Nederland | 8 mei 2022 | Geen reacties
Dit is mijn verslag van etappe 13 van het Westerborkpad van Station Harderwijk naar Station Nunspeet over een afstand van 18,9 kilometer. Het Westerborkpad is een lange afstandswandeling van Amsterdam Centraal Station naar Kamp Westerbork in Drenthe. Het wandelen van de 30 etappes van het Westerborkpad is voor mij een lange termijnproject. Ik wandel etappe voor etappe.
Veel plezier bij het lezen van en het bekijken van de foto’s in deze blog over etappe 13 van het Westerborkpad.
Inhoudsopgave
Het Westerborkpad is een lange-afstandswandeling van 342 kilometer. Het Westerborkpad bestaat uit 30 etappes. De route begint bij Amsterdam Centraal Station en eindigt bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork in Drenthe. De wandelroute loopt zoveel mogelijk in de buurt van het spoor, want dat was de deportatieroute die veel slachtoffers van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog moesten volgen. De ondertitel van deze route is: Wandelen in het spoor van de Jodenvervolging. Het Westerborkpad is slechts één kant op gemarkeerd. De reden is dat mensen na hun deportatie veelal niet meer terugkwamen. Het is een route langs historische sporen en gedenkplaatsen.
De route van het Westerborkpad is gemarkeerd met wit-rode stickers, met daarin het logo van Kamp Westerbork. De markeringen zie je overal onderweg, vooral op verkeersborden, -palen, maar ook op brugleuningen of op een bankje. Er is vooral gemarkeerd op plekken waar je kunt twijfelen over de juiste route. Onderweg heb ik heel veel van deze stickers gezien. Je kunt ook nog de oude stickers tegenkomen, rood-blauw met het logo van Kamp Westerbork. Onderweg heb ik een paar van deze oude stickers gezien, deels ook overgeplakt door de nieuwe stickers.
Het markeringsteken van het Westerborkpad
Ook nu kwam ik in Harderwijk paaltjes tegen waarop Westerborkpad gemarkeerd stond. Eenmaal buiten Harderwijk heb ik de paaltjes ook niet meer gezien. Ik vermoed dat deze routepaaltjes alleen in Harderwijk staan.
Bewegwijzering in Harderwijk
Ik volg het Lange-Afstand-Wandelpad (LAW) Westerborkpad aan de hand van markeringen onderweg en de route op de website van Wandelnet en sinds de 5e etappe ook via de GPS op mijn telefoon.
Meer over het Westerborkpad lees je in de blogs die al eerder op deze website zijn verschenen.
Mijn planning is om met de trein via Station Amersfoort Centraal naar Station Harderwijk te reizen, de plek waar de 12e etappe eindigt. Maar al in de bus lees ik dat er heel veel treinen niet rijden. Ik besluit met de bus door te reizen naar Schiphol en daar de trein naar Utrecht Centraal Station te nemen. In Utrecht Centraal Station heb ik veel minder overstaptijd. Daar neem ik de trein die ik normaal gesproken in Amersfoort neem. Uiteindelijk kom ik op de geplande tijd aan op Station Harderwijk.
Aangekomen op het station van Harderwijk en na toegangscontrole ben ik in Harderwijk. Vanaf het station loop ik de Hanzestad in. Het weer is totaal anders dan een week geleden toen ik hier aankwam. Toen was het bijna 20° C. Denk dat het nu amper 6° C is.
Via de Westeinde loop ik naar de Harmonielaan waar op de Weidemeesterlaan het woonhuis van de familie Härtz is. Maar in de beschrijving staat niet welk huisnummer. Ik gok gezien de leeftijd van de huizen dat het de huizen op de hoek met de Diepegracht is. In het Plantagepark staat het oorlogsmonument van Harderwijk dat de inwoners van Harderwijk herdenkt die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog.
Het oorlogsmonument in Harderwijk
Ik loop een stukje terug door het park en sta aan de rand van het centrum voor de Smeepoort. Er is niet veel meer over van deze stadspoort want in 1830 werd de poort afgebroken, zo lees ik op het informatiebordje. Er is slechts een overblijfsel over.
De Smeepoort in Harderwijk
In de Smeepoortstraat zou een punt zijn voor het WesterborkLuisterpad. De sticker heb ik niet kunnen vinden. Alleen de sticker bij de Joodse Synagoge heb ik gezien. In etappe 13 van het Westerborkpad zijn in totaal vier plekken die voorkomen bij het WesterborkLuisterpad opgenomen. Allemaal in Harderwijk. De markeringsstickers kom je onderweg op lantaarnpalen tegen. Het is zeer interessant om of thuis of onderweg de bijbehorende verhalen te luisteren.
Het markeringsteken van het WesterborkpadLuisterpad
Ik loop verder via de Donkerstraat, een drukke winkelstraat in het centrum in Harderwijk. Het was me al opgevallen dat bij elk parkeerterrein de borden aangaven dat ze vol waren. Maar gezien het aantal mensen dat hier inkopen doet, denk ik dat iedereen met de auto is gekomen. Als je zin en tijd hebt kun je in de Donkerstraat het Stadsmuseum Harderwijk bezoeken. Ik heb er geen tijd voor. Er zijn in het centrum nog twee leuke plekken waar je even van route kunt afwijken: de Grote Kerk aan de rechterkant en een eindje verderop aan de linkerkant het Hortuspark. In dit stadspark bevond zich vroeger een kloosterterrein met boomgaard en moestuin. In 1649 werd hier een Hortus Botanicus aangelegd. De Hortus bestaat al sinds 1818 niet meer. Er staan nog twee oude bomen uit de Hortus en een kruidentuin. Deze kruidentuin is toegankelijk via de 17e eeuwse Linnaeustoren. Dit is een overblijfsel van de Johannieter Commanderij dat vroeger dienst deed als gevangenis voor studenten. De toren dankt zijn naam aan het borstbeeld van Linnaeus.
De Linnaeustoren in Harderwijk
Ik loop weer terug naar de Donkerstraat en zie daar op een bord dat Westerbork nog 161 kilometer is. De Donkerstraat komt uit op de Markt. Ik loop recht op het voormalige stadhuis af. Via de Hondegatstraat en de Hoogstraat loop ik (afwijkend van de route) door naar de strandboulevard om langs de Vischpoort te lopen om deze vast te kunnen leggen. De Vischpoort dateert uit de 14e eeuw en is de enig overgebleven stadspoort aan de waterkant van Harderwijk.
De Vischpoort in Harderwijk
Via de Schapenhoek en de Pasenstraat kom ik weer terug op de route in de Jodenkerksteeg. Op de hoek aan het einde van de straat staat de Joodse Synagoge van Harderwijk. Het huidige gebouw is in 1840 ingewijd. Van de Joodse gemeenschap die in 1941 nog bestond, zouden twee gezinnen door onder te duiken de Sjoa overleven. De overige Joodse inwoners van Harderwijk werden weggevoerd en vermoord. Ter nagedachtenis aan hen is aan de gevel van de synagoge een monument aangebracht. De synagoge is opgesteld voor publiek maar niet op zaterdag (sabbat) waardoor ik de synagoge helaas niet kan bezoeken.
De plaquette aan de Joodse Synagoge in Harderwijk
Vanaf de Synagoge loop ik zigzaggend het centrum uit, voorbij een winkelcentrum in een woonwijk. Dit stuk is saai en wordt nog saaier als ik via een lange weg langs het spoor Hanzestad Harderwijk verlaat. De weg, waar naar mijn gevoel geen eind aan lijkt te komen gaat langs panden die niet allemaal in een even beste staat zijn.
Parallelweg buiten Harderwijk
Uiteindelijk kom ik uit bij de fiets/voetbrug die mij over het spoor en de A28 naar de Harderwijker bossen brengt. Dit bos gaat over in de Leuvenumse bossen. Vanaf de voetbrug heb ik een mooi zicht op de spoorlijn en de snelweg.
De fiets-voetbrug over de spoorbaan en de A28
Aan de andere kant van de fiets/voetbrug loop ik in de bossen. Heerlijk een totaal andere omgeving dan de saaie weg aan de overkant. Ik doorkruis hier het Harderwijkerbos. Af en toe een fietspad kruisend, maar voornamelijk onverharde paden. Het is rustig in het bos.
Het weer is vreemd vandaag. April doet wat het wil is de tegeltjesspreuk maar dat doet het echt. Het is bewolkt, dan weer zonnig en ik heb onderweg zelfs nog twee korte sneeuwbuien gehad. Onderweg liggen er zelfs nog een paar sneeuwresten van de dag ervoor toen heel Nederland wit was.
Het Harderwijkerbos
Het Leuvenumsche Bosch
Het Harderwijkerbos gaat over in de Leuvenumse Bossen. De Leuvenumse Bossen worden beheerd door Natuurmonumenten. Het is hier heerlijk wandelen. Na een paar kilometer bos kom ik uit bij het Hulshorsterzand.
De bossen maken plaats voor zand. Ik zie een zandmassa van wit zand, duinen en struiken. Ik beklim het uitkijkpunt. Hier staat een bankje die mij doet besluiten om hier even te rusten en van het uitzicht te genieten. De zon schijnt als ik boven deze klim ben aangekomen. Maar het weer slaat om, er trekken donkere wolken over en even later is er een korte sneeuwbui. De sneeuw blijft niet liggen. Wat een geweldig uitzicht heb ik hier. Ik loop verder de zandvlakte over. Hier staat het Monument de Souvenir, een obelisk dat herinnert aan het Landschapsakkoord van Apeldoorn van 2008. Ik heb hem niet gezien omdat ik niet afgeweken van de route. Het is er door de sneeuwbui koud en winderig waardoor ik al foto’s makend in rechte lijn naar het eind van het Hulshorsterzand loop. Het zand is mul, waardoor het vermoeiend lopen is. Op het Hulshorsterzand staan overal paaltjes met de stickers van het Westerborkpad. Verdwalen kan ik niet als ik de paaltjes blijf volgen.
Hulshorsterzand
Na een paar kilometer leidt het pad omhoog het bos in. Het is dan al weer een tijd opgehouden met sneeuwen. Via een aantal bospaden kom ik weer uit bij de snelweg A28. Via een fiets-voetbrug steek ik de snelweg over. Aan de andere kant ligt een gelijkvloerse spoorwegovergang.
De fiets-voetbrug over de A28
Ik loop nog een klein stukje door een mooie buurt en bossen voor ik in het boerenlandschap rond Hulshorst uitkom.
Hulshorst
Het dorp laat ik links liggen want als ik de bocht in de Klarenweg heb gehad, neem ik het karrenspoor. Dit is een onverhard boerenlandpad die er niet heel goed bij ligt. Je kunt hier ook kiezen om rechtdoor het verharde pad te lopen en in bocht naar rechts. Je komt dan uit op het punt waar deze boerenlandweg ook eindigt. Je mist dan wel het gedicht onderweg.
Het karrenspoor in Hulshorst
Onderweg bij een bankje lees ik het straatgedicht ‘Landschap’. Dit straatgedicht staat gedrukt op glas. Het landschap, waar het gedicht van Jozef Deleu over gaat, kun je daardoor direct waarnemen.
Straatgedicht ‘Landschap’ in Hulshorst
Fotograferen en het ook leesbaar houden van de tekst is door de zon en reflectie moeilijk. Daarom hieronder de tekst van het gedicht:
LANDSCHAP 2
Kijken
hoe het licht
wandelt
over het land
met de schaduw
aan de hand
hoe de ruimte
vorm krijgt
van zien
Jozef Deleu
Aan het eind van het karrenspoor kom ik uit op een boerenlandweg, de Zandhuisweg. Een eindje voorbij de klinkerweg, Onder de Bos, ligt aan de Zandhuisweg de Stolperstein voor Mozes Jacobs. De Stolperstein ligt bij huisnummer 84, een mooi wit boerderijtje.
Stolperstein voor Mozes Jacobs aan de Zandhuisweg 84
In Nunspeet liggen in totaal 5 Stolpersteine op 3 locaties. Tijdens deze 13e etappe heb ik één struikelsteen in mijn route opgenomen. Ik heb zowel de plekken van het WesterborkLuisterpad als de Stolpersteine ingetekend in de routekaart verderop in deze blog.
Lees meer: Stolpersteine / Struikelstenen
Ook zijn er links toegevoegd van twee websites waar je informatie over de betreffende struikelstenen kunt vinden: TracesofWar en Stolpersteine App.
Ik loop terug naar de klinkerweg Onder de Bos en loop langs een paar krijsende ganzen op een boerenerf Nunspeet in.
Nunspeet in
Ik loop hier het Belvédèrebos in. Mijn route wordt in dit bos een paar keer geblokkeerd door omgevallen bomen. Waarschijnlijk zijn het omgevallen bomen van de stormen die eind februari over Nederland trokken. Wel raar dat die op deze bospaden nog altijd niet opgeruimd zijn.
Obstakel in het Belvédèrebos
Om in Nunspeet te komen, wandel ik een heel eind op een onverhard pad langs een fietspad. Je kunt er ook voor kiezen om op het fietspad te gaan lopen, zoals ik deels gedaan heb. Het is rustig in het bos.
Het Belvédèrebos
Na een paar kilometer bos kom ik uit in Nunspeet. De weg die volgt is saai. Het begin gaat door een woonwijk maar al snel loop ik over een industrieterrein waar aan weerszijden geen stoepen zijn. Aan de rand van het industrieterrein loopt de route over een schelpenpaadje tussen het spoor en de achterkant van bedrijven. Niet de gezelligste weg om te lopen.
Aan het eind kom ik bij de Jumbo supermarkt. Ik snijd een stukje af door over de parkeerplaats te lopen en uit te komen op de weg naar het station. Op het plein voor het station staat een megagrote wandelbank en een beeld van de Nunspeetse Keiler, een beeld uit 1998 van een wild zwijn gemaakt door kunstenaar J.H. Weggegaan. Op het gebouw naast het plein lees ik het stationsgedicht van Rutger Kopland. Ik ben gearriveerd bij Station Nunspeet.
Wandelbank en de Nunspeetse Keiler in Nunspeet
Aan het eind van etappe 13 van het Westerborkpad neem ik vanaf Station Nunspeet, zo is de bedoeling de trein naar Amersfoort Centraal. Maar net als op de heenreis is er nog altijd een seinstoring waardoor de trein tussen Amersfoort Centraal en Schiphol niet rijdt. Ik blijf in de trein zitten tot ik op Utrecht Centraal Station ben gearriveerd. De wachttijd is hier veel korter waardoor ik ook geen tijd heb om te eten. Ik koop snel een saucijzenbroodje bij de Hema en neem daarna de rechtstreekse trein naar Schiphol. Onderweg kom ik opnieuw obstakels tegen want op Station Amsterdam Zuid schijnt er iemand met zijn/haar hand tussen de deur gekomen te zijn waardoor er gewacht moet worden op de conducteur die met deze persoon wacht op de hulpdiensten. Intussen is het chaos want de borden op perron kloppen niet. Er wordt aangegeven dat de trein naar Dordrecht op het andere spoor binnenkomt maar dat blijkt uiteindelijk de trein naar Hoofddorp te zijn. Dus moet iedereen er op Schiphol weer uit. Ik blijf zitten tot Hoofddorp om daar de bus naar huis te nemen. Het was een lange dag.
Station Nunspeet
In de trein nadenkend over dat wat ik vandaag allemaal gezien heb. Indrukwekkend was het centrum van Harderwijk met de Vischpoort en de Joodse Synagoge en onderweg ook de wandelingen over het Hulshorsterzand, door de Leuvenumse Bossen en het Belvédèrebos. Er zaten ook saaie stukken in deze route zoals het deel Harderwijk uit tot aan de voetbrug over het spoor en de A28 en ook het deel in Nunspeet over het industrieterrein was niet interessant.
De volledige route van het Westerborkpad staat ook op de website van Wandelnet of als je liever een boekje in handen hebt:
Etappe 13 van het Westerborkpad loopt vanaf Station Harderwijk naar Station Nunspeet. De afstand van etappe 13 van het Westerborkpad is 18,9 kilometer.
Bewegwijzering in Harderwijk
De trein naar Station Harderwijk en vanaf Station Nunspeet gaat maar 2x per uur van en naar Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst. De aansluitingen voor mij zijn vanaf Amersfoort beroerd. Ik moet zowel op de heenreis als de terugreis 25 minuten wachten tijdens het overstappen. Ik kom met de rechtstreekse trein vanaf Schiphol en reis vanaf Amersfoort Centraal ook weer met deze rechtstreekse trein terug naar Schiphol. Je kunt ook in Amersfoort Schothorst overstappen. Hier zijn echter geen voorzieningen als winkels en horecagelegenheden. Naar en vanaf Schiphol reis ik per bus van en naar mijn woonplaats.
Station Harderwijk
Dit keer was er zowel op de heenreis als op de terugreis een seinstoring waardoor mijn treinen tussen Schiphol en Amersfoort Centraal niet reden. Ik heb op de heenreis de intercity naar Utrecht Centraal Station genomen en ben daar overgestapt op de trein naar Harderwijk. Dit is dezelfde trein die ik, als de treinen normaal zouden rijden, in Amersfoort Centraal ook zou nemen. Alleen de route is nu iets anders. Hetzelfde geldt voor de terugreis. Ook die reis ging via Utrecht Centraal Station.
In Harderwijk en Nunspeet loop je langs vele horecagelegenheden en ook de supermarkt is nooit ver weg.
Neem eten en drinken mee want tussen Harderwijk en Nunspeet kom je geen supermarkt en horecagelegenheden tegen.
In Harderwijk en Nunspeet zijn genoeg accommodaties waar je kunt overnachten.
Onderweg zijn er ook genoeg natuurhuisjes in Harderwijk en Nunspeet te boeken waar je in de natuur kunt uitrusten van je wandeling.
Onderweg kun je natuurlijk ook in B&B’s overnachten.
Heb jij wel eens een etappe van het Westerborkpad gelopen? Wat vond je er van? Heb je een andere aanbeveling voor een lange-afstandswandeling?
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de websites JTravelBlog en JTravel.
Mijn foto’s zijn vanaf nu te koop op allerlei materialen in mijn shop bij WerkaandeMuur.nl of op Mijn foto’s bij Werkaandemuur.nl.
PS: Omdat ik sinds het najaar van 2021 werk met de Sony RX10IV en deze camera helaas niet voldoet aan de technische eisen van Werk aan de Muur kan ik geen nieuw werk in mijn webshop laden.
Heb je de wekelijkse aanbiedingen van JTravelBlog al eens bekeken?
Geef een antwoord