Wandelen langs het Pad van de Vrijheid: een overzicht

Geschiedenis van het Pad van de Vrijheid

De wandelroute, Pad van de Vrijheid, is in 2020 ontwikkeld om 75 jaar Bevrijding te vieren. Het Pad van de Vrijheid wil de gewonnen vrijheid herdenken en vieren. Vrijheid is in deze tijd niet meer vanzelfsprekend. Ik loop dit pad in 2025 in het kader van 80 jaar Bevrijding.

Het Pad van de Vrijheid is een mooie wandelroute van ongeveer 150 kilometer rondom Wageningen. Het Pad van de Vrijheid telt 13 etappes.

De wandelroute passeert 18 dorpen en steden in de gemeenten Wageningen, Rhenen, Neder-Betuwe, Overbetuwe, Renkum, Arnhem, Ede en Veenendaal. Je loopt over de beboste hellingen van de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe, en door de afwisselende landschappen van de Betuwe en de Gelderse Vallei. Prachtige uitzichten over de Nederrijn doen bijna vergeten hoe hier is gestreden om de vrijheid. De Grebbeberg en de gebieden rond Oosterbeek, Ede, Opheusden en Driel waren het gruwelijke decor van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog.

Deze indrukwekkende wandelroute biedt jou de mogelijkheid om al wandelend, vrijheid te herdenken, te beseffen en te beleven. Kijk ook voor naar de toekomst en inspireer mensen om je eigen vrijheid verder vorm te geven. Wat doe jij met het geschenk van de vrijheid in jouw leven? Het thema vrijheid is in een landschap heel mooi zichtbaar. Soms geeft een hoog hek associaties en soms zie je letterlijk vrijheid ontstaan door een vogel die wegvliegt. Helemaal in het kader van 80 jaar bevrijding dat in 2025 werd gevierd.

Begin- en eindpunt van het Pad van de Vrijheid is Hotel De Wereld in Wageningen, de plek waar in 1945 de capitulatieonderhandelingen plaatsvonden. In de naastgelegen aula werd een dag later de vrede getekend. Wageningen wordt ook wel Stad der Bevrijding genoemd. Het Pad van de Vrijheid wil de gewonnen vrijheid herdenken en vieren.

Hoe loop je het Pad van de Vrijheid?

Het Pad van de Vrijheid telt 13 etappes, variërend van 9 tot en met 19 kilometer. Het zijn, met uitzondering van de etappe tussen Oosterbeek en Ede, geen lange etappes. Ik trek mijn wandelschoenen aan, doe mijn rugzak op mijn rug en reis af naar het beginpunt Wageningen. Ik heb me dit keer gehouden aan de route indeling van de wandelgids en website.

Je kunt natuurlijk ook ergens anders beginnen. Zelf vind ik dat niet zo handig. Ik heb het hele Pad van de Vrijheid alleen gelopen, onderweg kwam ik altijd wel iemand tegen die om een praatje verlegen zat.

Vragen die je in de op kunnen komen zouden kunnen zijn: Waar begin ik? Moet ik het perse op volgorde lopen? Loop ik etappe voor etappe, zoals ik deed of loop ik het Pad van de Vrijheid in één keer? Loop je alleen, met je partner of met je vriendengroep?

De vraag: Loop ik etappe voor etappe, zoals ik deed of loop ik he Pad van de Vrijheid in één keer? is voor mij geen vraag want ik kan vanwege mijn CVS/Chronische vermoeidheid een etappe per keer lopen.

De dagen na mijn wandeling zijn voor mij hersteldagen, want ik ben meestal kapot na een hele dag wandelen met alle indrukken. But I did it.

Ik hoop dat ik er een compleet verhaal van heb gemaakt die je kunt gebruiken om het indrukwekkende Pad van de Vrijheid te lopen. Mis je iets of heb je een specifieke vraag, laat het me weten via onderstaand reactieformulier. Ga je het Pad van de Vrijheid wandelen, ik wens je heel veel wandelplezier!

Het Pad van de Vrijheid is een aanrader!

Markering van het Pad van de Vrijheid

De volledige route van het Pad van de Vrijheid staat op de website van Pad van de Vrijheid. Ik volg het Pad van de Vrijheid via de routebeschrijving in de wandelgids en vooral ook via de GPS op mijn telefoon. Er zijn GEEN markeringen onderweg.

Podcast van het Pad van de Vrijheid

Op de website van het Pad van de Vrijheid staat een zeer interessante podcast.

Lysbeth Anne Beels en Wim Huijser gaan tijdens één van de dertien etappes in gesprek met een bijzondere wandelgast over de beleving van de betreffende route. Zo leiden in 13 afleveringen het verleden en het heden van het wandelpad naar het herdenken van de oorlog en het ervaren van de vrijheid.

Wim Huijser en Lysbeth Beels zijn al wandelend in gesprek met een gast op zoek naar verhalen die het landschap en de route tot leven brengen.

80 jaar na de capitulatie is vrijheid niet vanzelfsprekend, maar iets van onschatbare waarde!

Etappes van het Pad van de Vrijheid

Het Pad van de Vrijheid is 150 kilometer lang en bestaat in totaal uit 13 etappes, variërend in lengte van 9 tot 19 kilometer. Alle hieronder genoemde begin- en eindpunten zijn met het openbaar vervoer bereikbaar. De indeling van de etappes is als volgt:

Pad van de Vrijheid etappe 1 : Wageningen – Rhenen : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 2 : Rhenen – Opheusden : 9 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 3 : Opheusden – Herveld : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 4 : Herveld – Valburg : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 5 : Valburg – Driel : 9 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 6 : Driel – Oosterbeek : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 7 : Oosterbeek : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 8 : Oosterbeek – Ede : 19 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 9 : Ede – Lunteren : 13 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 10 : Lunteren – Veenendaal De Klomp : 13 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 11 : Veenendaal De Klomp – Veenendaal Prattenburg : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 12 : Veenendaal Prattenburg – Rhenen : 12 kilometer
Pad van de Vrijheid etappe 13 : Rhenen – Wageningen : 12 kilometer

Het idee van het lopen van het Pad van de Vrijheid is geboren

De afgelopen jaren heb ik twee lange afstandswandelingen gelopen: het het Westerborkpad en de Oudste wandelroute van Nederland. Omdat het in 2025 80 jaar geleden is dat Nederland is bevrijd, loop ik dit jaar het Pad van de Vrijheid. Het idee is vorig jaar geboren tijdens etappe 12 van de Oudste wandelroute van Nederland. Deze etappe van de Oudste Wandelroute van Nederland liep ik in de periode dat Operatie Market Garden rond Arnhem werd herdacht. Ik had toen het Pad van de Vrijheid al op mijn lijstje staan van lange afstandswandelingen en vond het een goed idee omdat deze lange afstandswandeling in een herdenkingsjaar te lopen.

Het Pad van de Vrijheid is 150 kilometer. Ik wandel etappe voor etappe en ga na elke etappe naar mijn eigen huis, omdat het voor mij anders niet vol te houden is. Reden: ik lijd aan CVS/Chronische vermoeidheid. Dat is ook de reden dat ik niet alle etappes achter elkaar loop en binnen een week weer in Wageningen sta ben. Ik reis elke keer naar het begin van de etappe en na afloop reis ik met het openbaar vervoer naar mijn eigen huis.

Ik er 8 maanden over gedaan om het hele Pad van de Vrijheid te lopen.

Hoogtepunten van het Pad van de Vrijheid

Plaatsen

Het Pad van de Vrijheid loopt over de Veluwe, Utrechtse Heuvelrug en door de Betuwe. Tijdens etappe 2 steek je vanuit Rhenen over naar de Betuwe en in etappe 6 steek je met de pont weer over vanuit de Betuwe naar de Veluwe. Het is een wezenlijk verschil of je in de Betuwe of op de Veluwe of op de Utrechtse Heuvelrug loopt. De etappes over de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug zijn wandelingen door de bossen en over landpaden. De etappes in de Betuwe gaan voornamelijk over verharde wegen en lopen van dorp naar dorp. Ik geef de voorkeur aan de bossen van de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug.

Tijdens het wandelen van het Pad van de Vrijheid liep ik door een aantal leuke plaatsen, zoals Wageningen, Rhenen, Driel en Oosterbeek. Ik heb niet veel van de dorpen gezien, omdat de wandelroutes veel door de natuurgebieden lopen. Een aantal plaatsen kende ik al omdat ik daar eerder een wandeling gemaakt heb of vroeger een keer geweest ben.

Musea

Tijdens het Pad van de Vrijheid loop je voornamelijk in de natuur. Onderweg heb ik weinig musea bezocht, simpelweg omdat ik er geen tegenkwam.

Ik heb tijdens etappe 11 het Grebbelinie Bezoekerscentrum bij Fort aan de Buursteeg bezocht. Een leuk bezoekerscentrum waar je voorbij loopt tijdens zowel etappe 10 als 11. Tegen betaling van € 6,– kun je hier meer te weten komen over de Grebbelinie.

Een aanrader is het Airborne Museum at Hartenstein in Oosterbeek, een museum die ik tijdens etappe 13 van de Oudste wandelroute van Nederland bezocht en ook tijdens het Pad van de Vrijheid langs liep.

Oorlogsmonumenten

Ik kan onderstaand niet echt hoogtepunten noemen, omdat als de Tweede Wereldoorlog er niet geweest was, deze monumenten er ook niet geweest zouden zijn.

Hotel De Wereld in Wageningen (etappe 1+13)
Grebbeberg en het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen (etappe 1)
Nationaal Monument voor de Poolse 1e onafhankelijke parachutistenbrigade in Driel (etappe 5+6)
De tentoonstelling ‘De Polen van Driel’ in Rooms Katholieke kerk Maria Geboorte in Driel (etappe 5+6)
Airborne Museum at Hartenstein in Oosterbeek (etappe 6)
De Oorlogsgraven van het Gemenebest Arnhem Oosterbeek in Oosterbeek (etappe 7)
Monument ‘Vensters op het verleden’ (etappe 8)
Airborne Monument (etappe 8)
De Muur van Mussert (etappe 9)
Grebbelinie Bezoekerscentrum bij Fort aan de Buursteeg (etappe 10 + 11)
Bevrijdingsmonument van De Klomp (etappe 10 + 11)
Monument voor vermoorde verzetsstrijders op Landgoed Pratenburg (etappe 11)
Het Kruis op de berg aan de Veenendaalseweg (etappe 11 en 12)

Per etappe heb ik de betreffende oorlogsmonumenten beschreven.

In de wandelgids staan in totaal 95 punten die de aandacht vragen en waar veel uitleg over wordt gegeven.

Natuurgebieden

Tijdens mijn wandeling van het Pad van de Vrijheid doorkruiste ik veel natuurgebieden. Een aantal mooie gebieden heb ik op een rijtje gezet:

Grebbeberg (etappe 1)
Hemelseberg bij Oosterbeek (etappe 6)
Landgoed Lichtenbeek (etappe 7)
Landgoed Warnsborn (etappe 7)
Bossen rond Wolfheze (etappe 8)
Ginkelse Heide bij Ede (etappe 8)
Edese Heide bij Ede (etappe 8)
Landgoed Kernhem bij Ede (etappe 9)
Bossen rond Lunteren (etappe 9)
Boswachterij Amerongen (etappe 11)
Landgoed Prattenburg (etappe 11 + 12)
Landgoed Kwintelooyen (etappe 12)
Bos rond Rhenen (etappe 13)

Dieptepunten van het Pad van de Vrijheid

Voor mij zijn er verschillende factoren die voor mij bepalen of een wandeling geslaagd is of niet. Iedereen heeft een eigen voorkeur voor landschappelijke kenmerken, zoals wandelen door het bos, onverhard lopen of juist verhard lopen. Er zijn een paar stukken die ik niet interessant vond:

Het deel onder de A50 en het deel langs Tielsestraat/A15 om in Valburg te komen tijdens etappe 4.
Het deel over de Betuwe viel me deels tegen, dit omdat het voornamelijk over verharde wegen liep. Dit zijn etappe 3 t/m 5.
Het afgesloten natuurgebied Het Hollanderbroek tijdens etappe 5.
Het buitengebied van Lunteren tijdens etappe 10.
Het laatste stuk van etappe 13 tussen de Weidijk en Wageningen.

Bij elke blog heb ik aan het eind mijn overdenkingen geplaatst en kun je lezen wat ik van de betreffende etappe vond en wat mijn hoogtepunten en dieptepunten waren.

Navigeren op het Pad van de Vrijheid

In de wandelgids over het Pad van de Vrijheid staat de route beschreven. Daarnaast bevat de wandelgids heel veel achtergrondinformatie over de Tweede Wereldoorlog en de bijna honderd markante punten langs de route. Het zijn angstige, heldhaftige en soms bizarre verhalen die de periode 1940-1945 tastbaar maken. Om de route te kunnen volgen heb je de routebeschrijving uit de wandelgids nodig. De wandelingen zijn niet gemarkeerd maar met behulp van de routebeschrijving in deze wandelgids en eventueel het GPX-bestand van je gekozen wandeling, die je kunt vinden op de website van het Pad van de Vrijheid, kun je niet verdwalen.

Naast de wandelgids heb ik ook mijn GPS gebruikt. Je kunt per etappe een gpx-bestand downloaden op de website van het Pad van de Vrijheid en op je telefoon openen met een GPS viewer. Zelf gebruik ik (omdat ik een Android telefoon heb) de gratis GPX Viewer. Deze app heb ik gedownload uit de Play Store. Voor Apple telefoons is de app Topo GPS een goede gratis app om te gebruiken. Andere mogelijkheden zijn ViewRanger of Gaia.

Lees meer: Alles over GPX-bestanden en GPS-wandelen

Wat is de beste tijd om het Pad van de Vrijheid te lopen?

Het Pad van de Vrijheid kun je het hele jaar lopen. Ik ben een mooi weer loper en liep alleen als ik ik zeker wist dat het droog zou blijven. Toch heb ik ook wel eens een bui gehad. Elk seizoen heeft zijn charme. Ik vind het heerlijk om in de zomer en herfst in de bossen te lopen. Minder vind ik het als het warm is om op de heide of in open vlaktes te lopen.

Ik liep mijn etappes tussen eind februari en eind oktober. Ik liep door de weeks. Helaas kwam het ook wel eens zo uit dat ik moest wachten tot 18.30 uur voor ik met de trein naar huis kon reizen. Ik heb een dalurenkaart van de NS. Hiermee mag ik alleen tussen 09.00-16.00 uur met 40% korting reizen. Zeker voor de etappes verder weg en zonder korting kunnen de reiskosten hoog oplopen als je pas na 16.00 uur een etappe afgerond hebt.

Vervoer van en naar het Pad van de Vrijheid

Ik liep etappe voor etappe en gebruikte het openbaar vervoer om naar het begin- of eindpunt van een etappe te reizen. Sommige etappes beginnen en eindigen bij een NS-station, soms moet je vanaf of naar een station nog een bus nemen, zoals naar/van het centrum van Wageningen, de etappes in de Betuwe, rond Ede en van/naar Veenendaal Prattenburg. De tijden en routes kun je zoeken via 9292 of Google Maps. Zorg ervoor dat je een OV-chipkaart met saldo hebt.

Horeca en andere voorzieningen onderweg

Je komt tijdens het lopen van het Pad van de Vrijheid regelmatig door een stad of dorp. En in bijna elk dorp vind je wel een supermarkt. Ook zijn er meer dan genoeg horecagelegenheden te vinden aan het pad. Ik heb in mijn blogs een kopje opgenomen Horeca.

Ik zoek van te voren altijd uit of ik een supermarkt of horecagelegenheid tegenkom, maar ik neem ook altijd eten en water mee voor onderweg. Onderweg zijn ook watertappunten waar je je waterfles kunt bijvullen.

Overnachten langs het Pad van de Vrijheid

Ik liep etappe voor etappe, maar wil je meerdere etappes achter elkaar lopen en onderweg slapen aan (of in de buurt van) het Pad van de Vrijheid, onderweg zijn genoeg opties qua overnachten.

Overnachten in hotels en natuurhuisjes

Je komt tijdens elke etappe door steden en dorpen waar je kunt overnachten. Er zijn hotels en natuurhuisjes, waar je de nacht kunt doorbrengen. De links per plaats staan in de betreffende blogs.

Overnachten via Vrienden op de fiets

Als wandelaar of fietser kun je er ook voor kiezen om via Vrienden op de fiets te overnachten bij mensen thuis. Je kunt voor € 8,– per kalenderjaar lid worden (woon je niet in Nederland, dan kost een lidmaatschap € 10,– per kalenderjaar). Als lid kun je via de website zoeken naar een plek om te overnachten. Een overnachting via Vrienden op de fiets kost € 25,–. Meestal is ontbijt inclusief.

Kamperen

Ik ben niet van het kamperen maar er zijn genoeg wandelaars die een lichtgewicht tent meenemen en onderweg hun tent op een camping opslaan. Je kunt de campings bijvoorbeeld vinden op Google Maps door te zoeken op ‘camping’.

Wat neem je mee als je het Pad van de Vrijheid loopt?

Ik wandel etappe voor etappe en heb standaard een paar dingen in mijn rugzak zitten die ik onderweg nodig heb/kan hebben. Ik heb al jaren een rugzak van Eastpak van 27 liter en die bevalt me tot nu toe goed. Daarnaast heb ik altijd een hervulbare waterfles, pleisters, insectenspray, medicijnen, snacks en een powerbank bij me. Een powerbank is handig als je je smartphone gebruikt om de GPS te volgen. Bij mooi weer smeer ik me in met zonnebrand en deet.

Draag comfortabele wandelkleding en schoenen met een goed profiel. De (klompen)paden kunnen soms wat modderig zijn, vooral als het heeft geregend.

Overnacht je ergens onderweg dan heb je een extra kledingset nodig en is het handig om toiletspullen mee te nemen.

Ga je onderweg kamperen, dan heb je een lichtgewicht tent, slaapmat, slaapzak en een kooksetje nodig. En waarschijnlijk heb je een grotere rugzak nodig om dit alles te dragen.

Hoeveel kost het om het Pad van de Vrijheid te lopen?

Het lopen van het Pad van de Vrijheid kost je in principe niets.

Kosten zouden kunnen zijn: vervoer (dit is mijn grootste kostenpost geweest), museumbezoek onderweg (als je een museumkaart hebt, kost een museumbezoek helemaal niets), eten en drinken onderweg en eventueel een overnachting.

Hoe hoog je kosten zijn, hangt helemaal van je zelf af.

Tenslotte

Dit waren mijn tips als je het Pad van de Vrijheid gaat lopen. Ik heb geprobeerd om een zo compleet mogelijk overzicht te geven. Mis je nog dingen of heb je vragen over een van de onderwerpen die ik in deze blog noem? Laat het me weten via onderstaand reactieformulier, het contactformulier of stuur me een e-mail.

Ik hoop dat je hebt genoten van mijn blogs over het Pad van de Vrijheid. Mocht je nog vragen hebben, laat ze dan gerust achter in de reacties. Je kunt vanaf hier alle blogartikelen lezen.

Ik heb al weer plannen voor een volgende lange afstandswandeling in 2026. Welke dat gaat worden? Je leest het op mijn blog. Houd deze dus in de gaten.