Nederland, Wandelen | 6 juni 2021 | 2 reacties
Ik maakte de wandeling Groene Wissel Vogelenzang : Waterleidingduinen en Landgoederen. Het is prachtig mooi weer met een stralende zon en een fris groene kleur in de bossen. Een wandeling van 11 kilometer volgens het principe Groene Wissel. Een wandeling door de Amsterdamse Waterleidingduinen en over Buitenplaats Leyduin.
Beide gebieden heb ik vaker bezocht, de Amsterdamse Waterleidingduinen inmiddels meer dan 40x. Dit is een mooie, zeer afwisselende wandeling door het oostelijk deel van de Amsterdamse Waterleidingduinen. In dit voor mij bekende duingebied is de kans heel groot dat je damherten spot. Ik wandel door mooie bosgebieden en over hoge duinrichels. Het laatste deel gaat over Landgoed Vogelenzang en via Buitenplaats Leyduin met de Vinkenduin, Oud-Woestduin en Leyduin. Leyduin is een buitenplaats en geen landgoed zoals op de website van Wandelzoekpagina staat.
Inhoudsopgave
Groene Wissels zijn gratis wandelroutes in Nederland. Groene Wissels zijn rondwandelingen van 10 tot ruim 20 kilometer. De wandelingen beginnen en eindigen bij hetzelfde treinstation of dezelfde bushalte. De wandelingen zijn makkelijk te bereiken met openbaar vervoer en lopen door mooie streken verspreid over heel Nederland. De wandelroutes zijn niet gemarkeerd. Op de website van Wandelzoekpagina staan inmiddels 645 Groene Wissel wandelingen die je kunt lopen. Groene Wissels zijn een initiatief van Bart van der Schagt en Wandelzoekpagina.
De Groene Wissel wandelingen zijn voorzien van een uitgebreide routebeschrijving met een gedetailleerde wandelkaart waarop de wandelroute is ingetekend. En van alle Groene Wissel wandelingen is een GPS-track beschikbaar zodat je de route ook als GPS-wandeling kunt lopen.
Lees ook: Alles over GPX-bestanden en GPS-wandelen
De Amsterdamse Waterleidingduinen is het waterwinningsgebied voor Amsterdam. De Amsterdamse Waterleidingduinen is het oudste waterwinningsgebied van Nederland. De Amsterdamse Waterleidingduinen is 3.400 hectare groot, ongeveer 5 kilometer breed en 10 kilometer lang en ligt tussen Zandvoort, Aerdenhout, De Zilk en Noordwijk op de grens van Noord-Holland en Zuid-Holland.
Het voordeel van de Amsterdamse Waterleidingduinen is dat je niet op de paden hoeft te blijven. Je mag overal struinen, tenzij er aangegeven staat dat het een rust- en infiltratiegebied is. Sommige delen zijn niet toegankelijk voor wandelaars. Dit staat ook duidelijk aangegeven. Houd je daar ook aan, de borden staan er niets voor niets, het zijn rustgebieden voor bijv. de vossen die hier met de jongen in burchten zitten. De boswachters schrijven direct een boete uit van € 90,– als ze je snappen in een verboden gebied.
Er is heel veel te zien in de Amsterdamse Waterleidingduinen, zoals een schitterende natuur met bos, stuifzand, moerassige en vochtige valleien en droge vlakten, wild zoals damherten en vossen, vogels, insecten (zoals libellen) en reptielen zoals boomkikkers en zandhagedissen.
De Amsterdamse Waterleidingduinen heeft vier hoofdingangen. Deze Groene Wissel begint bij ingang Oase en je verlaat de Amsterdamse Waterleidingduinen bij Ingang Panneland. Andere ingangen zijn De Zilk en Zandvoort.
Buitenplaats Leyduin in Vogelenzang zijn meerdere buitenplaatsen die samengevoegd zijn: Leyduin, Oud-Woestduin en Vinkenduin. Leyduin is een buitenplaats en geen landgoed. Het verschil is dat een landgoed het hele jaar door werd bewoond en een buitenplaats alleen in de zomer. De familie die het landhuis bewoonde, bracht de winter door in een grachtenpand ergens in de stad. De woning lag beschutter en was makkelijker te verwarmen. In het geval van Leyduin was dat de familie Van Lennep. Zij bezaten ook een huis aan de Keizersgracht in Amsterdam. Leyduin ligt in de binnenduinrand op de grens van een strandwal en weilanden. De familie van Lennep heeft dit landgoed lang in hun bezit gehad. Het landgoed heeft een belangrijke rol gespeeld in de watervoorziening van Amsterdam. Het waterwingebied werd steeds verder uitgebreid. Nu is het de Amsterdamse Waterleidingduinen. Beeldbepalende plekken zijn de Huize Leyduin, Gasterij Leyduin, de Belvedère, de Vinkenbaan en paardenrenbaan Woestduin. Het wandelbos is gratis toegankelijk. Het landhuis, de bijgebouwen en de moestuin zijn niet toegankelijk.
Adres: Woestduinweg 4, 2114 BG Vogelenzang
Leyduin is een buitenplaats en geen landgoed.
Om bij het begin van deze Groene Wissel wandeling te komen fiets ik via Bennebroek en Heemstede, via de Manpadslaan over de Leidsevaart en door een deel van Buitenplaats Leyduin naar ingang Oase van de Amsterdamse Waterleidingduinen. Nadat ik mijn fiets geparkeerd heb, loop ik de Amsterdamse Waterleidingduinen binnen. Ik ken deze ingang een beetje, maar ik heb al gelezen dat ik dit keer een onbekend stuk van de Amsterdamse Waterleidingduinen ga verkennen.
Direct na de ingang (ik heb een abonnement, dus hoef ik geen kaartje te kopen, de entree bedraagt € 1,50 per persoon) staat een zwart paaltje. Deze paaltjes kom je meer tegen in de Amsterdamse Waterleidingduinen, het zijn de routepaaltjes. Op dit paaltje is te lezen dat het nog 2 kilometer is naar ingang Panneland.
Ik sla hier direct linksaf en loop een stuk via een mooi en breed bospad.
Op een gegeven moment kom ik uit bij een sloot waar zo te horen naar het kikkerconcert dat gaande is, veel kikkers leven. Ik zie er een aantal, maar ze zitten aan de verkeerde kant van het water om ze goed te fotograferen en als ik aan de andere kant loop, zie ik geen kikkers meer.
Ik loop tot aan een wandelbankje aan mijn rechterkant en sla hier het bospad in. Wat een geweldig mooi stuk is dit. Het groen aan de bomen ziet er allemaal zo fris uit. Deze bosweg volg ik een eind. Op een open stuk zie ik mijn eerste damhert van vandaag. Hij is druk aan het grazen.
Ik loop via een bospad naast het ruiterpad verder. Dit pad is moeilijk te lopen en het is soms even zoeken waar ik heen moet. Gelukkig heb ik deze wandeling als GPS-bestand op mijn telefoon staan, waardoor ik af en toe kan controleren of ik goed loop.
Aan beide kanten van het pad liggen groepjes damherten te luieren in de schaduw.
Uiteindelijk kom ik uit op een voor mij bekend pad, de Vogelenzangseduinweg. Ik loop deze weg uit tot aan de kruising, waar opnieuw een zwart paaltje staat.
Vandaar loop ik met het water aan mijn rechterkant langs het Nieuwkanaal tot aan de Zwarteweg. Dit stuk ken ik niet, ik heb een paar keer op het pad aan de andere kant van het Nieuwkanaal gelopen. Dat is ook een stuk makkelijker lopen dan dit duinrichelpad. Het pad gaat op en af en soms heb ik zicht op de vallei. Hier zie ik (helaas) geen damherten. Ik loop langs omgevallen bomen en struiken. Ik moet oppassen dat ik niet verstrikt raak in de takken. Intussen geniet ik van schitterende vergezichten over de duinen.
Het einde van het pad wordt iets makkelijker. Ik kom uit op de Zwarteweg. Dit is ook een stuk verhard lopen.
Aan het eind van de Zwarteweg loop ik rechtdoor door het bos. Aan de kant zie ik op een gegeven moment een vreemd gevormde boom.
Vlak na deze vreemd gevormde boom, sla ik linksaf en blijf dit pad volgen tot aan het wildrooster. Sinds een paar maanden is hier een hek geplaatst, want de damherten sprongen over het wildrooster en gingen een gebied binnen waar de boswachters bezig zijn om het karakteristieke duingrasland, de duinvallen en stuwelen te beschermen. Het schijnt nodig te zijn. De boswachters doen onderzoek naar de natuur, zoals wat gebeurt er met de natuur als de damherten hier niet meer grazen en hoeveel damherten zorgen voor een juiste balans.
Ik loop van het ene wildrooster via een graspad naar het andere wildrooster. De eerste jaren dat ik hier kwam, graasden hier heel veel damherten. Dit is ook de plek waar ik mijn eerste foto’s van damherten maakte.
Net voor het 2e wildrooster en hek ga ik op zoek naar zandhagedissen. Ik weet dat ze hier zitten want ik heb ze hier voorgaande jaren vaker gespot. Helaas dit keer geen succes. Ik zie wel een mannetje (groen) in het gras maar die zit zo ver weggestopt dat het onmogelijk is om deze goed te fotograferen.
Op weg naar de uitgang Panneland heb ik meer geluk. Aan de kant van de verharde weg spot ik 3 zandhagedissen, 2 (bruine) vrouwtjes en een (groen) mannetje. Een vrouwtje en het mannetje zijn veel te snel en laten zich niet fotograferen. Het andere vrouwtje heb ik wel goed op de gevoelige plaat kunnen vastleggen.
Het is nog een klein stukje via de verharde Vogelenzangseduinweg naar de uitgang Panneland.
Ik loop langs de drukke parkeerplaats en Boshut ’t Panneland weg van de Amsterdamse Waterleidingduinen. Na een paar bochten (let als wandelaar op, het is een smalle, krappe weg waar aan beide kanten auto’s en fietsers rijden) is aan de rechterkant het hek (in mijn geval stond het hek open) naar Landgoed Huis te Vogelenzang. Het huidige gebouw dateert uit de 17e en 18e eeuw. Het landgoed is ongeveer 105 hectare groot en al generaties lang in bezit van de adellijke familie Barnaart. Het landhuis is niet te bezoeken omdat het nog bewoond wordt, maar het grootste deel van het landgoed is toegankelijk voor wandelaars op de opengestelde paden en wegen.
Het is niet moeilijk om hier te verdwalen, want het is een stuk rechtdoor en bij de dam sla ik linksaf het bospad in dat uitkomt naast het landhuis. Het huis dat ik gezien heb is niet Huis te Vogelenzang. Voor dit landhuis moet je van de route afwijken.
Het stuk dat dan volgt is saai en kan ik kort over zijn. Er is nl. niets te zien. De Bekslaan is de weg vanaf Landgoed Vogelenzang tot aan de rotonde. Let op het overige verkeer. Er wordt hier geen rekening gehouden met wandelaars. Het is de toegangsweg naar ingang Pannneland in de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Bij de rotonde sla ik linksaf en blijf ook links op het fietspad lopen. Ook hier geen apart voetpad en soms zijn er onoverzichtelijke bochten. Dit fietspad volg ik tot aan huisnummer 170. Hier steek ik bij het bordje van fietsknooppunt 72 de drukke weg over. Onderweg zie ik links nog een bloeiend roze tulpenveld en aan rechterkant is Restaurant de Vogelensangh gevestigd.
Als ik de weg ben overgestoken, kom ik uit op Buitenplaats Leyduin. Voorbij het infopaneel sla ik linksaf en volg ik de brede lange bosweg die evenwijdig loopt aan Vogelenzangseweg. Een mooi bospad. Het verkeer van de grote weg hoor ik niet, wel de fluitende vogels. Ik kom geen andere wandelaars tegen.
Ik loop deze bosweg helemaal uit, tot aan de korte bosvaart.
Hier wijk ik even van de route af. Vanaf een groot grasveld loop ik in de richting van het landhuis Woestduin. Hier kun je niet dichtbij komen, want het terrein is verboden gebied voor onbevoegden. Woestduin is het restant van de oude renbaan ‘Oud-Woestduin’ uit 1901. Woestduin is ontworpen door tuinarchitect Leonard Springer. De renbaan bestond tot 1909. Er werd te veel gegokt, vond de gemeente Bloemendaal en sloot de renbaan.
Ik loop terug naar naar de bosvaart en sla bij een betonpaaltje rechtsaf en bij het klinkerfietspad linksaf. Ik loop voor het huis met huisnummer vier langs en met de bocht naar rechts.
Aan de linkerkant ligt de parkeerplaats van Buitenplaats Leyduin.
Ik loop de parkeerplaats over naar Informatiepunt De Kakelye. Het informatiepunt is gevestigd in een oude appelschuur. De naam Kakelye is ontleend aan een verdwenen 17e eeuwse boerderij bij de Leidsevaart.
Aan de andere kant van het informatiepunt staat een klaphek die met een ketting is afgesloten. De reden: broedende ooievaars volgens het bordje aan het hek. Toen ik hier eerder dit jaar was, liep ik hier rechtdoor maar nu sla ik linksaf en loop met een bocht mee naar rechts. Midden in dit stuk staat een paal met een ooievaarsnest waar gebroed wordt. Een ooievaar zit op het nest, de andere loopt op het pad te paraderen. Op een gegeven moment vliegt hij/zij naar boven. Ik denk dat er nog geen jongen zijn maar dat ze nog op het ei/de eieren zitten te broeden.
Aan de linkerkant staat Huize Leyduin. Dit landhuis dateert uit 1921. Dit is het derde landhuis. Deze andere landhuizen uit de 18e en 19e eeuw stonden bij het bij het nog bestaande Koetshuis. Leyduin was rond 1590 een boerderij ‘aen de Leyduin’ met landerijen eromheen. Door eigenaren werd het landgoed vergroot, bebost en uitgebouwd en werd het een buitenplaats. Het huidige huis ziet er ouder uit dan het in werkelijkheid is. Rondom Huize Leyduin zijn rododendrons, maar die bloeiden toen ik hier liep, door het koude voorjaar (helaas) nog niet.
Ik wijk iets af van de route en loop via een bruggetje recht op horecagelegenheid Gasterij Leyduin af. Gasterij Leyduin is gevestigd in het Juffershuis of Tweelinghuis, het oudste gebouw op de Buitenplaats. Dit houten huis is in 2016 en 2017 gerestaureerd en in gebruik genomen als restaurant. Daarnaast is er een cadeauwinkel en op de eerste verdieping bevinden zich gastenkamers waar je kunt overnachten. Het is een wit houten dubbelhuis uit 1796. Gasterij Leyduin of Oud Leyduin is een rijksmonument.
Voor Gasterij Leyduin sla ik linksaf voor de zwarte schuur langs en rechtsaf met aan de rechterkant de zwarte schuur.
Bij een kruising sla ik links af en loop de weg omhoog met aan het eind de schitterende Belvedère op Buitenplaats Leyduin. De weg er naar toe is schitterend met frisgroene bomen.
De Belvedère is een stenen uitkijktoren met kantelen in neogotische stijl op een hoge heuvel boven de Leybeek. De belvedère staat in een verkoopakte bekend als ‘hermitage’ of kluizenaarshuis. De toren is hier voor decoratie neergezet. De Belvedère is in 2013 gerestaureerd. Normaal gesproken kun je hier met een steile trap nog verder naar boven om de Belvedère te bezoeken maar, helaas, de Belvedère is gesloten. Ik loop een rondje om de Belvedère. Wat een fantastisch uitzicht heb je hier.
De wandelroute gaat verder aan de achterkant van de Belvedère. Kijk ook eens achterom want de zichtlijn vanaf het pad naar de Belvedère is schitterend.
Als het pad bijna vlak wordt, sla ik scherp rechtsaf en scherp linksaf, het bruggetje rechts negerend. Hier staat een paaltje met een gele stip van een van de wandelroutes over de buitenplaats. Hier steek ik wel een bruggetje over.
Ik sla aan het eind van het pad rechtsaf en na een paar houten balken ga ik linksaf en loop ik via een geasfalteerd fietspad naar het einde van Buitenplaats Leyduin. Aan het eind van het fietspad sla ik rechtsaf en steek ik de drukke Vogelenzangseweg over naar ingang Oase van de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Het einde van mijn mooie en afwisselende wandeling van twee gebieden waar ik al eerder geweest ben. Ik heb weer nieuwe delen van de Amsterdamse Waterleidingduinen en Buitenplaats Leyduin leren kennen.
De Groene Wissel Vogelenzang heeft een lengte van 11 kilometer.
Een dagkaart voor de Amsterdamse Waterleidingduinen kost € 1,50 per persoon. Een parkeerkaart kost € 2,– per dag.
De toegang tot Buitenplaats Leyduin is gratis.
De Amsterdamse Waterleidingduinen en Buitenplaats Leyduin zijn geopend van zonsopkomst tot zonsondergang.
De ondergrond is grotendeels onverhard. Er zijn een paar stukken verhard: in de Amsterdamse Waterleidingduinen een stuk Zwarteweg en het deel vanaf het 2e veerooster tot aan het draaihek bij Landgoed ’t Huis te Vogelenzang.
Het deel vanaf Landhuis Vogelenzang tot aan de ingang van Buitenplaats Leyduin is ook verhard.
En een klein stukje op Buitenplaats Leyduin rond de parkeerplaats.
Het officiële startpunt van deze Groene Wissel Vogelenzang is ingang De Oase bij de Amsterdamse Waterleidingduinen, Eerste Leijweg 2 in Vogelenzang.
Onderweg kom je vier horecagelegenheden tegen:
Honden zijn in de Amsterdamse Waterleidingduinen NIET toegestaan.
Honden zijn op Buitenplaats Leyduin toegestaan, mits aangelijnd.
Er zijn een paar overnachtingsmogelijkheden in Vogelenzang. Andere plaatsen in de buurt zijn Zandvoort, Heemstede en Bennebroek. Je kunt vanuit deze plaatsen de omliggende steden Leiden, Haarlem of Amsterdam bezoeken. Je vergelijkt hotels en de prijzen via Booking.com.
Je kunt ook gebruik maken van een B&B. Bekijk hier het aanbod van Airbnb. Boek je voor de eerste keer via Airbnb? Met deze link krijg je korting op je eerste boeking.
Heb jij wel eens een Groene Wissel gewandeld? Zo ja, waar was dat en kan je het aanbevelen?
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
Welkom op de website van JTravelBlog. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravelBlog en ook achter JTravel. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem je mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef je reisinspiratie en handige reistips. Ga je mee op pad?
2 reacties
Mooie wandeling. De groene wissels heb ik wel eens van gehoord, maar nog nooit gewandeld. Ik ga ze zeker eens opzoeken.