Deze week laat ik je kennismaken met de elfde verhalenpaal: nr. 11 – FORT / Fort aan het Schiphol. Deze verhalenpaal vind je langs het fietspad langs de Ringvaart tegenover het tunneltje onder de N231 met de Nieuwemeerdijk, vlakbij het viaduct van de A9, bij Badhoevedorp. In deze en 19 andere blogs neem ik je mee langs de 20 verhalenpalen in de gemeente Haarlemmermeer. Fiets je mee?
Verhalenpaal nr. 11 - FORT / Fort aan het Schiphol
Deze verhalenpaal staat op de plek waar vroeger het Fort aan het Schiphol stond. Het Fort bij Schiphol werd in 1844 gebouwd op een kunstmatig eiland in de Haarlemmermeer dat toen nog niet drooggelegd was. Achter het fort werd de Ringvaart gegraven. Dit fort bestond uit een ronde gemetselde stenen toren. Deze toren kon zonder dat de inrichting aangetast werd met grond worden gecamoufleerd. Het fort bevatte (net als bijna alle andere forten van de Stelling van Amsterdam) een bomvrije ruimte voor het personeel en materieel. De ruimte bood plaats aan de manschappen en het geschut.
Rondom de Ringvaart ontstond vanaf 1843 een linie met vier forten: het Torenfort bij Schiphol, het fort de Nieuwe Meer bij Sloten, het fort Halfweg en het fort aan de Liede. Deze forten maakten deel uit van de Stelling van Amsterdam. Deze linie ligt aan de zuid-westkant van Amsterdam en door de drooglegging van de Haarlemmermeerpolder was er een probleem ontstaan. Er werden forten gebouwd om de verdediging van Amsterdam. Fort aan de Liede en het Fort bij Schiphol werd een keerkade gebouwd. Het deel ten noorden van deze kade kon onder water worden gezet.
Dit fort werd in 1916 de basis van het militair vliegkamp Schiphol. Dit is nu Luchthaven Schiphol. De eerste vliegtuigen landen in 1916 bij het fort. Vanaf 1917 werd Schiphol een burgerluchthaven.
Het fort werd in 1934 gesloopt en maakte plaats voor de Schipholdraaibrug of de Colijnbrug.
Locatie van verhalenpaal nr. 11 - FORT / Fort aan het Schiphol
Verhalenpaal 11 staat langs het fietspad langs de Ringvaart tegenover het tunneltje onder de N231 met de Nieuwemeerdijk, vlakbij het viaduct van de A9, bij Badhoevedorp.
Kaart
Wat is een verhalenpaal
Sinds 2018 zijn door de hele gemeente Haarlemmermeer 25 verhalenpalen geplaatst. Deze verhalenpalen vormen een ‘buitenmuseum’ in de polder. Deze verhalenpalen beschrijven het erfgoed van de polder. De verhalenpalen en de bijbehorende fietsroutes zijn een project van het Haarlemmermeermuseum De Cruquius.
In 2018 zijn de eerste 15 verhalenpalen geplaatst. In juni 2018 werd de paal GEZAG (nr. 4) door de toenmalige burgemeester, Onno Hoes, geopend. In het najaar van 2019 zijn er 5 nieuwe verhalenpalen geplaatst. Dit keer bij het Cruquius Museum en in de nieuwe kernen van de gemeente Haarlemmermeer. Vanaf 1 januari 2019 maken ook Haarlemmerliede en Spaarnwoude deel uit van de gemeente Haarlemmermeer. In 2024 zijn er nog eens 5 verhalenpalen in de gemeente geplaatst. In totaal staan er nu dus 25 verhalenpalen in de Haarlemmermeer.
De verhalenpalen zijn meerpalen met lettersculpturen. Op de meerpalen zijn een plattegrond, het nummer van de verhalenpaal, de hoogte boven of beneden NAP en een informatieve tekst over de betreffende verhalenpaal bevestigd. Sommige NAP borden schijnen niet te kloppen en moeten (nog) vervangen worden. De borden zijn van gebolleerd emaille, de letters van mat zwart staal en de palen van geteerd hardhout gemaakt. De informatieve tekst bestaat uit maximaal 100 woorden met een beschrijving waarom deze plek voor de geschiedenis van belang is geweest.
Elke paal heeft een korte eigen naam, die op dat stuk geschiedenis slaat. Bovenop staat de naam in lettervormen. Deze lettervormen zijn ontworpen door kunstenaar René Knip. De palen worden ook wel schakelpalen genoemd en de ring van palen ‘Schakels aan de ketting’.
Heb jij de verhalenpalen met de lettersculpturen in de Haarlemmermeer al gezien?
Meer lezen
Tips voor je reis naar de Haarlemmermeer
