Nederland, Wandelen | 18 oktober 2023 | Geen reacties
De afgelopen jaren heb ik etappe voor etappe het Westerborkpad gelopen. Ga jij nu ook het Westerborkpad lopen? Ik kan het je aanraden. Maar voor je begint wil je op een paar punten wijzen die je moet weten. In dit artikel een overzicht van het Westerborkpad met mijn ervaringen, tips, hoogte- en dieptepunten en alles wat je wellicht ook nog wilt weten.
Inhoudsopgave
Het Westerborkpad is een lange-afstandswandeling van 342 kilometer. Het Westerborkpad bestaat uit 30 etappes. De route begint bij Amsterdam Centraal Station en eindigt bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork in Drenthe. De wandelroute loopt zoveel mogelijk in de buurt van het spoor, want dat was de deportatieroute die veel slachtoffers van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog moesten volgen. De ondertitel van deze route is: Wandelen in het spoor van de Jodenvervolging. Het Westerborkpad is slechts één kant op gemarkeerd. De reden is dat mensen na hun deportatie veelal niet meer terugkwamen. Het is een route langs historische sporen en gedenkplaatsen.
Jan Dokter liep de route van de Hollandsche Schouwburg naar voormalig Kamp Westerbork, die zijn familieleden per trein aflegden. Deze wandeling was de basis voor het ontstaan van het Westerborkpad. De familieleden van Jan Dokter werden in 1943 per trein van Amsterdam naar Kamp Westerbork vervoerd. Ze keerden niet meer terug.
Houd tijdens het wandelen van het Westerborkpad, zeker bij de saaie stukken langs het spoor in gedachten waar je loopt. Langs dit spoor van Amsterdam, via Hilversum en Amersfoort, de Veluwe en Zwolle naar Kamp Westerbork in Drenthe werden de Joden afgevoerd om vanuit Kamp Westerbork in 93 transporten naar het oosten te worden gedeporteerd om daar vermoord te worden. Velen keerden niet terug. Houd dat in gedachte als je het Westerborkpad wandelt.
Het spoor bij Hooghalen tijdens de 28e etappe van het Westerborkpad
Voor je begint met het Westerborkpad denk je wauw 342 kilometer en 30 etappes, help waar moet ik beginnen. Ik raad je aan om gewoon je wandelschoenen aan te trekken, rugzak op je rug en reis af naar onze hoofdstad Amsterdam.
Je kunt natuurlijk ook ergens anders beginnen. Zelf vind ik dat niet zo handig. Ik heb het hele Westerborkpad alleen gelopen, onderweg kwam ik altijd wel iemand tegen die om een praatje verlegen zat.
Vragen die je in de op kunnen komen zouden kunnen zijn: Waar begin ik? Moet ik het perse op volgorde lopen? Loop ik etappe voor etappe, zoals ik deed of loop ik het Westerborkpad in een keer? Loop je alleen, met je partner of met je vriendengroep?
De vraag: Loop ik etappe voor etappe, zoals ik deed of loop ik het Westerborkpad in een keer? was voor mij geen vraag want ik kan vanwege mijn CVS/Chronische vermoeidheid een etappe per keer lopen. En sommige etappes waren voor mij te lang, maar soms is er geen andere optie, zoals tijdens etappe 14 tussen Station Nunspeet – Verscholen Dorp – Station Nunspeet of de etappes 25 tussen Station Hoogeveen – Kremboong en 26 tussen Kremboong – Wijster waar in Kremboong geen bus meer stopt. Soms besloot ik zelf om twee etappes per dag te lopen omdat het korte etappes waren en ik het de moeite niet waard vond om voor 7 kilometer vanuit de Randstad naar Drenthe af te reizen.
De dagen na mijn wandeling waren voor mij hersteldagen, want ik was kapot na een hele dag wandelingen met alle indrukken. But I did it.
Ik hoop dat ik er een compleet verhaal van heb gemaakt die je kunt gebruiken om het indrukwekkende Westerborkpad te lopen. Mis je iets of heb je een specifieke vraag, laat het me weten via onderstaand reactieformulier. Ga je het Westerborkpad wandelen, ik wens je heel veel wandelplezier!
Herdenkingsmonument in Kremboong tijdens de 25e etappe van het Westerborkpad
De route van het Westerborkpad is gemarkeerd met wit-rode stickers, met daarin het logo van Kamp Westerbork. De markeringen zie je overal onderweg, vooral op houten paaltjes, verkeersborden, -palen, maar ook op brugleuningen of op een bankje. Er is vooral gemarkeerd op plekken waar je kunt twijfelen over de juiste route. Onderweg heb ik heel veel van deze stickers gezien. Ik heb onderweg gebruik moeten maken van de GPX kaart die ik van te voren gedownload had. Je kunt ook nog de oude stickers tegenkomen, rood-blauw met het logo van Kamp Westerbork.
Markeringsteken van het Westerborkpad tijdens de 25e etappe van het Westerborkpad
Onderweg kun je via de website van Westerborkluisterpad op verschillende plekken verhalen van ooggetuigen beluisteren. Via de website en apps zijn 60 verhalen van deze verhalen te horen. Op de plekken waar deze verhalen te horen zijn, zijn herkenningstekens aangebracht. Mocht je er onderweg eentje missen, kun je ze thuis altijd terugluisteren. Je hoort verhalen over de dagelijkse werkelijkheid van de Joden in oorlogstijd, de gevolgen van de anti-Joodse maatregelen, de Joodse werkkampen en de reis naar Westerbork. Langs de route vertellen mensen hun herinneringen aan de Jodenvervolging. De verhalen duren ongeveer 5 minuten. Heel indrukwekkend om deze verhalen te horen.
Het markeringsteken van het WesterborkpadLuisterpad tijdens de 11e etappe van het Westerborkpad
Het Westerborkpad is 342 kilometer lang en bestaat in totaal uit 30 etappes, variërend in lengte van 6,5 tot 20,4 kilometer. Alle hieronder genoemde begin- en eindpunten zijn met het openbaar vervoer bereikbaar (m.u.v. Kremboong). De indeling van de etappes is als volgt:
Een wachttoren van Kamp Amersfoort tijdens de 9e etappe van het Westerborkpad
Begin 2020 liep ik de NS-wandeling in Amsterdam: het Westerborkpad. Thuis, bij het schrijven van mijn blog, verdiepte ik me nog meer in de achtergronden van het Westerborkpad. Deze wandeling was maar een heel klein stukje van het Westerborkpad, een lange afstandswandeling van in totaal 342 kilometer. Het Westerborkpad loopt vanaf Amsterdam Centraal Station naar Kamp Westerbork in Drenthe. Het idee is geboren om de hele route te lopen en dan ook echt te starten vanaf Amsterdam Centraal Station en niet zoals ik eerder deed vanaf het Rembrandtplein. Het wandelen van de 30 etappes van het Westerborkpad is voor mij een lange termijnproject. Ik wandel etappe voor etappe en ga na elke etappe naar mijn eigen huis, omdat het voor mij anders niet vol te houden is. Reden: ik lijd aan CVS/Chronische vermoeidheid. Dat is ook de reden dat ik niet alle etappes achter elkaar loop en binnen een paar weken in Drenthe ben. Ik reis elke keer naar het begin van de etappe en na afloop reis ik met het openbaar vervoer naar mijn eigen huis.
Ik er 3 jaar over gedaan om het totale Westerborkpad te lopen. Ik ben begonnen in 2020. Mede door corona heb ik vanaf de zomer van 2020 en in 2021 slechts 10 etappes gelopen. In 2022 liep ik in 10 etappes van Nijkerk naar Lichtmis en in 2023 liep ik de laatste 10 etappes van Lichtmis naar Kamp Westerbork.
Tijdens het wandelen van het Westerborkpad liep ik door een aantal leuke plaatsen, zoals Amsterdam, Muiden, Weesp, Amersfoort, Hilversum, Harderwijk, Elburg, Hattem, Zwolle, Staphorst, Meppel, Hoogeveen en Beilen. Een aantal plaatsen kende ik al omdat ik daar eerder een wandeling gemaakt heb of vroeger een keer geweest ben.
Het oorlogsmonument van Weesp tijdens de 3e etappe van het Westerborkpad
Ik heb onderweg verschillende musea bezocht.
Nationaal Monument in Kamp Westerbork tijdens de 29e etappe van het Westerborkpad
Ik kan onderstaand niet echt hoogtepunten noemen omdat als de Tweede Wereldoorlog er niet geweest was, deze monumenten er ook niet geweest zouden zijn.
Stolpersteine of struikelstenen is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Hij begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de wijk Kreuzberg in Berlijn. De struikelstenen zijn een herinnering aan de gruwelijkheden van de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog. Het is een betonnen steen van 10×10 centimeter met bovenop een messing plaatje met de naam, de geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden. Een struikelsteen is aangebracht in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer. Zo heeft ieder slachtoffer een eigen monument. Het motto van de kunstenaar is ‘een mens is pas vergeten als zijn/haar naam vergeten is’. Traces of War en Stolpensteine App zijn websites waar veel informatie over de Tweede Wereldoorlog te vinden is. Deze websites hebben mij geholpen om de Stolpersteine te vinden op deze route.
Stolpersteine in Zwolle tijdens de 20e etappe van het Westerborkpad
Onderweg kom ik langs vele oorlogsmonumenten die elke keer weer een diepe indruk maken, zoals het Verscholen Dorp in de bossen bij Vierhouten, Kamp Amersfoort, Kamp Westerbork. Per etappe heb ik de betreffende oorlogsmonumenten beschreven.
Eén van de hutten in het Verscholen Dorp bij Vierhouten tijdens de 14e etappe van het Westerborkpad
Naast de stolpersteine en oorlogsmonumenten heb ik ook een aantal Joodse begraafplaatsen, zoals in Zeeburg (in Amsterdam), Diemen, Muiderberg, Amersfoort en Elburg bezocht. Op een paar stations zijn ook stationsplaquettes om spoorwegmedewerkers te herdenken te zien. Welke dat zijn en waar je ze kunt zien, lees je in de blog van de betreffende etappe.
Het monument voor de slachtoffers van de holocaust op de Joodse begraafplaats in Muiderberg tijdens de 3e etappe van het Westerborkpad
Voor mij zijn er verschillende factoren die voor mij bepalen of een wandeling geslaagd is of niet. Iedereen heeft een eigen voorkeur voor landschappelijke kenmerken, zoals wandelen door het bos, onverhard lopen of juist verhard lopen. Er zijn een paar stukken die ik niet interessant vond, zoals:
Bij elke blog heb ik aan het eind mijn overdenkingen geplaatst en kun je lezen wat ik van de betreffende etappe vond en wat mijn hoogtepunten en dieptepunten waren.
De fiets-voetbrug over de spoorbaan en de A28 tijdens de 13e etappe van het Westerborkpad
Het Westerborkpad is één van de ongeveer 40 Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s) in Nederland. Deze LAW’s variëren van 80 tot 725 kilometer. Aan de hand van de markeringen onderweg en de routes op de website van Wandelnet is het mogelijk om ook een LAW te lopen. Deze wandeling ‘Westerborkpad’ is maar een klein deeltje van de vele mogelijkheden.
Je loopt het Westerborkpad door de specifieke markeringen (wit-rode stickers, met daarin het logo van Kamp Westerbork). Deze markering zie je onderweg zeer regelmatig. Twijfel je, pak je boekje er bij en raadpleeg het boekje of je GPS om voorkomen dat je de verkeerde kant oploopt.
Ik heb, voor ik begon aan het Westerborkpad, een wandelgids gekocht. Onderweg ben ik af en toe andere wandelaars met dezelfde wandelgids tegengekomen. Ik vond het een handig naslagwerk omdat er achtergrondinformatie gegeven wordt. In de wandelgids staat de route uitgebreid beschreven en er staan duidelijke routekaarten in. Ook staat er per etappe wat de hoogtepunten zijn. Je leert ontzettend veel over het landschap en de historie van de plek waar je doorheen wandelt. Het kan voorkomen dat het wandelgids wat gedateerd is en de route niet klopt, bijv. vanwege een omleiding. Op de website van Wandelnet kun je voor je op stap gaat lezen of er tijdens de betreffende etappe een omleiding is.
Wandelgids met de volledige routebeschrijving van het Westerborkpad
Naast het boekje en de stickers heb ik ook af en toe mijn GPS gebruiken gebruikt. Op de website van Je kunt per etappe een gpx-bestand downloaden op de website van Wandelnet en op je telefoon openen met een GPS viewer. Zelf gebruik ik (omdat ik een Android telefoon heb) de gratis GPX Viewer. Deze app heb ik gedownload uit de Play Store. Voor Apple telefoons is de app Topo GPS een goede gratis app om te gebruiken. Andere mogelijkheden zijn ViewRanger of Gaia.
Lees ook: Alles over GPX-bestanden en GPS-wandelen
Het Westerborkpad kun je het hele jaar lopen. Ik ben een mooi weer loper en liep alleen als ik ik zeker wist dat het droog zou blijven. Toch heb ik ook wel eens een bui gehad. Ik heb zelfs op de Hulshorsterheide in april nog een sneeuwbui gehad. Ook aan het begin van mijn wandeling van Lichtmis naar Staphorst lag er sneeuw.
Ik liep mijn etappes tussen eind maart en eind oktober, dus in de zomertijd. Dit heeft alles te maken met mijn nachtblindheid. Als het donker is en ik ergens op onbekende stukken in middle of nowhere loop, zie ik niets. Ik liep soms in het weekend, soms ook door de weeks. Soms ook gedwongen door de weeks omdat in Zuid-Drenthe niet alle bussen op zaterdag en zondag rijden. Vaak liep ik in het weekend, omdat ik dan niet gebonden ben aan tijden. Ik heb een dalurenkaart van de NS. Hiermee mag ik alleen tussen 09.00-16.00 uur met 40% korting reizen. Zeker voor de etappes verder weg en zonder korting kunnen de reiskosten hoog oplopen als je pas na 16.00 uur een etappe afgerond hebt.
Een wandelpad tijdens de 21e etappe van het Westerborkpad
Ik liep etappe voor etappe en gebruikte het openbaar vervoer om naar het begin- of eindpunt van een etappe te reizen. De meeste etappes beginnen en eindigen bij een NS station. Niet altijd, soms (zeker in Drenthe) moet je vanuit Beilen, Meppel of Hoogeveen met de bus. De tijden en routes kun je het zoeken via 9292 of Google Maps. Zorg ervoor dat je een OV-chipkaart met saldo hebt.
De bus van Station Meppel naar Koekange tijdens de 24e etappe van het Westerborkpad
Je komt tijdens het lopen van het Westerborkpad regelmatig door een stad of dorp. En in bijna elk dorp vind je wel een supermarkt. Ook zijn er meer dan genoeg horecagelegenheden te vinden aan het pad. Ik heb in mijn blogs een kopje opgenomen Horeca onderweg.
Ik zoek van te voren altijd uit of ik een supermarkt of horecagelegenheid tegenkom, maar ik neem ook altijd eten en water mee voor onderweg. Onderweg zijn ook watertappunten waar je je waterfles kunt bijvullen.
Ik liep etappe voor etappe, maar wil je meerdere etappes achter elkaar lopen en onderweg slapen aan (of in de buurt van) het Westerborkpad, onderweg zijn genoeg opties qua overnachten.
Je komt tijdens elke etappe door steden en dorpen waar je kunt overnachten. Er zijn hotels, Natuurhuisje en B&B’s, waar je de nacht kunt doorbrengen.
Als wandelaar of fietser kun je er ook voor kiezen om via Vrienden op de fiets te overnachten bij mensen thuis. Je kunt voor € 8,– per kalenderjaar lid worden (woon je niet in Nederland, dan kost een lidmaatschap € 10,– per kalenderjaar). Als lid kun je via de website zoeken naar een plek om te overnachten. Een overnachting via Vrienden op de fiets kost € 25,–. Meestal is ontbijt inclusief.
Ik ben niet van het kamperen maar er zijn genoeg wandelaars die een lichtgewicht tent meenemen en onderweg hun tent op een camping opslaan. Je kunt de campings bijvoorbeeld vinden op Google Maps door te zoeken op ‘camping’.
Ik wandel etappe voor etappe en heb standaard een paar dingen in mijn rugzak zitten die ik onderweg nodig heb/kan hebben. Ik heb al jaren een rugzak van Eastpak van 27 liter en die bevalt me tot nu toe goed. Daarnaast heb ik altijd een hervulbare waterfles, pleisters, insectenspray, medicijnen, snacks en een powerbank bij me. Een powerbank is handig als je je smartphone gebruikt om de GPS te volgen. Bij mooi weer smeer ik me in met zonnebrand en deet.
Overnacht je ergens onderweg dan heb je een extra kledingset nodig en is het handig om toiletspullen mee te nemen.
Ga je onderweg kamperen, dan heb je een lichtgewicht tent, slaapmat, slaapzak en een kooksetje nodig. En waarschijnlijk heb je een grotere rugzak nodig om dit alles te dragen.
Het lopen van het Westerborkpad kost je in principe niets.
Kosten zouden kunnen zijn: vervoer (dit is mijn grootste kostenpost geweest), het boekje, museumbezoek onderweg (als je een museumkaart hebt, kost een museumbezoek helemaal niets, want alle musea die ik bezocht heb, zijn gratis voor museumkaarthouders), eten en drinken onderweg, eventueel een overnachting.
Hoe hoog je kosten zijn, hangt helemaal van je zelf af.
Dit waren mijn tips als je het Westerborkpad gaat lopen. Ik heb geprobeerd om een zo compleet mogelijk overzicht te geven. Mis je nog dingen of heb je vragen over een van de onderwerpen die ik in deze blog noem? Laat het me weten via onderstaand reactieformulier, het contactformulier of stuur me een e-mail.
Ik hoop dat je hebt genoten van mijn blogs over het Westerborkpad. Mocht je nog vragen hebben, laat ze dan gerust achter in de reacties. Je kunt vanaf hier alle blogartikelen lezen.
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
Vind je mijn blogs leuk? Koop dan een kop koffie voor me door op de button hieronder te klikken en ik zorg ervoor dat jij kunt blijven genieten van de reisverhalen en reistips op mijn websites.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de websites JTravelBlog en JTravel.
Mijn foto’s zijn vanaf nu te koop op allerlei materialen in mijn shop bij WerkaandeMuur.nl of op Mijn foto’s bij Werkaandemuur.nl.
PS: Omdat ik sinds het najaar van 2021 werk met de Sony RX10IV en deze camera helaas niet voldoet aan de technische eisen van Werk aan de Muur kan ik geen nieuw werk in mijn webshop laden.
Heb je de wekelijkse aanbiedingen van JTravelBlog al eens bekeken?
Geef een reactie