NS-wandeling Kennemerduinen

Nationaal Park Zuid-Kennemerland

Nationaal Park Zuid-Kennemerland is 38 vierkante kilometer groot. Sinds 1995 is Nationaal Park Zuid-Kennemerland officieel een nationaal park. Nationaal Park Zuid-Kennemerland ligt vlakbij Haarlem tussen IJmuiden en Zandvoort aan de Noordzee. Het park ligt op het grondgebied van de gemeenten Bloemendaal, Velsen en Zandvoort.

Het nationaal park heeft een divers landschap met stranden, een golvend duinlandschap, bossen, meertjes en een aantal landgoederen. Tijdens je wandeling kun je veel vogelsoorten spotten en grote zoogdieren zien. In het gebied komen damherten, vossen, konikpaarden en Schotse hooglanders voor. De wisenten (Europese bizons) leven in een afgesloten deel van Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Ze zijn vanaf een uitzichtpunt te zien.

Nationaal Park Zuid-Kennemerland bestaat uit de Kennemerduinen, landgoederen zoals Duin en Kruidberg en Midden-Herenduin en brede stranden. De Cruytbergh was ooit jachtverblijf van stadhouder Willem III, een kleinere versie van ’t Loo.

In het Nationaal Park Zuid-Kennemerland zijn meerdere landgoederen en buitenplaatsen, zoals Elswout, Duin en Kruidberg, Midden-Herenduin, Heerenduinen en Koningshof. Ze waren ooit eigendom van Amsterdamse kooplieden die hier hun eigen lustoord schiepen. De duinen dienden vooral als jachtgebied. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de natuur voorrang. Dat zie je in het landschap. Je wandelt hier door prachtige duinlandschappen, die ongemerkt overgaan in de andere duingebieden van het nationale park. Elk landgoed heeft zijn karakter behouden.

Nationaal Park Zuid-Kennemerland wordt beheerd door Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de NV PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, IVN, het hoogheemraadschap van Rijnland, de omliggende gemeenten en particulieren.

Nationaal Park Zuid-Kennemerland heeft 25 ingangen. Vanaf elke ingang zijn één of meerdere wandelingen uitgezet.

Nationaal Park Zuid-Kennemerland is één van de 22 nationale parken in Nederland.

NS-wandeling Kennemerduinen

Ik reis met de bus naar NS-station Haarlem waar ik overstap op de trein naar Station Santpoort-Noord, het beginpunt van deze NS-wandeling Kenenmerduinen.

Ingang Midden-Herenduin

Vanaf NS-station Santpoort Noord sla ik direct linksaf en loop via een fietstunneltje naar de andere kant van het station. Hier is de manege gevestigd. Ik loop via het fietspad tussen de manege en de spoorbaan tot aan de eerste weg naar links, het Arguspad. Aan het eind van dit pad loop ik Nationaal Park Zuid-Kennemerland in. Auto’s moeten nog een stukje doorrijden tot aan de parkeerplaats. Hier is het betaald parkeren. Er staat bij deze ingang Midden-Herenduin, zoals bij alle ingangen, een informatiebord. Vanaf dit punt volg ik het wit-rood gemarkeerde Nederlands Kustpad.

Aan het einde van het grindpad sla ik linksaf en duik het bos in. Ik hoor geritsel en sta direct oog in oog met twee damherten. Ze staan erg in het groen, waardoor het moeilijk fotograferen is. Op een gegeven moment sprinten ze weg naar de andere kant van het bospad.

Bos en tankgracht uit de Tweede Wereldoorlog

Het eerste stuk van deze wandeling gaat door de bossen. Het is hier heerlijk lopen in het bos, het is nog relatief vroeg en rustig. Ik kom niemand tegen. Het gaat wat op en af langs een bunker uit de Tweede Wereldoorlog.

De routebeschrijving geeft aan dat ik na ruim 1 kilometer uitkom op een klinkerweg (fietspad) en linksaf moet slaan. Het zou kunnen dat er een bordje wateroverlast is geplaatst, maar ik heb geluk, ik hoef niet om te lopen. Dit deel is op het moment gewoon begaanbaar. Een stukje verderop ligt de tankgracht ook uit de Tweede Wereldoorlog. Deze tankgracht was onderdeel van Festung IJmuiden. Dit water zal er de oorzaak van zijn dat het deel soms onbegaanbaar is vanwege wateroverlast.

Wandelen door de duinen

Het fietspad gaat over in een schelpenpad. Ik volg dit pad tot aan een hek. Net voor het hek loop ik een smal zandpad in.

Het landschap wordt steeds wisselender, dan weer duinlandschap dan weer bossen en de pad stijgen en dalen en zijn soms smal dan weer wat breder. De uitzichten op de duinen zijn schitterend.

Bij knooppunt 93 staat een hek. Je kunt hier niet rechtdoor. De reden: broedseizoen. Het pad rechtdoor is t/m 1 augustus afgesloten. Maar niet getreurd mijn route buigt naar links, een heel smal pad op. Bovenaan heb ik weer een schitterend uitzicht. Het landschap is zo afwisselend want zo loop ik in een duinlandschap en dan weer in een nat boslandschap. Er moeten hier in de buurt Schotse Hooglanders geweest zijn, want ik zie hun uitwerpselen op het pad liggen. Ik zie ze echter niet.

Het landschap wordt steeds opener. Ik kom na wat stijgen en dalen uit op een openvlakte. Volgens mijn kaart zou rechts het Cremermeer moeten liggen. Ik moet een stukje van de route afwijken. Dat heb ik er wel voor over. Bij het Cremermeer neem ik een korte break en zittend op een bankje geniet ik van het schitterende uitzicht over het meertje. Ik zie, helaas, niet veel (water)vogels. Het is de rust die zo heerlijk is.

Ik loop terug naar de route en loop door een gebied met stuifduinen richt het strand. Het wordt steeds meer een duinlandschap.

Ik volg een stuk fietspad en kom langs een waterrijk gebied. Rechts zie ik vier Schotse Hooglanders relaxen. Eentje zoekt verkoeling in het water, de rest ligt lui op het gras.

Strand

Voordat ik het op strand ben moet ik bij het fietsenrek en het bankje nog over een duin heen. Het is een steile klim. Eenmaal boven ligt voor mij de zee. Rechts ligt IJmuiden met de stomende Hoogovens van TataSteel. Links ligt Zandvoort. Dit is strandopgang Kattendel. Hier is het nog rustig. Dat het hier zo rustig is, komt doordat je hier niet met auto of trein kunt komen. Je kunt hier alleen lopend of per fiets komen.

Het eerste stuk strand is naaktstrand. Ik zie geen nudisten.

Ik loop langs de waterkant in de hoop bijvoorbeeld strandlopers te zien. Maar ik zie ze niet. Het wordt steeds drukker, vooral met honden die uitgelaten worden en lekker in zee kunnen zwemmen. Ik loop twee kilometer langs de zee. Dit zand is door het zeewater beter te belopen dan het mulle zand dichter onder de duinenrij.

Hoe dichter ik bij Strand- en Duinpaviljoen Parnassia aan Zee kom, hoe drukker het wordt met badgasten, hondenuitlaters en hun honden. Bij Parnassia klim ik weer het duin op. Je kunt hier ook kiezen rechtdoor te lopen en langs het strand naar Zandvoort te lopen. Ik kies voor de route door de duinen naar Overveen. Ik neem een korte pauze bij deze strandtent waar een apart gedeelte is waar je gewoon kunt zitten, zonder iets te moeten bestellen. Je kunt hier ook gebruik maken van de toiletten en je waterfles bijvullen. Wat mij vandaag opvalt is dat ik vooral Duitsers hoor. Ik loop hier een kort stukje verkeerd, maar niet erg want ik zie een transforatorhuisje met aan vier kanten mooie street art.

Opnieuw de duinen in

Bij het fietspad staat een watertappunt, mocht je je waterfles nog een keer willen bijvullen.

Het eerste stuk in de duinen kronkel je om een waterplas heen. Hier zitten meerkoeten en een paar zwanen. Ik zie verder geen bijzondere vogels.

Bij een trap loop ik naar boven. Ik volg het pad tot boven op de Hazenberg. De Hazenberg ligt 27 meter boven NAP. Bovenop heb ik een schitterend uitzicht over het nationale park en het Vogelmeer beneden.

Via een andere trap en een steil zandpad loop ik naar beneden. Ik ben blij dat niet hier naar boven hoefde te lopen, want het mulle zand maakt het lopen hier niet makkelijk.

Eenmaal beneden staan en liggen er rechts van het pad een paar Schotse Hooglanders.

Mijn route gaat langs de vogelhut en het Vogelmeer. Het Vogelmeer is een eldorado voor vogels en vogelaars. In het meer liggen twee woest begroeide eilandjes. Het meer is in de jaren vijftig van de vorige eeuw gegraven.

Ik neem een kijkje in de vogelhut, maar ik ben geen vogelaar. Veel bijzonders zie ik dus ook niet, een witte kwikstaart, veel aalscholvers op het eilandje, een paar meerkoeten met jongen en het schijnt dat er geoorde fuut en doodaars moeten rondzwemmen maar ik zie ze niet.

Ik kom op bekend terrein want tijdens mijn wandeling Rondje Konijnenberg in Nationaal Park Zuid-Kennemerland heb ik dit stuk ook gelopen. Na een bankje duik ik weer een bosgedeelte in. De duinen laat ik achter me.

Zowel links als rechts staan oorlogsmonumenten. Hier zijn in mei 1945 de lichamen van dode verzetsstrijders gevonden. Deze verzetsstrijders zijn hier zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers doodgeschoten en begraven. Na de oorlog zijn ze herbegraven op de Erebegraafplaats een eindje verderop in de duinen richting Bloemendaal. De Erebegraafplaats is alleen toegankelijk vanaf de hoofdingang aan de Zeeweg, niet vanaf deze wandelroute. In totaal staan er acht van deze gedenkstenen in het duin. Helaas is de tekst op de stenen amper te lezen. Ook nu stop ik even bij beide stenen.

Ik loop een stukje via een verharde weg, maar gelukkig wordt het pad al snel weer onverhard en loop ik via een smal, slingerend pad door het bos naar het bezoekerscentrum. Bezoekerscentrum De Kennemerduinen bij ingang Koevlak informeert je over de dieren en planten die in Nationaal Park Zuid-Kennemerland leven. In het bezoekerscentrum bevindt zich ook een café en een winkel. Het gebouw is duurzaam. De inspiratie voor het ontwerp voert terug naar een duinboerderij uit de 7e eeuw.

In het bezoekerscentrum maak ik gebruik van het toilet en vul ik mijn waterfles weer bij. Ik ben er nog niet. Ik moet nog ongeveer 1,5 kilometer lopen naar station Overveen.

Bij de Zeeweg steek ik de weg over en volg de pijlen richting het station. Ik passeer de Joodse begraafplaats Overveen. Helaas is het hek gesloten.

Eenmaal bij het station moet ik even wachten. Dat geeft mij de gelegenheid mijn spullen op te ruimen en even rustig te zitten. Ik moet even bijkomen.

Met de trein reis ik in vijf minuten van NS-station Overveen naar NS-station Haarlem en vandaar verder met de bus naar mijn woonplaats.

Conclusie over de NS-wandeling Kennemerduinen

De NS-wandeling Kennemerduinen is een schitterende wandeling met veel afwisseling in landschap, je gaat van bos naar duin, van duin naar strand, van strand naar duin en van duin naar bos. En dat allemaal tijdens een wandeling van 16 kilometer.

Ik vond het een prachtige wandeling. Ik kom zeker nog vaker terug naar Nationaal Park Zuid-Kennemerland want er zijn zoveel wandelingen bij de vele ingangen. Ik heb nog meer wandelingen in dit gebied op mijn lijstje staan.

Ik vond het door de hoogteverschillen ook een hele vermoeiende wandeling.

Mijn route

Praktische informatie

Wandelroute

Deze NS-wandeling staat op de website van de NS en Wandelnet. Je volgt de rood-witte markering van het Nederlands Kustpad.

Zoals ik voor elke wandeling doe, heb ik het GPX-bestand gedownload. Mocht de routebeschrijving niet kloppen of als ik er met de mijn routebeschrijving op papier niet uitkom, kan ik terugvallen op mijn telefoon.

Afstand

Deze NS-wandeling Kennemerduinen van NS-station Santpoort Noord naar NS-station Overveen heeft een totale lengte van 16 kilometer.

Ondergrond

Met uitzondering van het eerste stuk vanaf NS-station Santpoort-Noord tot aan de ingang Midden-Herenduin van Nationaal Park Zuid-Kennemerland en het laatste deel van deze wandeling vanaf de ingang Koevlak tot aan NS-station Overveen is onverhard via onverharde zand- en bospaden.

Start- en eindpunt

Het startpunt van deze wandeling is NS-station Santpoort-Noord.

Na 16 kilometer eindigt deze wandeling op NS-station Overveen.

Tijdens deze NS-wandeling Kennemerduinen kun je kiezen uit twee verschillende routes:

Over het strand doorlopen naar NS-station Zandvoort. Deze route is 14,5 kilometer.
Vanaf Parnassia door de Kennemerduinen naar NS-station Overveen. Deze route is 16 kilometer.

Bereikbaarheid

Trein
Zowel het beginpunt van deze wandeling, NS-station Santpoort-Noord als het eindpunt NS-station Overveen is per trein goed bereikbaar. Santpoort-Noord is bereikbaar vanuit Alkmaar, Hoorn en Haarlem, Amsterdam. De sprinters rijden 2x per uur.
Station Overveen, het eindpunt van deze wandeling, ligt op de lijn Amsterdam, Haarlem, Zandvoort. Ook hier rijden de sprinters 2x per uur in beide richtingen.

Auto
Zowel de ingang Midden-Herenduin in Santpoort-Noord als Koevlak in Overveen zijn per auto bereikbaar. Het is bij deze ingangen betaald parkeren. Of het handig is om met de auto te reizen, betwijfel ik omdat je begin- en eindpunt niet dezelfde ingang zijn.

Openingstijden

Nationaal Park Zuid-Kennemerland is dagelijks geopend van zonsopgang tot zonsondergang.

Entree

De entree in Nationaal Park Zuid-Kennemerland is gratis.

Honden

Honden zijn op deze wandelroute NIET toegestaan.

Horeca

Strand- en Duinpaviljoen Parnassia aan Zee na 10 kilometer aan het eind van de wandeling over het strand.
Duincafé in Bezoekerscentrum De Kennemerduinen na 14 kilometer.
Eetcafé Klein-Centraal op Station Overveen na 16 kilometer.

Onderweg kom je verschillende watertappunten tegen:

Station Santpoort Noord, aan de voorkant van het station bij knooppunt 56
bij de parkeerplaats van Parnassia
voor het Bezoekerscentrum De Kennemerduinen
bij Station Overveen

Overnachten

Er zijn overnachtingsmogelijkheden in Santpoort-Noord en Overveen. Je vergelijkt hotels en de prijzen via Booking.com.

Wil je niet in een hotel verblijven dan is een huisje via Natuurhuisje in de regio rond Santpoort-Noord en Overveen een mogelijkheid.

Wat is een NS-wandeling?

Een NS-wandeling start en eindigt op een treinstation. Dit kan het station zijn vanaf waar de wandeling begint, maar ook een ander station dan het beginpunt, zoals tijdens de wandeling die begint op Station Santpoort-Noord en eindigt op Station Overveen. De NS-wandelroutes zijn uitgezet door Wandelnet, in samenwerking met de NS. Er zijn er op dit moment 47 NS-wandelingen, variërend in lengte tussen de 5 en 23 kilometer. De NS-wandelingen zijn door heel Nederland uitgezet. NS-wandelingen zijn heel verschillend in intensiviteit en omgeving. Je kunt onderweg in de stad, in het bos, door de duinen en over de heide wandelen. De routebeschrijving, routekaart en het gpx-bestand van alle routes download je gratis via de website van de NS of via de website van partner Wandelnet.

Heb jij wel eens een NS-wandeling of en wandeling in Nationaal Park Zuid-Kennemerland gemaakt? Zo ja, waar was dat en kan je het aanbevelen?