Nederland | 29 september 2019 | 10 reacties
Ik maak een wandeling door vestingstad Weesp, een pittoreske vestingstad onder de rook van Amsterdam. Weesp is een bezoek waard met leuke straatjes en bruggetjes, schansen, een fort, het Gemeentemuseum en een paar kerken. Loop je mee?
Inhoudsopgave
Weesp is in de 11e eeuw ontstaan op de kruising tussen de Vecht en Smal Weesp. Rond het jaar 1150 komt de naam Wispe of Wesopa voor het eerst voor. In 1355 verleende Willem van Beieren, de graaf van Holland, Weesp stadsrechten.
Weesp was de laatste plaats voor Amsterdam aan de Hollandse Waterlinie. De stad is belangrijk geweest bij de verdediging van Holland door de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie. In Weesp bevonden zich twee forten: Fort Ossenmarkt (ligt in de stad) en Fort Uitermeer (ligt ongeveer 4 kilometer buiten Weesp). Door geldgebrek zijn er niet meer forten gebouwd. De schansen en forten zijn nog in de stad te zien en staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
Lees meer: Werelderfgoedlijst van UNESCO
De drie molens van Weesp heb ik niet bezocht tijdens deze wandeling. Twee heb ik vanuit de verte langs het water gezien. Dit zijn korenmolen De Vriendschap en zaagmolen De Eendragt. Alleen molen De Vriendschap is nog in gebruik en te bezoeken. Deze molen maalt nog regelmatig het graan. Korenmolen ’t Haantje staat aan de Korte Stammerdijk.
Weesp is bekend om de jeneverindustrie en in de 19e eeuw vestigde cacaofabriek Van Houten zich in Weesp.
Mijn wandelroute door Weesp begint bij het station.
Met het station in mijn rug loop ik rechtdoor het Stationsplein op. Aan het eind van het Stationsplein sla ik linksaf de Herensingel in tot aan het water.
Ik sla rechtsaf de Stationsweg langs het water in tot aan de Sluisbrug op de hoek Hoogstraat – Herengracht en steek de brug over de Hoogstraat in.
Langs de Hoogstraat loop ik in de richting van de witte Vechtbrug.
Langs de Hoogstraat staan huizen met mooie gevels, zoals nr. 9 + 10 met een gevelsteen van een voetboog die herinnert aan de schutterij van Weesp.
Nr. 21 is het huis met de twee leeuwen. Het huis dateert uit 1756.
Het voormalige gemeentehuis van Weesperkarspel is gevestigd op nr. 24.
Let ook eens op de mooie omlijsting van nr. 48. Deze omlijsting dateert uit ongeveer 1775-1800.
Hoogstraat nr. 48
Inmiddels ben ik aangekomen de Vechtbrug. Hier kom ik later nog terug. Ik loop nu rechtdoor. Je kunt, als het hek openstaat, een kijkje nemen bij de Jachthaven ‘WSV de Vecht’. Het pad bij de jachthaven loopt dood maar je hebt een mooi uitzicht over de Vecht en in de verte de molens De Vriendschap en De Eendragt.
Jachthaven ‘WSV de Vecht’
Als je aan het einde van de Hoogstraat de parkeerplaats oversteekt, kom je bij de Rooseboom. Dit is één van de vier schansen. Ik loop hier een rondje en heb ook hier een mooi uitzicht over de jachthaven en de molens. Aan de overkant ligt schans de Nieuwe Agtkant.
Ik volg het pad hoog boven het water. Aan de overkant staan houten huizen van de ‘vuurlinie’.
De houten huizen van de ‘vuurlinie’ vanaf de Rooseboom Schans
Als ik de Rooseboom heb gezien steek ik de weg (Nieuwestad) over en loop de volgende schans op, de Draaierschans. Deze schans is, helaas, volgekalkt met graffiti. Ook hier heb ik een mooi uitzicht over het water. De uitloper van de Vecht heet hier ‘de Vest’.
De Draaierschans
Ik loop het wandelpad af en ga onderaan de Draaierschans rechtsaf. Hier staan 2 witte hekjes. Als ik daar langsloop kom ik uit in de Wilhelminastraat. Dit zou één van de gezelligste straatjes van Weesp moeten zijn. Maar toen ik er was, vond ik het er niet gezellig uitzien, maar ieder zijn smaak. Ik loop de Wilhelminastraat uit en kom uit op de Achtergracht. Hier sla ik linksaf en bij de Hema op de hoek met de Breedstraat, sla ik rechtsaf richting het stadhuis van Weesp.
Voor de brug sla ik linksaf de Nieuwstad op. Op nr. 36 staat de Maarten Lutherkerk. Deze kerk is (helaas) niet meer bezichtigen. Er is nu een tandtechnisch centrum gevestigd. Deze kerk is in 1818-1819 gebouwd.
Aan het einde van de Nieuwstad op de hoek met de Binnenveer zijn een aantal winkels gevestigd. Ik steek hier de Zwaantjesbrug over en aan het einde van de brug loop ik een eindje naar links. In Hotel Het Hart van Weesp is het VVV-kantoor van Weesp te vinden. Hier neem ik een kijkje en neem een paar informatiefolders over Weesp en omgeving mee.
Ik loop terug via de Zwaantjesbrug en de Binnenveer.
Weesp vanaf de Binnenveer
Net aan de andere kant van de brug bij de Binnenveer sla ik rechtsaf de Oudegracht op en loop rechtdoor, ook voorbij het plein waar het stadhuis is gevestigd.
Op nr. 69 is de Van Houtenkerk gevestigd. Deze kerk wordt ook wel de Chocoladekerk genoemd. Dit omdat de kerk is gebouwd door twee zusters van Van Houten. De kerk is gebouwd in Art Decostijl en een paar Jugendstilelementen. De kerk is niet meer in gebruik en wordt nu verhuurd voor culturele doeleinden, bijvoorbeeld voor concerten omdat de akoestiek heel goed is.
Van Houtenkerk
Een eindje verderop steek ik het Kippenbruggetje over en loop langs de Nieuwstad terug tot aan de Pleinbrug. Hier heb je een mooi zicht op het stadhuis van Weesp.
Aan het eind van de Oudegracht vanaf het Kippebruggetje
Het stadhuis is tussen 1772-1776 gebouwd. Het stadhuis werd betaald uit de opbrengsten van de bier- en jeneverstokerij uit die tijd. De architect was Jacob Otten Husly, ook bekend van het stadhuis van Groningen en Paleis op de Dam in Amsterdam. Het stadhuis is gebouwd in classicistische stijl. Links naast het balkon is de burgemeesterkamer. Als je het stadhuis binnenloopt zie je ‘Vierschaar’. Achter het hek werden misdadigers veroordeeld door de schout en schepen. De geblinddoekte Vrouwe Justitia staat symbool voor een rechtvaardig vonnis. Dit beeld dateert uit de 17e eeuw.
Het stadhuis
Loop ook eens naar boven en let op de ruimte op de eerste verdieping. Dit is de burgerzaal. Achter de imposante deur is de trouwzaal van de gemeente Weesp. Het stadhuis heeft een mooi balkon die toegankelijk is vanuit de burgerzaal.
Op de tweede verdieping is Museum Weesp gevestigd. Hier kun je een collectie Weesper porselein bekijken, evenals archeologische vondsten die in en rond Weesp gevonden zijn en er is aandacht voor de chocoladefabriek van Van Houten en de bier- en jeneverindustrie. Het museum vertelt het verhaal van Weesp. Toen ik hier was, werd er een kleine tentoonstelling over het stadhuis en zijn ontwerper Jacob Otten Husly gehouden. Deze tentoonstelling is nog t/m 3 november in het museum te zien.
Entree: Volwassenen: € 5,– per persoon, kinderen van 6-18 jaar € 3,– per persoon, kinderen tot 6 jaar gratis. Museumkaarthouders kunnen gratis naar binnen.
Openingstijden: woensdag t/m zondag van 13.30-17.00 uur.
Adres: Nieuwstraat 41, 1381 BB Weesp.
Website: www.museumweesp.com
Weesper porselein in het Gemeentemuseum
Na mijn museumbezoek sla ik met het stadhuis in mijn rug rechtsaf de Nieuwstraat in. Hier staat op nr. 21 de Grote of Sint Laurenskerk uit 1462. Het is één van de oudste bouwwerken van Weesp. In de kerk staat een Bätzorgel uit 1823. Toen ik hier was, was de kerk helaas gesloten. Ik heb een snel kijkje in de kerk kunnen werpen, omdat er een deur openstond. De toren is 75 meter hoog. De kerk is in gotische stijl gebouwd. Het is de Hervormde kerk van Weesp.
De binnenkant van de Grote of St. Laurenskerk
Ik loop verder de Nieuwstraat in. Dit is een winkelgebied.
Rechts staat een gebouw met drie spitsbogige vensters. Dit is de Weesper synagoge. Het is één van de herinneringen aan het Joodse verleden van de stad. De synagoge werd in 1840 ingewijd. Deze synagoge verving de huissynagoge die te klein geworden was. De synagoge heeft vlak na de Tweede Wereldoorlog zijn functie verloren. In 1987 werd het gebouw weer en synagoge. Voor de synagoge liggen verschillende struikelstenen. Zij vormen een herinnering aan de vele Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit Weesp weggevoerd werden en omgekomen zijn in de concentratiekampen.
De synagoge
Op 16 plekken in Weesp zijn struikelstenen te vinden. Dit zijn persoonlijke monumentjes in de vorm van vierkante, met messing bedekte, straatstenen als herinnering aan diegenen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Deze struikelstenen zijn te vinden oor het woonhuis van het slachtoffer. De gegevens, zoals naam, geboortedatum, datum van deportatie en datum en plaats van overlijden staan in het messing gegraveerd. In Europa zijn 24.000 van dit soort stenen te vinden. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig heeft dit project in 1993 bedacht. In 1997 is de eerste Stolperstein gelegd.
Bij de Weesper synagoge liggen stenen van slachtoffers waarvan de huizen niet meer bestaan. Bij het VVV-kantoor en in het stadhuis is een folder te krijgen over het struikelstenenproject in Weesp met uitleg over de slachtoffers, uitleg over de struikelstenen en een plattegrond waar je de struikelstenen kunt vinden. Opdat zij niet worden vergeten! Ik zoek aan de hand van deze folder een paar van deze struikelstenen op. Ik krijg er kippenvel van, helemaal als ik zie dat de meesten direct na aankomst in concentratiekampen Sobibor of Auschwitz vermoord zijn.
Struikelstenen
Via de synagoge loop ik rechtdoor, steek de Slijkstraat over en loop rechtdoor via de Achteromdwarsstraat naar het water. Dit is de kade van ‘de Kom van Weesp’.
Aan de overkant staat de Laurentiuskerk uit 1876. De kerk staat op een plek waar tot 1794 een jeneverstokerij gevestigd was. De kerk is gebouwd in neogotische stijl. De kerktoren (die in 2016 door brand verwoest werd en in 2018 weer is hersteld) is pas in 1900 gebouwd. De kerk en de toren is met zijn 65 meter hoogte het hoogste gebouw van Weesp. Ook deze kerk is gesloten. Op het moment dat ik in Weesp was, werd de kerk verbouwd. Ik lees dat in deze voormalige Rooms-Katholieke kerk een jenever distilleerderij en een bierbrouwerij gevestigd wordt en dat in de kerk ook appartementen gebouwd worden.
De Laurentiuskerk
Ik loop rechtsaf de kade af en kom uit bij de sluis die diende om de polders in het Amstelland te beschermen tegen zout water uit de Zuiderzee. Bij de sluis geniet ik van de rust, want het is rustig in Weesp als ik er ben. Bij het sluiscomplex zijn nog een paar kaapstanders te zien. Deze kaapstanders dienden om de sluisdeuren te openen en te sluiten.
De Sluis
Ik loop de Hoogstraat weer in en loop een klein stukje dezelfde route als eerder op de dag. Nu loop ik tot aan de ophaalbrug die net opengaat voor een paar boten die Weesp willen verlaten. Het valt me op dat de verschillende bruggen in de stad vaak open gaan, want dit is niet de eerste brug waar ik moet wachten tot de brug weer gesloten is.
De Vechtbrug in Weesp
Ik steek de brug over de Vecht over en kom uit bij het Oorlogsmonument Weduwe met kind aan de voet van Fort Ossenmarkt. Hier is een plaquette met de namen van alle inwoners van Weesp, Joods en niet-Joods, die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Een indrukwekkend monument en een mooie plek met het fort op de achtergrond.
Het oorlogsmonument voor Fort Ossenmarkt
Fort Ossenmarkt is een rond bakstenen torenfort uit 1861. Dit fort werd in 1892 opgenomen in de Stelling van Amsterdam. Het fort is nu een verzamelplaats voor culturele en historische instellingen en helaas niet toegankelijk. Het fort was een verdedigingsfort met een strategische ligging. Hier vandaan konden de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort, de Vecht en de sluizen beschermd worden. Het fort is een van de laatste forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Fort Ossenmarkt
Meer over de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie lees je op mijn andere website.
Via de brug die in het voetpad langs het fort ligt loop ik om het fort heen naar de theetuin. Veel is hier op het moment niet meer te zien. Het is een modeltuin met tuinwinkel.
Op het moment dat ik in de theetuin rondloop, wordt er een fotosessie met een net getrouwd bruidspaar gehouden. In het museum hoorde ik al dat het die dag druk was met trouwerijen. Maar liefst 4 bruidsparen traden die dag in het huwelijk en twee daarvan kom ik tegen terwijl zij foto’s maken. Het andere bruidspaar zie ik bij de Nieuwe Agtkant.
De Theetuin
Vanaf de theetuin steek ik recht de weg over om langs de schapen de schans Nieuwe Agtkant, op te lopen. De Nieuwe Agtkant is de schans die ik al eerder vandaag heb gezien. Je ziet deze schans al vanaf de overkant bij de jachthaven. Vanaf deze schans heb ik een uitzicht over de Vecht en de twee molens: De Vriendschap uit 1900 (rechts) en daarachter de Eendragt uit 1691.
Twee molens in Weesp: De Vriendschap (rechts) en daarachter de Eendragt
In de schans is een opening gemaakt, zodat je kunt zien hoe dik een aarden wal is en je kunt op deze manier bij het water komen. Deze verdedigingswal is in 2011 gereconstrueerd op basis van de 19e eeuwse situatie. Ook deze schans is ondergespoten met graffiti.
De schans Nieuwe Agtkant
Ik loop een stuk over de aarden wal en loop langs de schapen terug naar de brug over de Vecht.
De laatste schans is de Bakkerschans, waarschijnlijk heb ik deze vanwege één van de fotosessies gemist en ik kan hem ook niet op de kaart terugvinden.
Vanaf de ophaalbrug sla ik rechtsaf de Hoogstraat in en loop via dezelfde route als eerder op de dag terug naar het station van Weesp.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
10 reacties
De sluis en brugfeesten zijn pas leuk! Maar ja, dat zal dit jaar niet doorgaan helaas….
X
De St. Laurentius kerk is geen Hervormde, maar een Katholieke kerk. Mijn broer, mijn zus en ikzelf zijn daar alledrie gedoopt.
Wat leuk! Ik ben in Weesp geboren! Ik wil er al lange tijd eens terug om te gaan kijken hoe het er nu is. Als kind en puber kwam ik er nog vaak.
Leuk! Ik hou van dit soort plekjes. Heel fijn dat je een kaartje er bij hebt gedaan met jouw route. Die ga ik zeker uitproberen.
Woudrichem en Gorinchem zijn ook al van die leuke vestigingen. Ben je daar eens geweest?
Liefs Les
Ik ben getogen in Weesp en heb er veel familie wonen. Een bezoek aan ijssalon Nelis in de Slijkstraat is zeer aan te bevelen tijdens een wandeltocht.
Fietstochten zijn er ook legio richting het Naardermeer of juist Abcoude