Dit is mijn verslag van de zevende etappe van het Pad van de Vrijheid rondom Oosterbeek op de Veluwe over een afstand van 12 kilometer. Het Pad van de Vrijheid heeft een lengte van 150 kilometer rond Wageningen. Ik loop het Pad van de Vrijheid om 80 jaar bevrijding te vieren. Het Pad van de Vrijheid wil de gewonnen vrijheid herdenken en vieren. Ik wandel etappe voor etappe. Veel plezier bij het lezen van en het bekijken van de foto’s in deze blog over de zevende etappe van het Pad van de Vrijheid. Wandel je mee?
Pad van de Vrijheid etappe 7 : Oosterbeek
Ik reis met de bus vanaf mijn woonplaats met een overstap onderweg naar Station Amsterdam Bijlmer Arena. Er is een stroomstoring op het spoor vanwege een brand. De treinen naar Utrecht en Arnhem Centraal Station rijden vanaf Station Amsterdam Bijlmer Arena. Ik stap op Station Ede-Wageningen over op de sprintertrein naar Oosterbeek.
Oosterbeek
Zonder vertraging arriveer ik op Station Oosterbeek.
Vanaf het station loop ik richting de Oorlogsgraven van het Gemenebest Arnhem Oosterbeek. De richting naar deze begraafplaats staat al in Oosterbeek aangegeven. Je kunt het onderweg niet missen. Net na het plaatsnaambord Oosterbeek sla ik linksaf een halfverhard pad in. Via een zijingang loop ik het indrukwekkende Airborne War Cemetery ook wel bekend als de Oorlogsgraven van het Gemenebest Arnhem Oosterbeek op. Ik heb hier tijdens etappe 13 van de Oudste wandelroute van Nederland van Oosterbeek naar Arnhem ook gelopen.
Ik breng een bezoek aan het indrukwekkende kerkhof. Op het kerkhof staan de graven van de meeste van degenen die zijn omgekomen tijdens de landingen rond Arnhem in september 1944 maar ook van hen die zijn omgekomen bij latere gevechten in het gebied. Hier liggen 1.684 militairen van het Gemenebest uit de Tweede Wereldoorlog begraven. 243 van de graven zijn niet geïdentificeerd en twee slachtoffers worden herdacht met speciale gedenktekens. Er zijn ook 79 Poolse, drie Nederlandse en vier niet-oorlogsgraven (waaronder drie voormalige medewerkers van de Commissie) op de begraafplaats.
Aan het eind van de begraafplaats staat het kruis. Dit kruis is gemaakt van een uit Portland-natuursteen vervaardigd centraal kruis, ‘Cross of Sacrifice’, zoals gebruikelijk op Britse erevelden, waarop een bronzen zwaard is bevestigd. Dit kruis is bedoeld om alle Gemenebest-militairen te gedenken die gesneuveld zijn in Nederland maar nog steeds vermist worden.
Bij de ingang staat het monument Stone of Remembrance met de tekst ‘Their name liveth for evermore’.
Ik krijg weer kippenvel als ik bedenk wat een slag hier geleverd is en wat een leed hier is geleden door zowel militairen als burgerbevolking.
Via hetzelfde pad loop ik na een tijdje de begraafplaats af. Mijn route gaat door het bos en een over een openveld met een omweg naar het Air Despatch Monument.
Het Air Despatch Monument herdenkt de 79 gevallenen van het Air Despatch Squadron. Zij stierven tijdens de slag om Arnhem. Het is een gemetselde gedenksteen dat bestaat uit drie panelen. Het middenpaneel bestaat uit een in natuursteen uitgehakte parachute met bevoorradingsmanden en de insignes van de Royal Army Service Corps en de Airborne Forces. In de parachute is een bronzen Dakota aangebracht. Aan de onderkant van het middenpaneel is een bronzen plaquette bevestigd. Op de zijpanelen zijn bronzen plaquettes aangebracht. Dit monument wordt in de wandelgids vreemd genoeg niet genoemd.
Landgoed Lichtenbeek
Net na het Air Despatch Monument neem ik het meest linkse pad. Dit is een onverhard bospad die over Landgoed Lichtenbeek loopt. Het is hier rustig en heerlijk wandelen. Na een paar bospaden loop ik een open veld op met aan de linkerkant een graanveld.
Het pad eindigt bij een boerderij. Ik loop weer een klein stukje in de bossen. Aan het eind van mijn pad steek ik de drukke Amsterdamseweg over.
Landgoed Warnsborn
Ik passeer de pilaren van Landgoed Warnsborn. Ik zie hier een heel ander deel van het landgoed dan vorig jaar toen ik hier ook liep. Nu loop ik over mooie lanen en een zessprong naar het monument voor de Dakota FZ626.
De Dakota FZ626 werd tijdens een bevoorradingsvlucht geraakt door Duits luchtafweergeschut. De piloot, Wilson, heeft nog geprobeerd om zijn vliegtuig op een Flak-positie (Duits luchtafweergeschut tijdens de Tweede Wereldoorlog) te laten neerstorten. Alleen de navigator Gaydon en de twee air despatchers (zij hebben de taak om de lading in zeer korte tijd uit het vliegtuig te gooien), Dillworth en Jenkinson, overleefden de crash. Ze werden krijgsgevangen genomen. De omgekomen bemanningsleden werden ter plekke begraven. Na de oorlog zijn ze herbegraven op het oorlogskerkhof in Oosterbeek. Er staat op de crashplek een boom (een berk) die ook geraakt werd tijdens de crash. Op deze boom hebben veteranen herdenkingskruizen bevestigd.
Via een grindpaadje langs de Bakenbergseweg loop ik aan de rand van het landgoed na een tijdje het landgoed weer op. Het loopt hier heerlijk door het bos. Af en toe kom ik andere wandelaars tegen. Ik loop langs een mooie boerderij.
Na een brug loop ik recht op Hotel Restaurant Groot Warnsborn af. Hier stond vroeger Huis Warnsborn. Het landgoed en het huis dateren uit de 15e eeuw. In de oorlog kwam huis Warnsborn in handen van de Duitsers. Het werd een recreatieoord voor Duitse militairen. In 1944 brandde het pand volledig af, na een uit de hand gelopen feest. Na de oorlog werd huis Warnsborn herbouwd.
In september 1941 brachten Otto en Anne Frank hier een paar dagen door. Ze waren nog niet ondergedoken. Waarschijnlijk was dit hun laatste uitstapje voordat hen en andere Joodse mensen hun bewegingsvrijheid kwijtraakten. De kaart waar in de wandelgids over wordt geschreven heb ik niet gezien. De ansichtkaart schijnt ingelijst in het hotel te hangen. Ik heb er ook niet naar gevraagd want het was druk bij de receptie.
Ik loop verder om het hotel heen langs een ‘beekje’ want erg veel stelt dat niet voor. Bij een water zit een mandarijneend vrouwtje, hoor ik van een wandelaar die het maar vreemd vindt dat ik niet weet welke eend daar zit. Nou sorry hoor, maar ik ben geen vogelaar. Zijn vrouw vertelt dat er jongen zijn die zeer waarschijnlijk aan de kant verstopt zitten. Bij een vijver met waterlelies begint het te miezeren. Dat duurt gelukkig niet lang.
Ik loop verder via een bospad tot aan de rand van een smal heideveld. Het hek met de overstap heb ik gemist, ik heb een andere ingang genomen. Er is op de heide nog niets te zien.
Via een bosgedeelte verlaat ik Landgoed Warnsborn en steek de Amsterdamseweg weer over.
Landgoed Lichtenbeek
Ik kom weer uit op Landgoed Lichtenbeek en door het bos loop ik naar een punt waar ik eerder op de dag ook langs gelopen ben. Ik sla al snel weer ander pad in dat parallel loopt aan het pad door het veld die ik vanochtend nam nadat ik van de war cemetery af kwam.
Ik loop weer een stuk via onverharde bospaden door het bos tot aan de Dreijenseweg.
156 Parachute Battalion Memorial
Het stukje langs de Dreijenseweg is geen leuk stukje omdat hier niet op voetgangers wordt gerekend. Gelukkig is het maar een klein stukje. Aan de overkant staat een monument, het 156 Parachute Battalion Memorial. Het is een betonnen paal met een plaquette. De tekst op het monument:
SEPTEMBER 1944
Op 19 september werd 156 Parachute Battalion tijdens de opmars naar Arnhem door sterke Duitse eenheden tegengehouden. Veel officieren en manschappen sneuvelden of werden gewond.
Ook dit monument wordt vreemd genoeg niet in de wandelgids genoemd.
Missiehuis Mill Hill
Achter het 156 Parachute Battalion Memorial staat een hek waar ik door heen loop. Ik kom uit op het terrein van Missiehuis Mill Hill. Ik loop eerst door het bos en later via een asfaltweg om het St. Jozefhuis en nieuwbouwappartementen heen. Hier wonen de oudere missionarissen van Mill Hill die al gepensioneerd zijn. Mill Hill was ooit de grootste missiecongregatie van Nederland en onderdeel van de internationale Saint Joseph’s Missionary Society. Mill Hill is sinds 1941 gevestigd op het landgoed Johannahoeve. Missiehuis Vrijland is een officieel kloosterverzorgingshuis. De congregatie bouwde ook het Sint-Jozefhuis waar de missionarissen wonen die nog geen tachtig jaar zijn. Het Missiehuis is een paar jaar geleden verkocht. Het missiehuis is getransformeerd tot een particulier verzorgingshuis annex zorghotel. De Mill Hillers die er nog woonden mochten er blijven wonen.
Ik loop het terrein weer af en loop parallel aan het spoor naar het station van Oosterbeek.
Ik neem de sprinter naar Station Ede-Wageningen, waar ik op hetzelfde perron overstap op de intercity naar Station Amsterdam Bijlmer Arena. Het probleem aan het spoor is nog steeds niet opgelost. Vanaf Station Amsterdam Bijlmer Arena reis ik met de bus naar mijn woonplaats. Onderweg moet ik nog een een keer overstappen op een andere bus.
Conclusie over etappe 7 van het Pad van de Vrijheid rond Oosterbeek
Etappe 7 van het Pad van de Vrijheid is een leuke etappe met een bezoek aan de Oorlogsgraven van het Gemenebest Arnhem Oosterbeek/Airborne War Cemetery en het Air Despatch Monument, langs het Monument Dakota FZ626 en een wandeling door de bossen van een paar landgoederen: Landgoed Groot Warnsborn en Landgoed Lichtenbeek. De Oorlogsgraven van het Gemenebest Arnhem Oosterbeek, het Air Despatch Monument heb ik vorig jaar tijdens etappe 13 van de Oudste wandelroute van Nederland van Oosterbeek naar Arnhem ook al bezocht maar het blijft indrukwekkend al die kruisen voor hen die voor onze vrijheid zijn gevallen.
Onderweg kom ik langs een paar punten die de aandacht vragen:
- Airborne War Cemetery
- Monument voor de Dakota FZ626
- Landgoed Warnsborn
Het Air Despatch Monument vlakbij de Airborne War Cemetery in Oosterbeek wordt niet in dit overzicht genoemd, maar wel het Arnhems Oorlogsmuseum 40-45 die 2 kilometer van de route afligt.
Mijn route
Wandelgids
In de wandelgids over het Pad van de Vrijheid staat de route beschreven. Daarnaast bevat de wandelgids heel veel achtergrondinformatie over de Tweede Wereldoorlog en de bijna honderd markante punten langs de route. Het zijn angstige, heldhaftige en soms bizarre verhalen die de periode 1940-1945 tastbaar maken. Om de route te kunnen volgen heb je de routebeschrijving uit de wandelgids nodig. De wandelingen zijn niet gemarkeerd maar met behulp van de routebeschrijving in deze wandelgids en eventueel het GPX-bestand van je gekozen wandeling die je kunt vinden op de website van het Pad van de Vrijheid kun je niet verdwalen.
Praktische informatie
Afstand van etappe 7 van het Pad van de Vrijheid
Etappe 7 van het Pad van de Vrijheid is een route rond Oosterbeek. De afstand van deze zevende etappe is 12 kilometer. De route loopt grotendeels over onverharde bospaden. Alleen het deel in Oosterbeek zelf is verhard.
Bereikbaarheid van etappe 7 van het Pad van de Vrijheid
Er waren op de dag dat ik deze wandeling maakte grote problemen op het spoor rond Schiphol. Er waren kabels in de brand gevlogen/gestoken waardoor er de hele dag geen treinverkeer mogelijk was rond de luchthaven. Maar er leiden meer wegen naar Rome. Vanaf mijn woonplaats ben ik met buslijn 300 van Connexxion naar eindpunt Amsterdam Bijlmer Arena. Vanaf dit station reis ik met de intercitytrein naar station Ede-Wageningen (je kunt ook de sprinter naar Arnhem nemen en daar de intercity nemen) en vanaf station Ede-Wageningen reis ik met de sprinter naar Oosterbeek.
De terugreis is dezelfde route in omgekeerde volgorde.
Horeca onderweg
In het centrum van Oosterbeek zijn genoeg horecagelegenheden, maar dan moet je vanaf het station naar het centrum lopen. Tijdens deze etappe laat je het dorp links liggen. Onderweg ben ik alleen Landgoed Hotel-Restaurant Groot Warnsborn als horecagelegenheid tegen gekomen, maar of je daar bijvoorbeeld kunt lunchen als niet hotelgast betwijfel ik want er waren wandelaars die er naar gevraagd hebben, en niet welkom waren. Verder heb ik onderweg geen horecagelegenheden gezien.
Overnachten onderweg
In Oosterbeek en omgeving zijn verschillende accommodaties waar je kunt overnachten, zoals op Landgoed Groot Warnsborn waar je langs loopt tijdens deze etappe.
Onderweg zijn er ook genoeg natuurhuisjes in Oosterbeek en omgeving te boeken waar je in de natuur kunt uitrusten van je wandeling. De natuurhuisjes liggen vaak diep verscholen in de bossen.
Pad van de Vrijheid : overzicht etappes
Het Pad van de Vrijheid is een mooie wandelroute van ongeveer 155 kilometer rondom Wageningen. Het Pad van de Vrijheid telt 13 etappes. Je loopt over de beboste hellingen van de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe, en door de afwisselende landschappen van de Betuwe en de Gelderse Vallei.
Deze indrukwekkende wandelroute biedt jou de mogelijkheid om al wandelend, vrijheid te herdenken, te beseffen en te beleven. In 2025 vieren we 80 jaar bevrijding, iets wat niet vanzelfsprekend is.
In de wandelgids staat heel veel aan achtergrondinformatie over de Tweede Wereldoorlog en bijna honderd markante punten langs de route die de angstige, heldhaftige en soms bizarre verhalen die de periode 1940-1945 tastbaar maken.
De volledige route van het Pad van de Vrijheid staat op de website van Pad van de Vrijheid. Ik volg het Pad van de Vrijheid van de wandelgids en vooral ook via de GPS op mijn telefoon. Er zijn GEEN markeringen onderweg. Er is per etappe een podcast gemaakt. Deze kun je vinden op de website van Pad van de Vrijheid.
Heb jij wel eens een etappe van het Pad van de Vrijheid gelopen? Wat vond je er van? Heb je een andere aanbeveling voor een lange-afstandswandeling?
Meer lezen
- Pad van de Vrijheid etappe 1 : Wageningen – Rhenen
- Pad van de Vrijheid etappe 2 : Rhenen – Opheusden
- Pad van de Vrijheid etappe 3 : Opheusden – Herveld
- Pad van de Vrijheid etappe 4 : Herveld – Valburg
- Pad van de Vrijheid etappe 5 : Valburg – Driel
- Pad van de Vrijheid etappe 6 : Driel – Oosterbeek
- Wandelgids ‘Pad van de Vrijheid’
- Pad van de Vrijheid
- Pad van de Vrijheid
