Groene Wissel Vierhouten : Vierhouterbos en Elspeetse Heide

Ik reis met de trein via Station Amersfoort Centraal naar Station Nunspeet. In Nunspeet neem ik buslijn 112 naar het centrum van Vierhouten, het beginpunt van deze Groene Wissel Vierhouten.

Vierhouten

Vierhouten ligt in de gemeente Nunspeet op de Veluwe. Vierhouten heeft ruim 700 inwoners. In het toeristenseizoen trekt Vierhouten veel fietsers en wandelaars. Vierhouten werd vroeger Vierholten genoemd. De naam zou verwijzen naar de vier bossen die rondom het dorp liggen. Dit zouden dan het Vierhouterbos, het Vreebos, het Elspeterbos en het Gortelsebos zijn. Tijdens mijn wandeling van de 14e etappe van het Westerborkpad van Station Nunspeet via het Verscholen Dorp terug naar Station Nunspeet liep ik hier ook. Vierhouten is ook bekend vanwege het Verscholen Dorp, het voormalig onderduikerskamp aan de Pas-opweg. Tijdens deze Groene Wissel kom je hier niet langs. In de omgeving van het dorp staan diverse villa’s en landhuizen. Vierhouten was tot halverwege de 20e eeuw een typisch Veluws boerendorp. Daar is nu weinig meer van over.

In het centrum van Vierhouten loop ik via het centrum met zijn vele horecagelegenheden naar de rand van het dorp. Ondanks dat het hartje zomer is, is het (nog) niet druk op de terrassen.

Vierhouterbos

Ik laat Vierhouten achter me en duik het Vierhouterbos in. Vanaf hier loop ik via onverharde bos-, gras- en heidepaden.

Het Vierhouterbos is een oud malebos. Het bos bestaat uit oude eikenhakhoutbossen, beukenbossen, naaldbossen, pinetum ’t Bergelt, oude grafheuvels en natuurgebied Noorderheide met de waterwerken van Van Beuningen. Dit bos was tot in de jaren 80 van de vorige eeuw particulier eigendom. Het was een geliefd wandel- en jachtgebied. Leden van het Koninklijk Huis waren hier regelmatig tijdens jachtpartijen te vinden. Staatsbosbeheer heeft het Vierhouterbos nu in beheer. De jachtpartijen behoren tot het verleden. Staatsbosbeheer heeft oude paden dichtgegooid of laten dichtgroeien. Het aantal paden beperkt zich tot veelal brede boswegen en enkele smallere paden. Het is hier schitterend. Ik kom geen mens (en helaas ook geen wild) tegen. Het eerste stuk gaat door een beukenbos. Daarna loop ik door eikenbossen en naaldbossen. Bos en open vlaktes wisselen af. Op een graspad zie ik in een flits een wild zwijn oversteken. Dat is mijn enige wild dat ik gezien heb. Ik had geen tijd om een foto te maken en ik heb hem/haar ook niet meer kunnen ontdekken op de plek waar het dier het bos weer in is gelopen.

Noorderheide

Ik kom aan op een pad dat iets omhoog loopt. De routebeschrijving geeft aan dat ik voordat ik de top van heuveltje bereik, je moet er misschien even naar zoeken, ik linksaf moet, een smal heidepaadje het heidedal in (als je dat paadje niet vinden, loop dan padloos het heidedal in). Ik heb het paadje niet gevonden. Ik ben dwars door de begroeiing naar het heidedal gelopen. Wat opvalt, is dat ik hier veel paddenstoelen zie. Het is pas begin augustus als ik hier loop.

Beneden kom ik uit bij een betongeul/watergeul. Deze geulen staan in verbinding met diverse kunstmatige aangelegde vennetjes. Omdat het in de betongeul lopen het makkelijks loopt, loop ik in deze geul verder. Bij de zogenaamde vijvers/vennen moet ik de geul even verlaten omdat ik anders natte voeten krijg. Na drie van deze vijvers steek ik schuin over naar rechts waar een een stenen piramide met aan andere kant informatie over de betongeulen staat. Hier staat ook een bankje waar ik een korte break neem om te genieten van de omgeving. Het is hier ontzettend rustig.

De villa Rotterdamse havenbaron Van Beuningen stond in deze omgeving. Op het grote landgoed, dat bestond uit bos en heide, liet hij diverse kunstwerken aanleggen. De Waterwerken en piramides van de Rotterdamse havenbaron Daniël George (D.G.) van Beuningen (1877 – 1955) bestonden uit bankjes, hutten, vijvers, gemetselde beekjes en drie piramides. Met twee waterpompen werd grondwater opgepompt naar de vijvers. Via de in totaal ruim 3 kilometer lange beken stroomde het water van vijver naar vijver. Hij voorzag het wild van voldoende drinkwater. Na de dood van Van Beuningen werden de waterwerken verwaarloosd. Vrijwilligers uit Nunspeet hebben de cultuurhistorische monumenten in oude glorie hersteld.

Het deel dat volgt is een heel stuk wandelen over de heide. Het valt me tegen dat de heide hier niet uitbundiger bloeit. De heide is hier overwoekerd door gras.

Verdwalen kun hier bijna niet, want er zijn slechts een paar paden die je kunt volgen. Ik steek de heide over en ondanks dat het hier niet heel paars ziet, is het een prachtige, rustige omgeving.

Ik loop een stuk rond een meer dat niet heel duidelijk te zien is. Na het meer volgt nog een stuk van de Noorderheide en loop ik het Vierhouterbos uit.

Het stuk dat volgt bestaat uit een mooi bosgebied met hoog naaldbos. Halverwege het bosgedeelte steek ik de doorgaande Vierhouterweg over en aan de overkant gaat mijn weg weer door het bos. Ook hier is het heel erg rustig.

Na het bosgebied loop ik tussen de weilanden en de maisvelden door naar de rand van Elspeet.

Elspeet

Elspeet heeft, inclusief het buitengebied, meer dan 4.600 inwoners. Het is een zeer kerkelijk dorp. Elspeet is het hart van de bible belt. Ik zie niet veel van Elspeet. Want na het kruizen van de N310 verlaat ik Elspeet al weer. In Elspeet was het druk met fietsers. Daar heb ik na het verlaten van het dorp geen last meer van.

In het bosgebied dat volgt, kronkelt het lekker en kom ik elke keer weer bijna op dezelfde weg terug. De overstap waar in de routebeschrijving van wordt gesproken heb ik niet gezien. Ik kom na het bos uit op een heideveld. Ook hier is de heide overwoekerd door gras. Af en toe zie ik wel een paarse pluk, maar zo paars als in het Gooi en op de Posbank is hier absoluut niet.

Elspeetse Heide

Na het opnieuw kruisen van de N310 kom ik uit op de Elspeetse heide. De lucht betrekt inmiddels en net op het moment dat ik de groenstrook parallel aan de N310 verlaat en de heide op loop, begint het te miezeren. Het stelt uiteindelijk niets voor.

De Elspeetse heide is een natuurgebied van bijna 770 hectare. Ik zie slechts een klein deel van deze heide. Waar ik loop, de westkant, is ook weer veel overwoekerd door gras met slechts af en toe een paar stukjes paarse heide. Hoe het in het middendeel en aan de oostkant is, geen idee, maar dit stuk valt mij tegen. De Elspeetse heide was oorspronkelijk een bosgebied. Het uitgestrekt heideveld ontstond omdat de boeren uit Elspeet het gebied voor schapenhouderij gebruikten nadat ze de bomen hadden gekapt. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Elspeetse Heide tot 1995 militair oefenterrein. Na 1995 werd de heide weer gebruikt voor schapenkuddes. De Elspeetse Heide is nu een populair wandelgebied.

Het heidegebied heeft verschillende hoogteverschillen die heel makkelijk te bewandelen zijn. Bovenop een heuvel heb ik mooie vergezichten op de omgeving. Ondanks dat de heide niet uitbundig bloeit is het een mooi gebied om te wandelen. Ik zie pas aan het eind van mijn wandeling over dit heidegebied in de verte een paar wandelaars lopen.

Aan het eind van de heide loop ik via een bospad en een geasfalteerde weg langs campings terug naar Vierhouten.

Ik loop recht op de bushalte af. Ik heb geluk want ik hoef maar 5 minuten te wachten op de bus die slechts 1x per uur naar Nunspeet rijdt.

Mijn route

Praktische informatie

Wandelroute

Deze Groene Wissel Vierhouten staat op de website van Wandelzoekpagina.

Zoals ik voor elke wandeling doe, heb ik het GPX-bestand gedownload. Mocht de routebeschrijving niet kloppen of als ik er met de mijn routebeschrijving op papier niet uitkom, kan ik terugvallen op mijn telefoon.

Afstand

Deze Groene Wissel Vierhouten heeft een totale lengte van 17 kilometer.

Ondergrond

De ondergrond is grotendeels onverhard. Alleen in Vierhouten en in Elspeet loop je op geasfalteerde paden.

Start- en eindpunt

Het start- en eindpunt van deze wandeling is de bushalte Vierhouten-Centrum.

Bereikbaarheid

Openbaar vervoer
Vierhouten is per bus vanuit Apeldoorn of Nunspeet bereikbaar. Neem op één van deze NS-stations buslijn 112, uitstaphalte Vierhouten Centrum. Deze bus gaat slechts 1x per uur.

Auto
Vierhouten is goed bereikbaar met de auto via de N310. In het centrum van Vierhouten kun je je auto gratis parkeren.

Honden

Honden zijn op deze wandelroute toegestaan, mits aangelijnd.

Horeca

In Vierhouten loop je langs verschillende horecagelegenheden.

Wil je in Elspeet een horecagelegenheid bezoeken, dan moet je van de route afwijken.

In de bossen en op de heide is geen horecagelegenheid.

Overnachten

Er zijn overnachtingsmogelijkheden in Vierhouten en Elspeet. Je vergelijkt hotels en de prijzen via Booking.com.

Wil je niet in een hotel verblijven dan is een huisje via Natuurhuisje in de regio rond Vierhouten en Elspeet een mogelijkheid.

Wandelgidsen

Wat is een Groene Wissel?

Groene Wissels zijn gratis wandelroutes in Nederland. Groene Wissels zijn rondwandelingen van 10 tot ruim 20 kilometer. De wandelingen beginnen en eindigen bij hetzelfde treinstation of dezelfde bushalte. De wandelingen zijn makkelijk te bereiken met openbaar vervoer en lopen door mooie streken verspreid over heel Nederland. De wandelroutes zijn niet gemarkeerd. Op de website van Wandelzoekpagina staan inmiddels 660 Groene Wissel wandelingen die je kunt lopen. Groene Wissels zijn een initiatief van Bart van der Schagt en Wandelzoekpagina.

De Groene Wissel wandelingen zijn voorzien van een uitgebreide routebeschrijving met een gedetailleerde wandelkaart waarop de wandelroute is ingetekend. En van alle Groene Wissel wandelingen is een GPS-track beschikbaar zodat je de route ook als GPS-wandeling kunt lopen.

Lees meer: Alles over GPX-bestanden en GPS-wandelen

Heb jij wel eens een Groene Wissel gewandeld? Zo ja, waar was dat en kan je het aanbevelen?