Nederland | 9 juli 2023 | Geen reacties
Dit is mijn verslag van etappe 25 van het Westerborkpad van Station Hoogeveen naar het gehucht Kremboong over een afstand van 11 kilometer. Het Westerborkpad is een lange afstandswandeling van Amsterdam Centraal Station naar Kamp Westerbork in Drenthe. Het wandelen van de 30 etappes van het Westerborkpad is voor mij een lange termijnproject. Ik wandel etappe voor etappe.
Veel plezier bij het lezen van en het bekijken van de foto’s in deze blog over etappe 25 van het Westerborkpad.
Inhoudsopgave
Het Westerborkpad is een lange-afstandswandeling van 342 kilometer. Het Westerborkpad bestaat uit 30 etappes. De route begint bij Amsterdam Centraal Station en eindigt bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork in Drenthe. De wandelroute loopt zoveel mogelijk in de buurt van het spoor, want dat was de deportatieroute die veel slachtoffers van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog moesten volgen. De ondertitel van deze route is: Wandelen in het spoor van de Jodenvervolging. Het Westerborkpad is slechts één kant op gemarkeerd. De reden is dat mensen na hun deportatie veelal niet meer terugkwamen. Het is een route langs historische sporen en gedenkplaatsen.
De route van het Westerborkpad is gemarkeerd met wit-rode stickers, met daarin het logo van Kamp Westerbork. De markeringen zie je overal onderweg, vooral op houten paaltjes, verkeersborden, -palen, maar ook op brugleuningen of op een bankje. Er is vooral gemarkeerd op plekken waar je kunt twijfelen over de juiste route. Onderweg heb ik heel veel van deze stickers gezien. Met name in de bossen vond ik de route dit keer slecht aangegeven. Ik heb onderweg gebruik moeten maken van de GPX kaart die ik van te voren gedownload had. Je kunt ook nog de oude stickers tegenkomen, rood-blauw met het logo van Kamp Westerbork. Deze etappe heb ik ze niet gezien.
Markeringsteken van het Westerborkpad tijdens de 25e etappe van het Westerborkpad
Ik volg het Lange-Afstand-Wandelpad (LAW) Westerborkpad aan de hand van markeringen onderweg en de route op de website van Wandelnet en sinds de 5e etappe ook via de GPS op mijn telefoon.
Meer over het Westerborkpad lees je in de blogs die al eerder op deze website zijn verschenen.
Met een overstap op Station Zwolle kom ik aan op Station Hoogeveen. Mocht je het tijdens de vorige etappe gemist hebben, aan de gevel van het NS-station hangt een plaquette ter herinnering aan omgekomen Personeelsleden van de Nederlandse Spoorwegen, Militairen en Burgerslachtoffers.
Plaquette op Station Hoogeveen
En voor het station staat een monument dat herinnert aan de crash van piloot Albert A. Albino. Hij stortte met zijn vliegtuig neer op het station van Hoogeveen op 29 november 1943. De tekst op de bijbehorende plaquette luidt: Op deze plaats stortte in de middag van 29 november 1943 een Lockheed P-38 Lightning van de 55ste Fighter Group van de Amerikaanse Luchtmacht neer, waarbij de 24-jarige Tweede Luitenant-vlieger Albert A. Albino om het leven kwam. Albino begeleide op die bewuste dag geallieerde bommenwerpers tijdens een bombardementsvlucht naar Bremen toen hij op de terugweg naar de thuisbasis in Engeland door een Duitse jager werd neergeschoten. Met tomeloze vaart stortte de stuurloos geworden Lightning vlak naast het stationsgebouw tussen de rail en verdween diep in de grond. De vlieger kreeg daarbij niet de kans om zijn vliegtuig nog bijtijds te verlaten. Tijdens de constructie van de voetgangerstunnel in maart 1978 is deze propeller geborgen. De toen ook gevonden stoffelijke resten van Albert Albino zijn overgebracht naar zijn geboorteplaats Portland in Oregon, USA en daar begraven.
Monument op Station Hoogeveen
Mocht je nog iets te eten of drinken willen kopen, zul je naar het centrum van Hoogeveen moeten lopen want vanaf het station ben je in paar kilometer Hoogeveen uit. Onderweg kom je niets meer tegen.
Vanaf het station loop ik naar de rotonde en loop de Pesserstraat in. Ik loop een heel stuk rechtdoor, steek het spoor over en loop Hoogeveen uit.
Ik kom uit bij het Spaarbankbosch. Hier lagen vroeger heidevelden. De Spaarbank uit Hoogeveen koopt in 1890 het terrein en plant er een bos voor mijnhout in Limburg. De naam herinnert nog altijd aan deze tijd. Het is rustig, ik kom geen mens tegen.
Het Spaarbankbosch bij Hoogeveen
In het bos staan twee oorlogsmonumenten, waarvan er slechts één in het boekje staat aangegeven. Voor de tweede hoef je maar een klein stukje af te wijken van de route.
Ik loop een stukje rechtdoor, daar waar de route naar links afbuigt. Ik kom uit op een open zandvlakte met speeltoestellen en bankjes. Achter een bankje aan de linkerkant staat het Executiemonument Spaarbankbosch. Dit monument staat er er voor Albert Eggen, Sybrand Jan van der Linde en Johan Dhont. Zij werden op 9 april 1945, een dag voor de bevrijding, in dit bos geëxecuteerd. Hun lichamen werden 2 dagen later gevonden. Eggen werd meegenomen door Duitse soldaten die op zoek waren naar zijn oudste broer, die ook Albert heette. De oudste zat bij het verzet en hij was één van diegenen die een wegversperring van de Duitsers weghaalde, om oprukkende geallieerde troepen vrij baan te geven. De jongste Albert, ook wel ‘Broer’ genoemd, zat bij zijn ouders ondergedoken om de Arbeidseinsatz, oftewel arbeidsinzet, te ontlopen. Toen de Duitsers kwamen, kon hij niet meer wegkomen. Dhont was elektricien in werkkamp Ten Arlo tussen Hoogeveen en Zuidwolde. Hij was ontevreden over de loonbetaling en werd brutaal en opstandig. Op 7 april zei hij tegen de Duitsers dat ze maar snel moesten wegwezen. Daarop werd hij vastgezet. Het was de vluchtende Oostenrijkse rechter Behringer die bevel gaf de drie jongemannen te executeren. Aan de andere kant van de zandvlakte vlak naast het pad waar ik de zandvlakte opgelopen ben, staat nog een groot houten kruis voor deze 3 mannen. Ik snap niet dat dit monument niet is opgenomen in de route.
Het Executiemonument in het Spaarbankbosch bij Hoogeveen
Ik loop terug naar het punt waar ik linksaf zou moeten slaan als ik dit monument niet had bezocht. Ik pik de route door het mooie, stille en vochtige bos weer op. Aan het eind van het pad is er een kruising en ik twijfel welke kant ik op moet lopen. In het bos vind ik de route erg slecht aangegeven. Aan het eind van het pad staan vijf silhouetten. Dit is het Oorlogsmonument in het Spaarbankbos. Er staat ook een bord met een indrukwekkend gedicht.
Gedicht bij het Oorlogsmonument in het Spaarbankbosch bij Hoogeveen
De beeldengroep staat er sinds 2003. De roestbruine metalen mensfiguren zijn voorzien van een symbool in de hartstreek. De drie kruizen en twee davidsterren staan symbool voor de schoten die de slachtoffers het leven hebben gekost.
Op deze plek werden op 1 en 3 augustus 1943 5 inwoners van Hoogeveen door de Duitse bezetter gefusilleerd.
Op 1 augustus zijn dat: Notaris Johannes Mulder, Jonkheer Marius de Jonge en Onderwijzer Adriaan Baas.
Op 29 juli 1943 zou door het Verzet een overval gepleegd worden op het distributiekantoor van Schoonebeek, dat in het gemeentehuis was gevestigd. Dit liep geheel uit de hand, waarbij de burgemeester (een NSB aanhanger) om het leven kwam. De Duitsers stelden direct een onderzoek is en in de nacht van donderdag 29 op vrijdag 30 juli 1943 arriveerden twee afdelingen Grüne Polizei uit Arnhem in Hoogeveen. Deze werden gehuisvest in het zogenaamde Noorderhuis, een kinderhuis. Getuigen veronderstelden dat de leden van het Verzet uit Hoogeveen kwamen, vanwege het dialect. In Hoogeveen werd vrijdag 30 juli ’s morgens al een scherpe persoonscontrole ingesteld. Vele tientallen personen werden meegenomen naar het Noorderhuis. Ze werden al vrij snel weer vrijgelaten. Nadat op een zaterdagmiddag de lijst van een NSB’er in ontvangst genomen was, werden er huiszoekingen gehouden. Per overvalwagen werden de arrestanten afgevoerd naar het Noorderhuis. Drie van de 25-30 arrestanten van die zaterdag werden zondagmorgen 1 augustus ‘gelucht’. Nietsvermoedend liepen ze achter het Noorderhuis naar buiten. Ze werden daarop onmiddellijk doorzeefd met kogels.
Op 3 augustus werden Levie van der Wijk en Manus van der Wijk gefusilleerd.
Everhardus Duinkerken was kippenkoopman in Hollandscheveld en had een boerderijtje. Zijn woning bood onderdak aan twee Joodse collega’s, de broers Levie en Manus van der Wijk. De beide kippenhandelaren sloegen op de vlucht, bij het zien aankomen van de Grüne Polizei en waren ze in het hol gekropen, dat in het hooivak voor hen klaargemaakt was. Ze zaten tussen de aardappelen te wachten tot de kust veilig was. Op een gegeven moment moesten ze toch even kijken of er nog Grüne Polizei was. Met dat hun hoofden boven het aardappelloof uitkwamen, keek men in hun richting. Ze werden gezien, gearresteerd en afgevoerd naar het Noorderhuis. Daar werden ze op 3 augustus 1943 gefusilleerd omdat zij Joden waren.
Het Oorlogsmonument in het Spaarbankbosch bij Hoogeveen
Na dit bezoek loop ik verder door het bos en omdat ik onderweg geen aanwijzingen tegenkom, loop ik dus verkeerd. Ik kom uit aan de rand van het bos in een grasland met hoog gras. Ik had aan de andere kant van de bossages moeten lopen maar gelukkig kom ik daar alsnog terecht als er een doorgang is naar het pad achter deze bossages. Het pad loopt iets makkelijker dan door het hoge gras ploeteren. Het is warm in dit deel.
Een onverhard pad bij het Spaarbankbosch bij Hoogeveen
Aan de Wijsterseweg, tegenover Snippe Tuinmachines, staat het Executiemonument Wijsterseweg Hoogeveen. Ook een plek waar tijdens de routebeschrijving geen aandacht aan gegeven wordt, de foto staat wel in mijn boekje. Dit monument staat hier voor 19 onschuldige mensen die hulp boden aan de Franse Parachutisten die met operatie Amherst werden gedropt. Op maandag 9 en dinsdag 10 april 1945, vlak voor de bevrijding van Hoogeveen op 11 april 1945, zijn zij tijdens een vergeldingsactie door de Duitsers omgebracht. Weer indrukwekkend.
Executiemonument Wijsterseweg in Hoogeveen
Ik loop via een doorgaande weg naar de spoorwegovergang en loop een stukje parallel aan het spoor.
De trein
Al snel sla ik rechtsaf de Secteweg op.
Ik zou hier een bospad in moeten slaan, het is dat ik in een flits een paaltje zie, deze staat nl. erg goed verstopt. Er is een andere paal voor geplaatst die het zicht aan het markeringsteken van het Westerborkpad onttrekt.
Het bos
Ik loop hier het bos in en aan het eind loop ik langs de begraafplaats en kom uit in Stuifzand. Dit is een gebied van landweggetjes, buurtschappen, weidevelden en bosstroken. Namen die ik hier lees zijn Siberië, Zwartschaap, Stuifzand. Het verwijst naar het onherbergzame Drenthe van vroeger tijden, toen deze plaatsen ook echt ver van de bewoonde wereld lagen. Onderweg zie ik een ANWB-bordje met de wandelroute ‘Naar Siberië’ en de ondertitel ‘(en weer terug)’.
Een onverhard pad
Het is hier ontzettend rustig. Ik deel de weg met het andere verkeer dat er bijna niet is, deze warme dag. Na een paar bochten en nog een pad door het bos kom ik uit op de Kerkweg naar Kremboong. Op de hoek met gelijknamige weg staat het monument Werkkamp Kremboong en het gebied van Tiendeveen. Het herdenkingsmonument is een kei met een gedenkplaat erop.
Het werkkamp Kremboong was opgezet voor 240 arbeiders en de voorzieningen waren in het begin goed te noemen. Vanaf januari 1942 wordt het een Joods werkkamp. Hier werden vanaf begin 1942 ongeveer 400 Joodse mannen ingezet als dwangarbeider bij de ontginning van de heidevelden voor de HeideMij. Deze Joodse mannen kwamen uit Amsterdam en moesten vanaf station Hoogeveen naar het kamp lopen. De beheerder van het kamp was een kok. Het kamp stond op de akkers naast het monument, dat nu nog herinnert aan die tijd. De naam Kremboong verwijst naar een suikerfabriek op Java. De fabriekseigenaar kocht dit Drentse gebied als belegging en vernoemde het naar zijn plantage. In juli 1942 zijn alle bewoners ‘verhuisd’ naar Westerbork. Een tiental bewoners zijn tijdens de overtocht gevlucht. Twee gevluchte overlevenden, Ies Jacobs en Paul Süsholz, hebben het monument op 23 april 2009 onthuld.
Het monument ligt nu achter een heg en is vanaf de kant waar ik vandaan kom niet te zien.
Herdenkingsmonument in Kremboong
Kremboong is het einde van etappe 25. Maar omdat Kremboong niet meer door Qbuzz wordt aangedaan, is er maar één optie, doorlopen en ook de volgende etappe naar Wijster lopen. Het verslag van de 26e etappe van Kremboong naar Wijster lees je in een volgende blog over het Westerborkpad.
Indrukwekkend tijdens etappe 25 van het Westerborkpad zijn: het Executiemonument Spaarbankbosch en het Oorlogsmonument in het Spaarbankbos, het Executiemonument Wijsterseweg Hoogeveen en het Herdenkingsmonument Kremboong. Ik heb genoten van mijn wandelingen door de bossen die veel verkoeling gaven tijdens deze warme dag.
De volledige route van het Westerborkpad staat ook op de website van Wandelnet of als je liever een boekje in handen hebt:
Etappe 25 van het Westerborkpad loopt van Station Hoogeveen naar Kremboong. De afstand van etappe 25 van het Westerborkpad is 11 kilometer.
Ik reis eerst met de bus naar Schiphol waar ik overstap op de trein naar Zwolle. Station Hoogeveen ligt aan de spoorlijn naar Groningen. Station Zwolle is vanuit de rest van Nederland goed bereikbaar.
Kremboong is sinds een paar jaar niet meer met het openbaar vervoer bereikbaar. Dat is de reden dat ik doorloop naar Wijster. Het verslag van de 26e etappe van Kremboong naar Wijster lees je in een volgende blog over het Westerborkpad.
Station Hoogeveen
Op Station Hoogeveen kun je nog koffie kopen bij de Huiskamer. Verder kom je onderweg tijdens etappe 25 geen horecagelegenheden en supermarkten tegen. Ook zijn er geen watertappunten onderweg. Je waterfles zul je op Station Hoogeveen bijvullen.
In Hoogeveen zijn een paar accommodaties waar je kunt overnachten.
Onderweg zijn er ook genoeg natuurhuisjes in Hoogeveen en omgeving te boeken waar je in de natuur kunt uitrusten van je wandeling.
Onderweg kun je natuurlijk ook in B&B’s overnachten.
Heb jij wel eens een etappe van het Westerborkpad gelopen? Wat vond je er van? Heb je een andere aanbeveling voor een lange-afstandswandeling?
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
Vind je mijn blogs leuk? Koop dan een kop koffie voor me door op de button hieronder te klikken en ik zorg ervoor dat jij kunt blijven genieten van de reisverhalen en reistips op mijn websites.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de websites JTravelBlog en JTravel.
Mijn foto’s zijn vanaf nu te koop op allerlei materialen in mijn shop bij WerkaandeMuur.nl of op Mijn foto’s bij Werkaandemuur.nl.
PS: Omdat ik sinds het najaar van 2021 werk met de Sony RX10IV en deze camera helaas niet voldoet aan de technische eisen van Werk aan de Muur kan ik geen nieuw werk in mijn webshop laden.
Heb je de wekelijkse aanbiedingen van JTravelBlog al eens bekeken?
Geef een reactie