Musea | 16 januari 2022 | Geen reacties
Mijn museumtip van vandaag is de Portugese Synagoge in Amsterdam. De Portugese Synagoge ligt middenin het Joods Cultureel Kwartier. De synagoge is nog altijd in gebruik, maar ook geopend voor het publiek. Het gebouw dateert uit de 17e eeuw. Naast de synagoge zelf zijn er veel andere plekken in de bijgebouwen te bekijken. Lees in deze blog mee waarom je de Portugese Synagoge in Amsterdam moet bezoeken.
Inhoudsopgave
Middenin het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam staat de grote Portugese Synagoge. Het gebouw wordt nog altijd gebruikt als gebedshuis, maar is ook opengesteld voor het publiek. Er worden regelmatig concerten gegeven. Het 17e eeuwse interieur is nog volledig intact en wordt verlicht door honderden kaarsen. Onder de bijgebouwen bevinden zich schatkamers, waar je een unieke collectie ceremoniële objecten van zilver, goud, brokaat en zijde kunt bewonderen.
De Portugese Synagoge is tussen 1671-1675 gebouwd. De synagoge is ontworpen door de architecten David Stalpaert en Elias Bouwman. Bouwman was later de stadsbouwmeester van Amsterdam. De Portugese Synagoge werd gebouwd door Sefardische Joden. Deze groep Joden kwam rond 1600 vanuit Portugal naar Amsterdam. De Portugees-Israëlitische Synagoge wordt ook wel Esnoga of Snoge genoemd.
De Portugese Synagoge in Amsterdam
In de Tweede Wereldoorlog bleef de Portugese Synagoge gespaard. De collecties en de elementen uit de 17e eeuw zijn bewaard gebleven. Op 9 mei 1945 werd de synagoge weer in gebruik genomen (4 dagen na de bevrijding!). Dit gebeurde tijdens een dienst van joodse overlevenden van de Holocaust. In het begin van de oorlog leefden er 140.000 joden in Amsterdam, waarvan 4300 Sefardiem. Na de oorlog waren dat nog 20.000 joden waarvan 800 Sefardiem.
In 1993 zijn de fundering en de houten dakconstructie en een paar bijgebouwen gerestaureerd. De vroegere kosterswoning werd de ingang tot het museum en de souvenirwinkel. Het ritueel bad (mikwa) werd gemoderniseerd en er kwamen extra zitplaatsen op de damesgalerij in de wintersnoge.
In 2011 werd een restauratie voltooid die in 2010 was begonnen. De synagoge werd toegankelijk gemaakt voor het grote publiek en onder het gebouw is de schatkamer aangelegd.
In het complex bevindt zich ook de oudste nog functionerende joodse bibliotheek ter wereld: Ets Haim Livraria Montezinos. Deze bibliotheek staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
In de bijgebouwen rondom de synagoge zijn de kantoren van de gemeente, het Rabbinaat, de koosjere keuken, de (kosters)woningen, de schatkamer en een ruimte voor het wassen van lijken voordat deze op de Joodse begraafplaats in het nabijgelegen Ouderkerk aan de Amstel begraven werden. Het machtige bestuur, de Mahamad, kwam bijeen in een mooie bestuurskamer. De ingang van de synagoge mocht in de 17e eeuw niet te zien zijn. De bijgebouwen zijn om die reden om de ingang gebouwd en onttrekken de ingang van de synagoge aan het oog. De 17e eeuwse binnenplaats (Safra) is authentiek en is bedoeld als wandelruimte voor de volwassenen en een speelplaats voor kinderen.
Torarol in de Schatkamers
De Portugese Synagoge in Amsterdam is samen met de synagoge in Praag de enige synagoge ter wereld die haar oorspronkelijke functie vervult. Ook een zeldzaamheid is het dat het huidige interieur grotendeels dateert uit de bouwtijd en ongewijzigd bewaard is gebleven. Zelfs de koperen kaarsenkronen en -houders zijn nog origineel.
De Portugese Synagoge staat aan een voorplein met daarom heen lage dienstgebouwen, die de synagoge en voorplein aan drie zijden omringen.
Het hoofdgebouw stamt uit 1675 en vervult nog steeds een belangrijke rol als gebedshuis. De synagoge ademt de sfeer van de Gouden Eeuw. Het interieur is authentiek, er is geen verwarming en geen verlichting. Het gebouw wordt als het nodig is verlicht door bijna duizend kaarsen. De synagoge staat aan een voorplein met daarom heen aan drie kanten lage bijgebouwen. Deze bouw refereert aan de Tempel van Koning Salomo in Jeruzalem uit de Bijbel. De synagoge is in classicistische stijl, strakke stijl, gebouwd. De gevels hebben aan alle kanten een iets vooruitspringend middenstuk met drie vensterassen. De daken gaan voor een deel schuil achter een balustrade. De banken zijn in de lengterichting geplaatst en op vloer ligt grenen hout.
In de Portugese Synagoge in Amsterdam
In de schatkamers, die direct naast de ingang met een trap naar beneden bereikbaar zijn, liggen 66 Torarollen. De oudste torarol dateert uit de 14e eeuw. Ook in de schatkamer ligt de bijzondere zilvercollectie met gebruiksvoorwerpen van de synagoge, zoals bekers en kandelaars voor de sjabbat en kannen en schalen voor de handenwassing van de priesters. De collectie textiel in de schatkamer bestaat uit bijna zeshonderd voorwerpen, die voor een deel bedoeld zijn om de Torarollen mee aan te kleden en te beschermen. Een kleine selectie van de manuscripten en unica uit de bibliotheek van Ets Haim wordt in de schatkamer tentoongesteld. Deze selectie wisselt van tijd tot tijd. In de schatkamers is ook een ontvangstruimte voor bijvoorbeeld recepties, diners, lezingen, vergaderingen, filmvertoningen of workshops.
In de Schatkamers
Ontvangstruimte in de Schatkamers
De Wintersnoge is een verwarmde en mooie compacte ruimte waar in de wintermaanden de diensten plaatsvinden.
Wintersnoge
De Ma’amad is de historische regentenkamer in de Portugese Synagoge. Deze bestuurskamer heeft een statige uitstraling.
De Ma’amad
Het rabbinaat
Het kantoor
De voormalige Mikwa
De rouwkamer
Bibliotheek Ets Haim-Livraria Montezinos staat op het terrein van de Portugese Synagoge. De bibliotheek is al vanaf de 17e eeuw internationaal bekend. Ets Haim is opgericht in 1616 en is de oudste actieve Joodse bibliotheek ter wereld. In 2003 werd de collectie als werelderfgoed van groot cultureel en sociaal belang aan het UNESCO ‘Memory of the World Register’ toegevoegd. In deze bibliotheek liggen 30.000 gedrukte werken en 500 handschriften. Deze collectie toont alle aspecten van joodse studies, literatuur, geschiedenis en natuurwetenschappen. De collecties vormen de neerslag van de sefardische cultuur, die in Spanje en Portugal is ontstaan. De bibliotheek is niet te bezichtigen.
Ik ben al eerder in de Portugese Synagoge geweest, dus wist wat me te wachten stond.
Vooral de synagoge vind ik interessant. Ook vanaf de damesgalerijen die via een aparte trapopgang aan de zijkant bereikbaar zijn.
Andere plekken die interessant zijn, zijn de wintersnoge met zijn helderblauwe kleur en de schatkamer met zijn zilverwerk en torarollen. Er is zoveel te zien en te leren over het Joods geloof. Het lijkt me zeer indrukwekkend om een keer een concert bij kaarslicht bij te wonen in de Portugese Synagoge en ook een tour door en een bezoek aan de bibliotheek Ets Haim-Livraria Montezinos staat nog op mijn lijstje.
Neem de audiotour mee, deze is gratis, en geeft je veel extra achterinformatie over de bijgebouwen en het joods geloof.
Ook de buitenkant is indrukwekkend. Als je op het Jonas Daniel Meijerplein staat zie je de bijgebouwen met daarachter de imposante synagoge en er voor het standbeeld van de Dokwerker. Dit beeld herinnert aan de Februaristaking van 1941, het enige grote protest in Nederland tegen de razzia’s. Elk jaar wordt deze verzetsdaad hier herdacht.
De Dokwerker voor de Portugese Synagoge op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam
Houdt wel rekening met de sluitingstijden. Mijn bezoek, begin december 2021, was een spontaan bezoek. Ik had tegenover de Portugese Synagoge de Hermitage en het Nationaal Holocaust Namenmonument bezocht en er was in mijn ogen tijd genoeg. Daardoor was ik niet voorbereid op het feit dat de Portugese Synagoge in de wintermaanden al om 16.00 uur gesloten wordt. Dit zal zeer waarschijnlijk te maken hebben dat in de Synagoge zelf geen verwarming en geen elektriciteit aanwezig is. Het wordt dan wel erg donker binnen. Het hoofdgebouw wordt met kaarsen verlicht. Ik moest me (helaas) haasten omdat ik ook vanaf de damesgalerijen wilde kijken en fotograferen. Dit moest wel heel haastig. Ik kom nog wel een keer terug als ik weer in de buurt ben. Ik heb een museumkaart, dus de toegangsprijs is voor mij geen belemmering om de Portugese Synagoge nog een keer te bezoeken.
De Cabana
Het is voor het Joods Cultureel Kwartier niet verplicht om vooraf een online ticket te bestellen. Om zeker te zijn van een plek wordt het wel aangeraden. Doe je dit wel dan heb je met je ticket toegang tot het Joods Museum (tegenover de Portugese Synagoge) als de Portugese Synagoge. Beide musea zijn in willekeurige volgorde te bezoeken. Ik heb geen ticket gereserveerd en dat was toen ik er was ook niet nodig omdat het er heel rustig was.
De Portugese Synagoge is in februari t/m november van zondag t/m donderdag van 10.00-17.00 uur geopend en in januari en december van 10.00-16.00 uur.
Op vrijdag is de Synagoge in januari, februari, november en december geopend van 10.00-14.00 uur, in maart, april, september en oktober van 10.00-16.00 uur en van mei t/m augustus van 10.00-17.00 uur.
Op zaterdag is de Synagoge in verband met de sjabbat gesloten.
De Portugese Synagoge is op Joodse feestdagen gesloten. Raadpleeg voor de actuele data de website van de Portugese Synagoge.
Volwassenen: € 17,– per persoon.
Kinderen 13 t/m 17 jaar: € 8,50 per persoon.
Kinderen 6 t/m 12 jaar: € 4,25 per persoon.
Kinderen tot 6 jaar: gratis.
Museumkaarthouders: gratis.
In het Joods Cultureel Kwartier je met één ticket terecht bij de vijf locaties: het Joods Historisch Museum, het JHM Kindermuseum, de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum. Het entreebewijs is 1 maand geldig: je kunt binnen 1 maand de vijf locaties éénmaal bezoeken.
(Prijzen zijn van 2022).
Portugese Synagoge
Mr. Visserplein 3
1011 RD Amsterdam
Facebook of Facebook
Instagram
Twitter
YouTube
Heb jij nog een goede museumtip? Laat het me weten.
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de websites JTravelBlog en JTravel.
Mijn foto’s zijn vanaf nu te koop op allerlei materialen in mijn shop bij WerkaandeMuur.nl of op Mijn foto’s bij Werkaandemuur.nl.
PS: Omdat ik sinds het najaar van 2021 werk met de Sony RX10IV en deze camera helaas niet voldoet aan de technische eisen van Werk aan de Muur kan ik geen nieuw werk in mijn webshop laden.
Heb je de wekelijkse aanbiedingen van JTravelBlog al eens bekeken?
Geef een antwoord