In deze blog vertel ik je alles wat je moet weten over rooibos. Weet je dat rooibos alleen in de Cederbergen in Zuid-Afrika groeit? Genietend van een heerlijk kopje rooibosthee, schrijf ik deze blog.
Ik maak al vroeg kennis met rooibosthee, dit omdat mijn ouders in 1997 tijdens hun reis door Zuid-Afrika rooibosthee als souvenir meenamen naar Nederland. Toentertijd was rooibosthee bijna niet in Nederland te koop. Gelukkig is dat nu veranderd en geniet ik bijna dagelijks van een gezond kopje rooibosthee.
In 2014 bezocht ik tijdens mijn rondreis door Zuid-Afrika en Namibiรซ Elandsberg Eco Reserve in Clanwilliam, de enige plek in dit gebied waar je een rondleiding op een werkende rooibosboerderij krijgt. Je ziet hier van plant tot fabriek ziet hoe een rooibosplantage werkt. Maar eerst wat meer algemene informatie over rooibos en hoe dit plantje in jouw kopje belandt.
Wat is rooibos
De naam rooibos komt uit het Afrikaans en betekent โrood bosโ in het Nederlands.
Rooibos is een plant die als fynbos voorkomt in de Cederbergen in Zuid-Afrika. Rooibos komt uit de vlinderbloemfamilie. De plant wordt gekweekt om thee van te maken. Een rooibosplant gaat 7 jaar mee. Daarna moet er een nieuwe plant gepoot worden.
De bladeren en naalden worden geplukt, gestampt en in de zon gedroogd. De roodbruine kleur krijgt rooibos tijdens het drogen/oxideren van de naaldjes. Hoe minder tak, hoe meer naald, des te beter de smaak en kwaliteit van de thee.
Rooibos wordt door de lokale bevolking van Zuid-Afrika al heel lang gebruikt als middel tegen huidproblemen. Het verzacht de huid en helpt je van jeuk en eczeem af. Rooibos wordt niet alleen als thee gebruikt maar is ook een basis voor huidverzorgende producten. In het winkeltje van Elandsberg Eco Reserve in Clanwilliam waren verschillende huidverzorgingsproducten gemaakt van rooibos, te koop. Maar ook gewoon in de lokale supermarkten kan je bijv. handcrรจme en andere producten op basis van rooibos kopen. Zo heb ik in een supermarkt in Stellenbosch een tube handcrรจme gekocht omdat ik de mijne in Nederland had laten liggen.
Geschiedenis van de rooibos
De Bosjesmannen / het Khoisanvolk plukten lang geleden de twijgen en bladeren en hakten de bladeren en twijgen fijn om te laten drogen. Zij gebruikten de plant als medicijn. In de 17e eeuw maakten westerlingen kennis met rooibosthee toen hij het Khoisanvolk bezocht en deze thee te drinken kreeg. Nederlandse boeren in die in de 18e eeuw naar Zuid-Afrika verhuisden, begonnen rooibos te drinken i.p.v. thee uit China. Ze zagen in dat hier handel in zat en begonnen te handelen in deze thee.
Tijdens de apartheid werd rooibos onder de naam Massai-thee geรซxporteerd. Dit om de economische sancties tegen Zuid-Afrika te omzeilen.
De vraag naar rooibos neemt wereldwijd toe, vooral vanuit Aziรซ. Door de droogte in 2016 en 2017 is de prijs fors gestegen. De vraag groeit maar het aanbod blijft achter.
Sinds 1997 is rooibosthee in Nederland te verkrijgen. In het begin vond niemand het lekker, maar de vraag is enorm gegroeid en al jaren hebben alle grote theemerken rooibosthee in tal van soorten in hun assortiment.
Zuid-Afrika produceert jaarlijks 14.000 ton rooibos, 7.000 ton hiervan is voor de binnenlandse consumptie. De overige 7.000 ton wordt geรซxporteerd naar bijvoorbeeld Duitsland (2.170 ton), Nederland (1.120 ton) en Japan (1.050 ton). Andere landen zijn die rooibos importeren zijn bijv. Amerika, Turkije en China.
De Cederbergen, de enige plek waar rooibos groeit
De Cederbergen liggen in de provincie Westkaap in Zuid-Afrika ten noorden van Kaapstad. Dit is het gebied van de rooibos. En waarom kan hier wel de rooibos groeien en elders ter wereld niet. Het gebied heeft een microklimaat met in de winter veel regen en een droge zomers. De Cederbergen is een heel groot natuurgebied van maar liefst 83.000 hectare.
Bekende plaatsen in de Cederbergen zijn Clanwilliam, Citrusdal en Lambertโs Bay. Rond Clanwilliam zijn de rooibosplantages te vinden. Citrusdal is een dal met, de naam zegt het al,ย sinaasappelboomgaarden.
Ergens anders kan de rooibosplant niet groeien. Er zijn landen die het hebben geprobeerd, zoals China en Australiรซ, maar zonder resultaat. De grondsamenstelling in de Cederbergen is zo uniek dat alleen hier de rooibosplant kan groeien.
Rooibosthee
Sinds het begin van vorige worden de bladeren van de rooibosplant gebruikt voor het maken van thee. Deze thee heeft een rode kleur, die kenmerkend is voor dit soort thee. Rooibosthee is een gezonde drank. Het zou zelfs te kwalen als astma, eczeem, maagklachten en hooikoorts tegen gaan. Rooibos bevat vitamine C.ย Rooibos is officieel geen echte thee. Het bevat in tegenstelling tot thee geen cafeรฏne en nauwelijks tannine. Cafeรฏne en tannine zorgen voor de licht bittere smaak en het kenmerkende aroma van zwarte thee en groene thee.
Rooibosthee bevat maar liefst 50 keer meer anti-oxidanten dan groene thee. Anti-oxidanten gaan de werking van vrije radicalen, ziekteverwekkers die het afweersysteem aantasten, tegen. Het zou ook helpen tegen stress.
Elandsberg Eco Reserve
Tijdens mijn rondreis door Zuid-Afrika en Namibiรซ bezocht ik Elandsberg Eco Reserve in Clanwilliam. Dit is een plek waar je een rondleiding op een werkende rooibosplantage en boerderij krijgt. Je krijgt het hele proces van plant tot fabriek te zien. Eigenaar Chris du Plessis rijd je rond en vertelt het verhaal over de rooibos. Zijn vrouw voorziet je van een kop rooibosthee en in haar winkeltje kun je verschillende producten gemaakt van rooibos kopen. Je kunt ook overnachten bij Elandsberg Eco Reserve. Ik zie online geen aanbieders maar in en rond Clanwilliam zijn genoeg accommodaties waar je een nachtje tussen de rooibos velden kunt verblijven. Dit heb ik niet gedaan. Wel heb ik met de groep waarmee ik rondtrok een rit met de jeep naar de 2-jarige rooibosplanten gemaakt. In de fabriek namen we een kijkje en zagen we grote hoeveelheden van dit roodbruine goedje. Een leuke excursie waar je meer te weten komt over de rooibos.
Meer lezen over Zuid-Afrika
- Mijn reisroute van 23 dagen door Zuid-Afrika
- Mijn highlights van Zuid-Afrika
- De Panoramaroute in Zuid-Afrika
- Alles wat je wilt weten over reizen naar Zuid-Afrika
- Beste reistijd voor Zuid-Afrika
- Vliegen naar Zuid-Afrika
- Praktische tips voor je reis naar Zuid-Afrika
- Wandelen in Featherbed Nature Reserve bij Knysna (Zuid-Afrika)
- 27x doen in Kaapstad (Zuid-Afrika)
- De Big Five, heb jij ze al gespot?
- Wildparken in Zuid-Afrika en Namibiรซ die ik heb bezocht
- Recept : Zuid-Afrikaanse bobotie
Boeken over Zuid-Afrika
Wil je nog meer voorpret of je verdiepen in Zuid-Afrika? Dan kan ik je de onderstaande reisgidsen aanraden:
