Musea | 25 december 2022 | Geen reacties
Mijn museumtip van vandaag is Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. Ik bezocht hier de tentoonstelling ‘Tuin der Lusten’ van de Oostenrijkse kunstenaar Elmar Trenkwalder. Daarnaast bezocht ik de andere ruimtes. Er is zoveel te zien in Museum Beelden aan Zee dat je hier wel een tijdje zoet bent. Bekijk ook de beelden buiten. Museum Beelden aan Zee is het enige Nederlandse museum dat zich uitsluitend met de beeldhouwkunst bezighoudt. In deze blog lees je alles over Museum Beelden aan Zee in Scheveningen.
Inhoudsopgave
Museum Beelden aan Zee in Scheveningen ligt verscholen in de duinen van Scheveningen. Museum Beelden aan Zee werd in 1994 gesticht door het verzamelaarsechtpaar Theo Scholten en Lida Scholten-Miltenburg. Museum Beelden aan Zee in Scheveningen richt zich op moderne en hedendaagse, (inter)nationale beeldhouwkunst. Het is het enige museum in Nederland dat zich exclusief op deze vorm van kunst richt. Het museum is een particulier museum. De medewerkers zijn vrijwilligers.
De grondbeginselen van Museum Beelden aan Zee in Scheveningen zijn het sculpturale object, ambachtelijk vervaardigd met de menselijke figuur en de menselijke ervaring als rode draad en vervaardigd door beeldhouwers over de hele wereld.
Het gebouw van Museum Beelden aan Zee is ontworpen door de Nederlandse architect Wim Quist. Het gebouw heeft de grondvorm van twee grote cirkels. Deze twee cirkels bevinden zich aan beide zijden van een historisch paviljoen. Een van de cirkels is overdekt, dit is de Grote Zaal, en de andere cirkel bestaat uit terrassen op vier niveaus. De architectuur bestaat uit een aaneenschakeling van binnen- en buitenruimtes, transparant verbonden door monumentale glazen wandelen. Het gebouw is in het duin ingegraven. De rug van het museum staat gekeerd naar de chaos van de drukste strandboulevard van Nederland. Het museum is licht gehouden en de zalen zijn ruim, zeker de grote zaal. Het museum is opgebouwd uit zalen, patio’s en terrassen op verschillend niveau. Alle gebruikte materialen, zoals beton, Italiaans graniet, beukenhout en Amerikaans grenen zijn geselecteerd op hun zandkleur. De wanden zijn beton, met in elke plaat een schroefgat waaraan kleinere beelden bevestigd kunnen worden. De gaten met schroefdraad zaten er vanaf het begin in, omdat ze nodig waren om de platen te bevestigen voordat het beton ertussen gegoten werd, waardoor de wanden werden gevormd. De vloer is van een zandkleurige steen.
De gemeente Den Haag heeft bij de bouw van het museum geëist dat het museum niet op het duin zichtbaar zou zijn. Het museum is daardoor geheel ondergronds gebouwd, met terrassen op het duin, die ook vanaf het strand niet zichtbaar zijn. Ook vanaf de boulevard is er niets van het museum te zien. Het duin is om die reden, tegen de zin van de inwoners die er achter wonen, aanzienlijk verhoogd. Zij raakten hun uitzicht kwijt. Hun bezwaren werden door de gemeente Den Haag genegeerd.
Er is veel lichtval in het museum. Dit komt door het vele glas in het dak. Vanuit de Zeezaal is er zicht op de zee, waarbij er niets te zien is van de boulevard, de pier of de andere drukte in Scheveningen. De toegang van het museum bevindt zich aan de Harteveltstraat. Dit is een zijstraat van de Boulevard. De ingang wordt met borden aangegeven.
De collectie van Museum Beelden aan Zee bestaat uit bijna 1000 beelden en honderden penningen. De werken dateren uit de 2e helft van de 20e eeuw. De mens en het mensbeeld zijn het leidmotief in de collectie van Beelden aan Zee. Het museum heeft werken van bijvoorbeeld Ossip Zadkine, César, Jeroen Henneman, Armando en Charlotte van Pallandt. De collectie bevat portretten en monumentale, levensgrote beelden.
Per jaar worden er ongeveer 3-4 grote tentoonstellingen georganiseerd. Deze tentoonstellingen vinden plaats in de Grote zaal. Ook zijn er jaarlijks 9-10 kleinere tentoonstellingen. Deze tentoonstellingen zijn in de andere zalen en op de terrassen te zien. Naast de tijdelijke tentoonstellingen worden er ook veel stukken uit de eigen museumcollectie tentoongesteld.
Voor de ingang en bij de ingang staan de eerste beelden. Op straat een werk van Iris Le Rütte met de naam ‘Daphne’ en bij de deur het beeld ‘De schrijdende danseres met tamboerijn’ van Fioen Blaisse. Vanaf het strand en de boulevard is het grote hoofd op het duin te zien. Ik heb dit beeld gemist omdat ik niet voor het museum langs gelopen ben, maar vanaf de boulevard de Hartevelstraat in- en uitgelopen ben vanuit de richting van de Sprookjesbeelden aan Zee.
De Gipsotheek is een depotruimte en een tentoonstelling in één. In de Gipsotheek staan ongeveer 1000 beelden die het artistieke proces van bekende en onbekende beeldhouwers laten zien. Het zijn schetsen, modellen en probeersel, grotendeels van gips. De beelden zijn afkomstig uit het atelier van de beeldhouwers. Er zijn een aantal wandelingen gemaakt met steeds een beeldenkeuze die aansluit op een thema, zoals portretten van de Oranjes, Anne Frank en Muziek. Van de Gipsotheek is een leuk boekje die je bij de ingang van de ruimte kunt meenemen. In het boekje zijn een aantal inleidingen opgenomen op de grootste collecties van de Gipsotheek: Mari Andriessen (bekend van o.a. de Dokwerker in Amsterdam, Cor Hund, Prix de Rome en de Rijksacademie. Het boekje vertelt achtergrond informatie over deze beeldhouwers.
De Gipsotheek geeft inzicht in de ontwikkeling van enkele van de bekendste standbeelden in Nederland, zoals die van de ‘Dokwerker’ in Amsterdam waar tientallen studies aan voorafgingen die in de Gipsotheek te zien zijn.
In Studio aan Zee kan jong en oud aan de slag met opdrachten en workshops voor alle leeftijden. Studio aan Zee bestaat uit een kunstenaarsatelier, een interactieve educatieruimte en een lounge. In het atelier ontdek je hoe sculpturen ontstaan uit schetsen, modellen en mallen. In de speciale materialenkastjes vind je tal van leuke opdrachten met voorwerpen en materialen om mee te experimenteren en zelf kunstwerken te maken. In de lounge kun je boeken (voor)lezen. Ook worden er regelmatig vakantieworkshops en andere activiteiten voor jong en oud georganiseerd waarbij je onder begeleiding van museumdocenten kennis maakt met de beeldhouwkunst.
Museum Beelden aan Zee verzamelt ook sculpturale penningen. Dit zijn penningen die door de beeldhouwers in opdracht of uit eigen beweging ontworpen zijn. Er ontstaan zelfstandige kunstobjecten die soms in relatie staan tot de grote werken van een kunstenaar. De penningen die gerelateerdheid zijn aan de beeldhouwkunst zie je in Museum Beelden aan Zee uniek. Het museum heeft op het moment ongeveer 800 penningen in de collectie. De eerste penningen werden geschonken door Theo en Lida Scholten, de stichters van museum Beelden aan Zee. Zij schonken hun privéverzameling aan het museum. In de wandvitrine bij de entree van het Sculptuur Instituut worden wisselende exposities gehouden met sculpturale penningen.
In Museum Beelden aan Zee in Scheveningen is sinds 2003 het Sculptuur Instituut gevestigd. Dit is een onderzoeksinstituut voor moderne beeldhouwkunst. Dit enige onderzoekscentrum op het gebied van de beeldhouwkunst in Nederland is vrij toegankelijk via de hoofdingang van het museum. Het Sculptuur Instituut wil het onderzoek bevorderen naar de moderne en hedendaagse beeldhouwkunst. In het museum is daarvoor een handbibliotheek van ongeveer 13.000 banden en een beelddocumentatie van de collecties van museum Beelden aan Zee gevestigd. De bibliotheek is voor publiek toegankelijk.
Over de beelden buiten is geen informatie te vinden. Maar gelukkig heb ik de informatiepanelen buiten op de verschillende terrassen gefotografeerd. Op deze informatiepanelen staan silhouetten van de werken met de naam, maker, jaarstal en materiaal. Jammer dat er niet meer aandacht aan deze beelden wordt geschonken. Want ook een bezoek aan het buitenterras op een paar verschillende niveaus is de moeite van een bezoek waard.
De vier terrassen zijn ingericht met sculpturen uit de eigen collectie van Museum Beelden aan Zee. De beelden worden buiten blootgesteld aan de elementen van weer en wind. Bij de inrichting van deze vier terrassen is gekozen voor een thematische groepering: onderwerp, materiaal, figuratie en abstractie.
Het monument voor het Koninklijk Gezin was alleen achter glas te zien, de deur naar het terras was afgesloten. Deze beeldengroep van het Nederlands Koninklijk Gezin is gemaakt door de beeldhouwer Arthur Spronken. Het zijn borstbeelden uit 1996 van de toenmalige Koningin Beatrix, Prins Claus en hun kinderen Prins Willem-Alexander, Prins Johan-Friso en Prins Constantijn. Het monument is permanent tentoongesteld schuin onder het paviljoen dat koning Willem I in 1828 heeft laten bouwen.
Steen is in de moderne beeldhouwkunst nog altijd een populair materiaal om mee te werken. Natuursteen heeft veel unieke eigenschappen, zoals poreus en dicht, licht en zwaar, zacht en keihard. Dit heeft gevolgen voor de bewerking. Marmer is een traditioneel geroemde en kostbare steensoort uit het Italiaanse Carrara. Een stenen beeld is uniek, omdat het niet in oplagen wordt gemaakt. Een beeld werd meestal eerst van klei of was gemaakt en daarna werd een werk van steen gemaakt. Tegenwoordig wordt een idee direct in steen gehakt. De beelden op het terras zijn volgens de modernistische aanpak gemaakt.
De abstracte voorbeelden zijn te zien op het middenterras. Deze beeldhouwkunst heeft geen directe weergave van of relatie met de zichtbare werkelijkheid. Er zijn verschillende gedaanten: de min of meer gestileerde werkelijkheid of van een compleet eigen wereld die schijnbaar in geen enkel opzicht nog refereert aan de realiteit van nu. Ik heb niet veel met abstracte kunst.
Nog weer een terras hoger, het Panoramaterras, staan een aantal beelden waar je kunt zien wat het is, de figuratieve voorbeelden. Je ziet hier een brede keuze aan sculpturale figuratie door de stichters van het museum, Theo en Lida Scholten, ‘mensbeeld’ genoemd.
Ik bezocht in november 2022 Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. Toen ik het museum bezocht, werden er een aantal tijdelijke tentoonstellingen gehouden:
De tentoonstelling ‘Tuin der Lusten’ is een sensuele keramiektentoonstelling waarin erotiek en architectuur samensmelten in enorme kunstwerken. Er staan 20 kunstwerken in de Grote Zaal. De werken worden ook wel monumentale keramiek genoemd. De zuilen hebben fallische vormen en de ornamenten zijn opgebouwd uit verstrengelde menselijke figuren. De vormentaal en uitbundigheid refereren aan de barokarchitectuur die in Oostenrijk een grote bloei kende. De Oostenrijkse kunstenaar Elmar Trenkwalder (1959) heeft hierop zijn eigen, zinnelijke variant gecreëerd en maakt er sensuele kunst van met sensuele keramiek.
De tentoonstelling is ingericht als een tuin, de beelden hebben de vormen aan van architectonische heggen, fonteinen en groeiende vormen die doen denken aan takken en boomstammen. Gebruik je fantasie tijdens deze tentoonstelling. Een enorm grote, groene sculptuur staat centraal. Dit is al bijna een tuin op zich. Een hortus conclusus, met een woud aan ornamenten, bogen en botanische vormen om in te dwalen. Het werk bestaat uit 49 delen en weegt maar liefst 12.000 kilo.
Daarom staan en hangen de andere 19 werken. Andere opvallende werken zijn het wit met zachtroze kunstwerk dat uit vele fallische vormen bestaat die lijken op torens. Maar ook de gouden pilaren, die doen denken aan zuilen in Griekenland, Turkije en het Midden-Oosten en de glanzend witte sculptuur zijn blikvangers tijdens deze tentoonstelling.
In de kunstwerken zie je veel details. Loop rustig om de kunstwerken heen zodat je alles goed kunt bekijken. De tentoonstelling is ruim opgezet. Gebruik je eigen fantasie. Aan twee muren hangen ook een aantal kleinere werken.
De kunstenaar heeft eerst maquettes gemaakt. De enorme sculpturen zijn in delen gemaakt van maximaal één meter, zodat alle onderdelen van zijn grote kunstwerken precies in zijn oven pasten. Elmar Trenkwalder bedacht een soort modulair systeem. Alle onderdelen heeft hij stuk voor stuk gemaakt en apart en meerdere gebakken op een temperatuur van 950° C en geglazuurd. De laag van vloeibaar glas voegt een kleurrijke dimensie toe aan het kunstwerk. De afkoeling duurt meerdere dagen. In die dagen kan de oven niet geopend worden. De kunstenaar zag zijn kunstwerk zelf ook pas in Museum Beelden aan Zee in zijn geheel. De kunstwerken zijn in delen in aparte kisten vervoerd. De kisten kwamen met vrachtwagens uit Innsbruck en Parijs. De broer van de kunstenaar heeft ervoor gezorgd dat alles perfect paste en had de kisten zodanig gecijferd dat exact duidelijk was welk onderdeel waarop moest komen. In het boekje dat bij de tentoonstelling hoort, zie je werktekeningen. Alle delen van zijn werk zijn genummerd, gecategoriseerd en geïllustreerd met tekeningen waarin de procedure van de opbouw en verpakking wordt weergegeven. Het tekenen van de kunstwerken is onderdeel van het artistieke proces. De titels van alle kunstwerken hebben een ‘nummerieke’ titel. Door de kunstwerken te categoriseren en ze als titel een code te geven moedigt Trenkwalder de kijkers aan om zelf een betekenis aan het kunstwerk te geven. Een voorbeeld de nummering van een kunstwerk: WVZ 360 – S = Objectnummer 360 Sculptuur. Dit is het nummer van het grootste kunstwerk van deze tentoonstelling.
Voor deze tentoonstelling is een deel van de bovenraam geverfd met speciale witte verf om het zonlicht af te dekken.
Tuin der Lusten is een thema dat vaak terugkomt in de kunst. Een thema dat symbool staat voor het pure en onschuldige en voor verleiding.
Tip: kijk in de cinema naar de film. Je ziet een film van ongeveer een kwartier over het maakproces en de opbouw van de tentoonstelling Tuin der Lusten van Elmar Trenkwalder.
De tentoonstelling Tuin der Lusten is tot en met 19 maart 2023 te zien.
In deze tentoonstelling in het kabinet van het museum zijn werken van beeldhouwer Pieter Starreveld te zien. Hij maakte klassieke beeldhouwkunst. Je kunt zien wat het werk inhoudt, zoals vogels, vrouwen en mannen. Hij vond het zijn taak om de zichtbare werkelijkheid weer te geven en de schoonheid van die werkelijkheid te benadrukken. Hij koos voor de figuratieve kunst. Hij werkt vooral met brons. Tussen 1945 en 1957 maakte hij liefst 23 monumenten ter herdenking van de Tweede Wereldoorlog, zoals het Bevrijdingsmonument in Leiden en Schiedam.
Het maakte beeldhouwwerken van vrouwen, omdat de vrouw, volgens hem, een sterker gevoelsleven heeft dan de man en daarmee de geëigende figuur is in een monument dat een beroep doet op het gevoel. Hij zag de vrouw als belichaming van de liefde, de zorg en de vrijheid.
Andere thema’s in zijn werk zijn portretten en dieren van vooral vogels en paarden.
In deze tijdelijke tentoonstelling zie je een breed overzicht van het werk van deze bijzondere vakkundige beeldhouwer Pieter Starreveld. Bij de ingang van het kabinet ligt een informatief boekje met uitleg over de werken die je hier ziet.
De tentoonstelling ‘Ambachtelijk Classicist’ is tot en met 29 januari 2023 te zien.
Twee zijden en een dikterand vormen een penning en dat is het werkterrein van de penningmaker. Om de voorkant, andere kant en het randschrift te bekijken, moet je een penning oppakken. De penning is een onderdeel van het begrip sculptuur in de brede zin van het woord en Mirjam wist na haar studie dit fenomeen uit te bouwen tot een eigen idioom waarin het begrip ‘installatie’ tot zijn recht komt. Het werk van Mirjam Mieras heeft vanuit de verwondering een sterk conceptuele inslag. Dit is een hele kleine tentoonstelling in de buurt van de bibliotheek. Deze penningen hadden niet mijn interesse.
De tentoonstelling ‘Op beide zijden’ was tot en met 27 november 2022 te zien.
Deze vier sculpturen staan in de ruimte als je naar de cinema loopt. Deze beelden hadden niet mijn interesse. Lon Pennock is bekend van zijn geometrisch-abstracte beelden in de openbare ruimte in Nederland en in Duitsland. Een van de sculpturen bestaat uit vier platte stukken ijzer. Deze werden stap voor stap met elkaar verbonden totdat ze na elkaar lagen en hun onderlinge verhoudingen ongeveer bij elkaar pasten. De maatgevende kenmerken van hoe dit werk in elkaar zit, zijn maten, volume en gewicht.
De tentoonstelling ‘Vier sculpturen’ is tot en met 20 januari 2023 te zien.
Ik ken de kunstenaar Elmar Trenkwalder (1959) en zijn werk niet, maar ik las een blog over de tentoonstelling ‘Tuin der Lusten’ en dat sprak me aan net als de plek van het museum en de SprookjesBeelden aan Zee voor het museum. Ik kan je vertellen, ik ben niet teleurgesteld. De tijdelijke tentoonstellingen ‘Tuin der Lusten’ en de ‘Ambachtelijk Classicist’ waren zeer interessant. Ook leuk was de buitententoonstelling met de verschillende terrassen met beelden. Het is een gedurfde tentoonstelling waarbij je je fantasie kunt gebruiken. Ik kan me voorstellen dat niet iedereen van deze kunst houdt, maar als je in Den Haag of Scheveningen bent, ga eens naar binnen en ontdek de beeldhouwkunst in al zijn facetten. Zeker als je een museumkaart hebt, net als ik, stap je sneller een museum binnen.
De kleine tentoonstellingen van de vier sculpturen en op beide zijden interesseerden me niet, sorry.
Vooraf had ik al de leuke SprookjesBeelden aan Zee bezocht. Toen ik daar aankwam was het nog rustig met bezoekers waardoor ik rustig foto’s kon maken. Toen ik na mijn bezoek aan Museum Beelden aan Zee weer naar deze beelden liep was het een stuk drukker.
Op de boulevard van Scheveningen staat het gratis toegankelijke beeldenterras SprookjesBeelden aan Zee. De sculpturen die je hier ziet zijn van de Amerikaanse beeldhouwer Tom Otterness. Het beeldenterras SprookjesBeelden aan Zee is onderdeel van Museum Beelden aan Zee. Op het beeldenterras SprookjesBeelden aan Zee staan meer dan twintig kunstwerken, die verschillende sprookjes uitbeelden, zoals die van Gulliver, Pinocchio, het tinnen soldaatje en Hans en Grietje. Het beeld Haringeter kun je niet over het hoofd zijn. De Haringeter is het icoon van de boulevard van Scheveningen geworden. De metershoge Haringeter verwijst liefdevol naar het mooie Scheveningen.
In de buurt van Museum Beelden aan Zee zijn nog meer bezienswaardigheden gevestigd, zoals De Pier, LEGOLAND® Discovery Centre Scheveningen, SEA LIFE, Muzee Scheveningen, het Circustheater en Holland Casino.
Scheveningen is met de auto en het openbaar vervoer goed bereikbaar.
Museum Beelden aan Zee in Scheveningen is geopend van dinsdag t/m zondag van 10.00-17.00 uur.
Museum Beelden aan Zee in Scheveningen is op maandag gesloten.
Het museum is geopend op eerste en tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Eerste en Tweede Pinksterdag, 24 december (tot 16.00 uur), 26 december (tot 17.00 uur) en 31 december (tot 16.00 uur).
Het museum is gesloten op eerste Kerstdag (25 december), Nieuwjaarsdag (1 januari) en Koningsdag (27 april), en tijdens wisselweken.
De eerstvolgende wisselweken zijn van maandag 20 maart 2023 t/m vrijdag 7 april 2023.
Je bent in Museum Beelden aan Zee in Scheveningen welkom zonder reservering!
Volwassenen: € 17,50 per persoon.
Kinderen van 13 t/m 18 jaar: € 8,75 per kind.
Kinderen 0-13 jaar: gratis.
Museumkaarthouders: gratis.
(Prijzen zijn van 2022).
Museum Beelden aan Zee in Scheveningen
Harteveltstraat 1
2586 EL Den Haag
Museum Beelden aan Zee in Scheveningen
Heb jij nog een goede museumtip? Laat het me weten.
Vind je mijn blogs leuk? Koop dan een kop koffie voor me door op de button hieronder te klikken en ik zorg ervoor dat jij kunt blijven genieten van de reisverhalen en reistips op mijn websites.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Geef een reactie