Musea | 15 januari 2023 | Geen reacties
Mijn museumtip van vandaag is het Czaar Peterhuisje in Zaandam. Het Czaar Peterhuisje is één van de oudste houten huizen van Nederland en het één na oudste museum (na het Teylers Museum in Haarlem) van Nederland. In het wereldberoemde huisje logeerde in 1697 de Russische tsaar Peter de Grote. In deze blog lees je alles over het Czaar Peterhuisje in Zaandam.
Inhoudsopgave
Het Czaar Peterhuisje is het één na oudste museum, na het Teylers Museum in Haarlem, in Nederland. Het huisje is één van de oudste houten huizen van Nederland.
Het Czaar Peterhuisje is in 1632 als arbeidershuisje gebouwd van oud scheepshout.
In dit wereldberoemde huisje logeerde in 1697 de Russische tsaar Peter de Grote. Hij verbleef acht dagen in het huis van smid Gerrit Kist in Zaandam. De tsaar kwam naar Zaandam om hier het vak scheepstimmerman te leren. Ondanks dat hij incognito als Pjotr Michajlov, zogenaamd onderofficier, in Zaandam verbleef wordt al na een paar dagen zijn werkelijke identiteit onthuld. Hij viel op door zijn lengte van 2,04 meter en het gezelschap van zes mannen in Russische kleding. Het gevolg was dat hij overal gevolgd werd door nieuwsgierige mensen. Na zijn korte verblijf in Zaandam vertrok hij naar naar de V.O.C. werven in Amsterdam. Het nederige houten arbeidershuisje kreeg ondanks het korte verblijf zijn naam en wereldfaam. De Zaanse herbergier Bulsing redde het huisje eind 18e eeuw van de sloop.
Het huisje werd in 1818 door Koning Willem I gekocht als kraamcadeautje voor zijn Russische schoondochter, Anna Paulowna. Zij was de zus van tsaar Alexander I en afstammelinge van Peter de Grote. Het borstbeeld van Anna Paulowna staat in de tuin achter het huis. Er is een familieband tussen de Romanovs en het Nederlandse koningshuis.
De eerste overkapping stamt uit 1823. Dit was een stenen overkapping met open bogen. De overkapping werd betaald door koningin Anna Paulowna. Na haar dood liet haar zoon prins Hendrik het houten huisje overbouwen om het te beschermen tegen de weergoden. De stenen overkapping is gebouwd in opdracht van tsaar Nicolaas II, de laatste tsaar van Rusland. De bouwstijl is eind 19e eeuws. Een Russisch-orthodoxe kerk heeft als voorbeeld gediend. Nadat de laatste tsaar Nicolaas II met zijn gezin in 1918 waren geëxecuteerd, kwamen de nabestaanden van tsaar Alexander III in het bezit van het huisje. Zij deden in 1948 afstand hun bezit. Het huisje staat nog altijd op naam van ‘de Staat der Nederlanden en de erfgenamen van tsaar Nicolaas II’.
Veel Russische tsaren, presidenten, Nederlandse vorsten, Napoleon en keizerin Sissi brachten ook een bezoek aan het Czaar Peterhuisje. Hun namen en andere namen staan ter herinnering aan hun bezoek in de ramen en houten wanden geschreven en gekerfd.
Russische tsaren en Nederlandse vorsten beseften dat het Czaar Peterhuisje van onschatbare waarde is. Ze lieten het houten huisje in 1823 stutten, funderen en overkappen door een stenen museumhal. Dit om het kwetsbare huisje te beschermen. Het huisje en de overkapping zijn Rijksmonumenten en worden beheerd door het Zaans Museum. In het Czaar Peterhuisje is een kleine historische expositie te zien.
Het houten arbeidershuisje in Zaandam is in 2013 gerestaureerd. Zowel de fundering, als de binnen- en buitenkant van het huisje, de stenen ombouw, het dak en de buitenmuur in de tuin zijn gerestaureerd.
Op het terrein van Kolomenskoje in Moskou (Rusland) staat sinds 2013 een replica van het huisje. Deze replica was een geschenk in het kader van het Vriendschapsjaar 2013 en werd gebouwd door Nederlandse en Russische militairen.
In het stenen gebouw staat het houten Czaar Peterhuisje. Dit is een scheefgezakt huisje met op de begane grond twee kamers. De bovenverdieping was tijdens mijn bezoek eind 2022 niet te bezichtigen.
In een van de kamers is een bedstee en een deels betegelde haard. De andere kamer heeft glazen ramen.
Rondom het houten huisje is een expositie ingericht over het bezoek van de tsaar en de geschiedenis van het huisje.
In het Czaar Peterhuisje hangt een dubbelportret van Peter de Grote en van zijn tweede echtgenote, Catharina I van Rusland. Het zijn oude kopieën van schilderijen uit 1717 gemaakt, toen Peter de Grote weer een bezoek bracht aan Zaandam. In het huisje hangt ook een portret van een jongere Peter de Grote uit 1839, waar de tsaar op een stoel met drie poten, een driestal, zit. In het huisje zijn ook twee van deze oude driestallen te zien.
De handtekeningencollectie van het Czaar Peterhuisje is beroemd. Op de glazen ruitjes en op de houten muren zijn de namen van Russische nazaten van de tsaren, de Nederlandse koninklijke familie gekrast.
Ook zijn er een dodenmasker van de tsaar en een brief uit 1897 met een aanmaning gericht aan tsaar Nicolaas II om de achterstallige grondbelasting van 5 cent te betalen te zien in het museum.
Buiten in de tuin achter het museum staan de borstbeelden van Tsaar Peter de Grote en Anna Paulowna.
Ik bezocht het Czaar Peterhuisje tijdens de Tsaar Peterroute in Zaandam, een korte wandeling in het centrum van Zaandam. Een bezoek aan het Czaar Peterhuisje past precies in het thema van deze wandeling. Het Czaar Peterhuisje is een klein museum. Ik ben begonnen met de buitenring. Hier lees je de geschiedenis van het huisje en het bezoek van Peter de Grote aan de Zaanstreek. Daarna ben ik het houten huisje ingestapt. Het lijkt of het huisje scheef staat, maar volgens de vrijwilligers van het Czaar Peterhuisje is dat niet het geval.
Binnen is het, door het slechte licht en de nauwe ruimte, moeilijk fotograferen. Het is een interessant museum. De glazen ruitjes zijn moeilijk te lezen maar het idee vind ik wel grappig. Ik zie helemaal voor me hoe de koningin of bijv. een Russische president moeite moet doen om zijn krabbel in het raam of op het hout te krassen.
De de Russische inval in Oekraïne heeft mij er niet van weerhouden om het Czaar Peterhuisje te bezoeken. Aan het hek hangt een tweetalig statement en ook op de website is een statement over deze zinloze oorlog te lezen.
Zaandam is met de auto en het openbaar vervoer goed bereikbaar.
Het Czaar Peterhuisje in Zaandam is geopend van dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 17.00 uur.
Het Czaar Peterhuisje in Zaandam is op 25 december (1e Kerstdag) en 1 januari (Nieuwjaarsdag) gesloten.
Je bent in het Czaar Peterhuisje in Zaandam welkom zonder reservering!
Volwassenen: € 6,– per persoon.
Kinderen van 4 t/m 17 jaar: € 3,– per kind.
Kinderen van 0 t/m 3 jaar: gratis.
Museumkaarthouders: gratis.
(Prijzen zijn van 2023).
Czaar Peterhuisje
Krimp 23
1506 AA Zaandam
Heb jij nog een goede museumtip? Laat het me weten.
Vind je mijn blogs leuk? Koop dan een kop koffie voor me door op de button hieronder te klikken en ik zorg ervoor dat jij kunt blijven genieten van de reisverhalen en reistips op mijn websites.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
Geen reacties
Geef een reactie