Musea | 26 januari 2020 | Geen reacties
Deze museumtip gaat over het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug. In dit museum zie je de geschiedenis van tientallen geallieerde, Nederlandse en Duitse vliegtuigen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in en rondom de Haarlemmermeer zijn neergestort.
Voor ik het museum bezocht had ik al het één en ander gelezen over de geschiedenis van de Haarlemmermeer tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook tijdens mijn fietstochten door de Haarlemmermeer in het kader van mijn project Verhalenpalen kwam ik in aanraking met de geschiedenis van de gemeente Haarlemmermeer. Eén van deze verhalenpalen staat bij het huis van de familie Boogaard aan de Rijnlanderweg in Hoofddorp. Een familie die tijdens de Tweede Wereldoorlog zeer actief was in het verzet. Hun verhaal wordt in het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 ook weer verteld.
Inhoudsopgave
Het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug komt voort uit een stichting, Crash Research in Aviation Society Holland ’40-’45, afgekort CRASH ’40-’45. Deze stichting doet onderzoek in de Randstad. In de Randstad zijn in de Tweede Wereldoorlog ongeveer 750 vliegtuigen neergekomen. Het verhaal achter elk wrakdeel staat voor de stichting centraal. Alles wordt in het museum in meerdere opzichten belicht. Dit alles heeft het bewaren van het cultureel historisch erfgoed als doel. Opdat wij, latere generaties, nooit vergeten welke offers er in de Tweede Wereldoorlog zijn gebracht. Veel vliegers verloren hun leven in de luchtstrijd die boven Nederland werd uitgevochten. De jonge bemanningsleden vochten voor onze vrijheid. Zij betaalden de hoogste prijs door hun leven te geven voor onze vrijheid.
De Henk Rebel Hal
Het doel van de stichting is om op een educatieve en informatieve wijze een grote tentoonstelling over de luchtoorlog binnen de gemeente Haarlemmermeer te presenteren. De stichting CRASH zoekt nog altijd actief naar neergestorte vliegtuigen.
De eerste voorzitter van de stichting was Henk Rebel. In het museum wordt aandacht besteed aan zijn zoektocht. Hij vond in 1987 met meerdere mensen de restanten van het wrak van een RAF bommenwerper. Deze bommenwerper was in de nacht van 30-31 mei 1942 aan de Akerdijk in Badhoevedorp neergestort. Alle bemanningsleden kwamen om het leven. Dit was voor dhr. Rebel de aanleiding om meer te weten te komen over de luchtoorlog in de Tweede Wereldoorlog boven de gemeente Haarlemmermeer, de bemanningen en de verhalen achter de wrakken.
Een eerbetoon aan Henk Rebel
Meerdere onderzoeken werden opgestart. Er werden meerdere vliegtuiglocaties van een Amerikaanse P-51 Mustang, een RAF Spitfire en een Short Stirling bommenwerper gevonden. Hierdoor werd een collectie aangelegd en werd in 1991 de stichting Crash Research in Aviation Society Holland ’40-’45, afgekort CRASH ’40-’45 opgericht. In september 2001 werd het CRASH Museum in Lisserbroek geopend. In 2009 verhuisde het museum naar zijn huidige locatie in het Fort bij Aalsmeer.
In het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug wordt aandacht besteed aan neergestorte vliegtuigen en hun bemanningen, aan onderduikers in de Haarlemmermeer en er is een permanente tentoonstelling gewijd aan de Nederlandse agenten die tijdens de Tweede Wereldoorlog werkten voor het Bureau Bijzondere Opdrachten.
De collectie van het museum is tentoongesteld in een aantal ruimtes in Fort Aalsmeer. Elke ruimte heeft een ander hoofdthema.
Zo is er de Henk Rebel ruimte de tentoonstelling de Meidagen van 1940. In mei 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. Dat gebeurde over de grond en door de lucht. De piloten van de Nederlandse Luchtmacht (Het Wapen der Militaire Luchtvaart) hebben toen een aantal dagen tegen de Duitse overmacht gevochten. In deze ruimte staat een uniek stuk vaderlandse militaire luchtvaartgeschiedenis. Tijdens een onderzoek van de stichting is in 1993 een Nederlands gevechtsvliegtuig, de Fokker D-21 nr. 229, ontdekt. Het wrak is gedeeltelijk gereconstrueerd en nadrukkelijk aanwezig in het museum. Dit vliegtuig werd al na 40 minuten vliegen neergeschoten. Op 11 mei 1940 werd dit vliegtuig bestuurd door sergeant vlieger Koos Roos. Zijn verhaal wordt hier verteld. Ook zijn er delen van een Fokker T-V te zien. Dit vliegtuig steeg op dezelfde dag op om de Maasbruggen in Rotterdam aan te vallen. Deze aanval werd door 2 Fokker T-V’s met een escorte van 3 Fokker D-XXI jagers uitgevoerd.
Een Fokker D-XXI
In een paar andere ruimtes wordt aandacht besteed aan de luchtoorlog. Dit gebeurt aan de hand van geborgen resten van vliegtuigen. In het museum zie je resten van Mosgutito’s, een Marauder, een aantal Spitfire’s, een Wellington, een Lancaster en een Mustang. Ook zijn er vliegtuigmotoren te zien, zoals Daimler motor uit een Bf109, een Focke wulf en een Junkers.
In het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug
In de Haarlemmermeer was een actieve verzetsgroep. Veel inwoners van de gemeente boden verzet of doken onder op de vlucht voor de Duitsers. Bekende plekken waar veel onderduikers zaten, waren de boerderijen van de familie Boogaard aan de Rijnlanderweg in Hoofddorp en in het Breijer huisje. Het daglonershuisje van de familie Sam en Antje Breijer stond aan de IJweg 1742 in Nieuw Vennep. Dit huisje staat er niet meer, omdat het moest wijken voor nieuwbouw. Van deze twee locaties zie je maquettes in het museum.
Het Breijer huisje
In het museum wordt ook het verhaal van geheim agente van de BBO (Bureau Bijzondere Opdrachten) Jos Gemmeke verteld. Zo is er een jurk gemaakt van parachutestof tentoongesteld. Jos Gemmeke is de enige vrouw, naast voormalig Koningin Wilhelmina, die de hoogste onderscheiding, de Militaire Willemsorde, heeft ontvangen. De originele verzilverde poederdoos waarmee Jos Gemmeke in 1944 microfilms naar het hoofdkwartier van Prins Bernhard in België smokkelde, is een pronkstuk in het museum.
Spullen van Jos Gemmeke, geheim agente van de BBO (Bureau Bijzondere Opdrachten)
In de radiokamer van het museum wordt gebruik gemaakt van apparatuur uit de Tweede Wereldoorlog en van andere vintage apparatuur. Het hoofddoel van de radiokamer is het gebruiken van de apparatuur uit de Tweede Wereldoorlog. Het amateur radio station PI4C is iedere zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur (de openingstijden van het museum), in de lucht. In de vitrines tegenover de werkende transceivers worden een paar Britse en Amerikaanse sets tentoongesteld.
De radiokamer
In de Spitfirehal zie je een reconstructie van een Spitfire. Dit toestel is op ware grootte nagebouwd. Dit alles als eerbetoon aan dit toestel en alle bemanningsleden die tijdens de Tweede Wereldoorlog met dit toestel hebben gevlogen.
Een reconstructie van een Spitfire in de Spitfirehal
Toen ik in januari 2020 het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 bezocht, was in het museum de expositie ‘Operatie Market Garden’ te zien. Deze tentoonstelling is nog t/m eind februari 2020 te zien.
Je staat oog in oog met militairen in de originele uniformen. Zij hebben tijdens operatie ‘Operatie Market Garden’, in het najaar van 1944, gevochten rond Arnhem. De soldaten dragen naast de originele uniformen hun uitrusting en hebben gebruiksvoorwerpen bij zich. Het zijn parachutisten van verschillende geallieerde landen: een Pool, een Canadees, een Engelsman, een Franse SAS en een Amerikaan van de 101 Airborn Division ‘Screaming Eagles’.
In een vitrine zie je een aantal van de voertuigen die een rol hebben gespeeld tijdens ‘Operatie Market Garden’.
Er is doorlopend een film over de operatie te zien.
De tijdelijke tentoonstelling Operatie Market Garden
Vanaf 25 januari 2020 is de tentoonstelling ‘8th Air Force’ te zien. Tijdens deze tentoonstelling wordt een overzicht gegeven van de 8th Air Force. Zo zie je in deze tentoonstelling het ontstaan van de Luchtmacht, de organisatie, de missies, het leven op en rond de bases, de fabricage van de bommenwerpers en de vliegtuigen zelf. Centraal staat een pedestal, een pilotenstoel en een voetenstuur. Ook wordt de krukas van één van de motoren van een B-17 tentoongesteld. Alle tentoongestelde voorwerpen zijn afkomstig uit de Boeing B-17G ‘Lonesome Polecat‘. Dit toestel heeft in het meer van Zug (Zwitserland) een noodlanding gemaakt. Twee motoren van dit vliegtuig staan in de ‘Spitfire Hal’.
Opbouw van de tentoonstelling ‘8th Air Force’
Een motor van een B-17 in de Spitfirehal
Het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 is gevestigd in het Fort bij Aalsmeer. Dit fort, uit 1903, maakt onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Lees meer: Stelling van Amsterdam
Lees meer: Werelderfgoedlijst van UNESCO
Tekst over UNESCO op de muur van een loods
Het Fort bij Aalsmeer werd tijdens de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog door ongeveer 280 man bemand. Het Fort bij Aalsmeer heeft twee vrijstaande gebouwen voor een hefkoepelgeschut en een frontgebouw dat door een ondergrondse bomvrije verbindingsgang is verbonden met het hoofdgebouw. De twee betonnen hefkoepelgebouwen zijn bewaard gebleven. Het karakter van het gebouw past bij het museum. Als onderdeel van de Stelling van Amsterdam had het fort oorspronkelijk een militaire bestemming, dat nu nog altijd duidelijk zichtbaar en voelbaar is, alleen al door de 70 centimeter dikke muren.
Het fort bij Aalsmeer
Een hefkoepelgebouw bij het fort bij Aalsmeer
Tussen de Fortboerderij en het fort zie je schutsluis. Deze sluis ligt in het voorkanaal die uitkomt in de Ringvaart. Deze schutsluis kan in tijden van oorlog worden gebruikt om water vanuit de Ringvaart in het voorkanaal te laten. De dubbele schutssluis werd ook gebruikt als doorvoerhaven voor de scheepvaart. Uniek bij het Fort van Aalsmeer is de dubbele gracht om het fort.
De schutsluis tussen de Fortboerderij en het fort
Bij het Fort hoort ook de Fortboerderij Dijkzicht van boer Bos tegenover het fort. Deze boerderij is gevestigd in de voormalige genieloods. Deze boerderij heeft een kudde zeldzame Schoonebeekers. Deze schapen verzorgen het natuurbeheer van 15 hectare weiland op en rond het Fort en de aangrenzende Geniedijk. De boerderij levert ook vlees van de kudde aan lokale restaurants en particulieren. Boer Bos biedt op de fortboerderij voor bedrijven en organisatie inspiratiebijeenkomsten aan over ‘natuurlijk leiderschap, beter samenwerken en kuddegedrag’.
Fortboerderij Dijkzicht van boer Bos
In één van de loodsen is een deel van het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45. Hier staat een vliegtuig die, vanwege de grootte, niet in het fort getoond kan worden.
Voor het CRASH Luchtoorlog & Verzetsmuseum ’40-’45 staat het Missing Man Salute Monument. Dit monument is in 2004 opgericht bij het Militair Luchtvaart Museum (Soesterberg) ter nagedachtenis aan omgekomen Amerikaanse vliegtuigbemanningen en in het bijzonder aan de mannen van de ‘Connie’. Dit is de bijnaam van de B24H Liberator. Dit vliegtuig stortte op 21 juni 1944 na een raid op Berlijn neer in de buurt van Boesingheliede in de gemeente Haarlemmermeer.
In 2014 werd dit monument naar het CRASH Museum ‘40-’45 gebracht en in september 2014 werd het monument door de Consul van de Verenigde Staten, de heer John Wilcock, onthuld.
Het Missing Man Salute Monument
Het is indrukwekkend om te zien hoeveel vliegtuigonderdelen er in de loop van de jaren gevonden zijn. Alles was in het museum tentoongesteld wordt, is origineel. Het onderwerp Tweede Wereldoorlog is voor mij een zeer interessant onderwerp waar ik niet genoeg over kan horen en lezen. Daarom ook dat ik dit museum, dat weer een hele andere kant belicht, bezocht. Veel oorlogsmusea lichtten het verzet en de holocaust toe, maar hier zie je voornamelijk vliegtuigen en is er ook aandacht voor het verzet en onderduik, maar de hoofdzaak zijn de neergestorte vliegtuigen.
Ook interessant is de plek waar het CRASH Luchtoorlog & Verzetsmuseum ’40-’45 is gevestigd, nl. het Fort van Aalsmeer. Het afgelopen jaar heb ik verschillende forten, die onderdeel zijn van de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, bezocht. Het is goed om te zien dat deze forten gewaard blijven en dat ze door er een museum in te vestigen de geschiedenis van ons land vertellen.
Ik heb een leuke dag gehad en ik heb veel geleerd over de vliegtuigen in de Tweede Wereldoorlog in en rond de gemeente waar ik woon. Dank aan de vrijwilligers die mij hebben rondgeleid. Zij hebben veel verteld over het museum zelf, maar ook over het fort waar het museum is gevestigd.
Het museum is een bezoek waard en als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van Nederland en/of Tweede Wereldoorlog zal ik dit museum zeker bezoeken. Het is goed dat dit soort musea, ook 75 jaar na de bevrijding, bestaan. Opdat wij niet vergeten wat er in de jaren ’40-’45 tijdens de Tweede Wereldoorlog is gebeurd.
Voorwerpen in het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45
Wil je meer foto’s van het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug zien, bezoek dan ook mijn andere website.
Weetjes
Bereikbaarheid
Het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 is per auto en fiets goed bereikbaar. Je auto of fiets parkeer je gratis op het parkeerterrein van het museum. Vanaf de parkeerplaats is het een klein stukje lopen naar het fort en het museum.
Met het openbaar vervoer is het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 lastiger te bereiken. De dichtstbijzijnde bushalte ligt op ongeveer 15 minuten lopen van het museum. Je stapt uit bij de halte Dorpsstraat in Aalsmeer. Vanaf de bushalte loop je naar de brug over de Ringvaart en langs het water door Aalsmeerderbrug. Het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45/fort ligt op de grens van Aalsmeerderbrug en Rijsenhout.
Connexxion heeft 3 verbindingen vanaf de bushalte Dorpsstraat in Aalsmeer: lijn 340 (van Haarlem naar Uithoorn/Mijdrecht via Hoofddorp en Aalsmeer), lijn 342 (van Knooppunt Noord via Schiphol Plaza/Luchthaven Schiphol en Aalsmeer naar Uithoorn) en lijn 198 van Schiphol-Rijk naar het Hortensiaplein in Aalsmeer).
Kom je met de auto vanaf de A4 dan neem je de afslag Hoofddorp/Aalsmeer. Je volgt de N196 richting Aalsmeer. Net voor de brug over de Ringvaart sla je rechtsaf richting Aalsmeerderbrug en rijd je over de Aalsmeerderdijk tot aan het fort. Aan beide kanten van de weg is te zien dat je bij het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 bent aangekomen. Je slaat rechtsaf naar de parkeerplaats van het museum/fort.
Het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45 in Aalsmeerderbrug
Openingstijden
Zaterdag en 2e zondag van de maand van 11.00-16.00 uur.
Woensdag van 13.00-16.00 uur.
Groepen op afspraak.
Entree
Volwassenen: € 5,– per persoon.
Kinderen 7 t/m 12 jaar: € 2,– persoon.
Kinderen t/m 6 jaar: gratis.
Donateurs en veteranenpas: gratis.
De betaling kan per pin of contant.
De Museumkaart is NIET geldig in het CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45!
(Prijzen zijn van 2020).
Adres
CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45
Fort bij Aalsmeer
Aalsmeerderdijk 460
1436 BM Aalsmeerderbrug
Website
CRASH Luchtoorlog- & Verzetsmuseum ’40-’45
Sociale media
Facebook
Instagram
Pinterest
Heb jij nog een goede museumtip? Laat het me weten.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Geef een reactie