Buitenplaatsroute rond Heemskerk

Ik liep deze Buitenplaatsroute rond Heemskerk van Wandelnetwerk Noord-Holland begin maart, in het begin van de lente. De tuin van Kasteel Assumburg en Landgoed Marquette waren nog niet groen. Toch zag ik onderweg de eerste tekenen van de lente met bloeiende krokussen en sneeuwklokjes.

Heemskerk

Met de bus kom ik aan bij de bushalte Heemskerk Centrum, voor mij de makkelijkst bereikbare plek voor het starten van deze wandeling. Vanaf de bushalte loop ik naar het centrum van Heemskerk naar de Dorpskerk van de Protestantse Gemeente Heemskerk. Om de hoek staat het bord van het startpunt van deze wandelroute. Ik begin bij startpunt 4.

Heemskerk ligt in de provincie Noord-Holland. De eerste sporen van bewoning in Heemskerk dateren van enkele eeuwen voor het begin van onze jaartelling. Heemskerk was al in de Middeleeuwen bekend.

Heemskerk kent veel historische monumenten, zoals het Huldtoneel, een kunstmatige heuvel aan de Rijksstraatweg en een paar kastelen. Er stonden vroeger zes kastelen in Heemskerk. Kasteel Oud Haerlem en het Slot Heemskerk (nu Chateau Marquette) werden in de 12e en 13e eeuw gebouwd om het Graafschap Holland te beschermen tegen de West-Friezen. Ook Slot Assumburg dateert oorspronkelijk uit deze tijd. Van Kasteel Oud Haerlem, Kasteel Merestein, Kasteel Rietwijk en Kasteel Poelenburg is niets meer over.

In het centrum, bij de start van deze wandeling, staat de Dorpskerk van de Protestantse Gemeente Heemskerk. Deze kerk is in 1628 gebouwd. De middeleeuwse toren stamt uit de 13e eeuw.

Het centrum van Heemskerk is levendig met veel winkels en horecagelegenheden.

Vanaf startpunt 4 loop ik langs het water (aan de rechterkant, maar je kunt ook aan de andere kant van het water langs lopen, want je komt op hetzelfde punt uit) naar een parkje. Ik loop langs knooppunt 89 en het Dierendorp van Heemskerk door een mooi parkje. Voor de skatebaan en bij knooppunt 87 sla ik rechtsaf en loop door een woonwijk van Heemskerk naar de Tolweg. Deze steek ik over en kom uit in een park rond Kasteel Assumburg.

Buitengebied van Heemskerk

Dit gedeelte door de woonwijk en het park is zowel op de heenreis als op de terugreis in de route opgenomen. Na een beetje gekronkel door park bij de Reynoutlaan kom ik uit bij knooppunt 86. Aan de overkant van het water staan een paar mooie huizen. Vanaf dit pad heb je zicht op de zijkant van Kasteel Assumburg. Ik besluit om straks op de terugreis niet het stuk door het park te lopen maar de kasteeltuinen te bezoeken. Aan het eind van het pad bij het bord Recreatiegebied Assumburg/Oud Haerlem staat knooppunt 84.

Vanaf dit knooppunt loop ik door het buitengebied van Heemskerk. Een mooi stukje.

Aan het eind van het pad ligt een bewaakte spoorwegovergang. Direct na deze spoorwegovergang sla ik rechtsaf en loop langs een mooi paadje aan de achterkant van de huizen van een woonwijk langs. Het is hier rustig, net als het deel rond Kasteel Assumburg.

Woonwijk Citadel

Aan het eind van dit pad sla ik linksaf de woonwijk in tot aan knooppunt 83. Na deze woonwijk, loop ik een stuk langs het water naar een nieuwe woonwijk Citadel. Een woonwijk die er leuk uitziet. Net voor de toegangsbrug tot de woonwijk staat het paaltje van knooppunt 81. Deze woonwijk is niet groot en ik ben er ook zo door. Aan de andere kant ligt wijkpark Vlaskamp, een beschermd archeologisch monument volgens een bord dat hier staat. Herkenbaar zijn de hagen waarover op het bord wordt gesproken. Aan het eind van dit park ligt Station Heemskerk.

Station Heemskerk

Bij Station Heemskerk steek ik het spoor over. Naast het spoor staat een grote Lidl Supermarkt. Hier staat ook het volgende knooppunt en tevens startpunt van deze wandelroute: 82.

Ik loop een stukje door een woonwijk en langs een drukke doorgaande weg.

Bij de kruising met de Zuidermaatweg staat knooppunt 85. Dit is bij het terrein van Kasteel Oud Haerlem. Nu is het een grasveld met koeien. Van het kasteel is niets meer over.

Kasteel Assumburg

Een kasteel die nog wel bestaat ligt aan het eind van de Zuidermaatweg. Dit is kasteel Assumburg. Ik wijk hier van de route af, omdat ik de kasteeltuinen wil bezoeken. Dit is een wandeling langs buitenplaatsen maar de buitenplaatsen/kastelen worden niet aangedaan tijdens deze wandeling. Je loopt als de route strikt loopt, er langs. Ik sla in dit geval de knooppunten 84 en 86 over.

Vanaf de Zuidermaatweg volg ik de route naar de ingang van de kasteeltuin. Bij de ingang staat bezoekerscentrum ‘Het Koetshuijs’. Deze is gesloten als ik hier wandel. Gelukkig is de kasteeltuin wel open. Ik heb het rijk alleen, heerlijk. Ik maak een ronde door de tuin, het naast gelegen rosarium, waar de rozen nog niet bloeien, de boomgaard en de kruidentuin. De grootste interesse heb ik door de beelden en de zichtlijnen in de baroktuin achter het kasteel. Het kasteel zelf is, omdat het een Stayokay is, niet te bezoeken. Na een rondje tuin loop ik aan de voorkant het kasteelterrein af. Het kasteel ligt aan de Tolweg.

Kasteel Assumburg ligt in het park Assumburg/Oud Haerlem. De tuin werd pas in 2011 voor publiek geopend, op dezelfde plek als 300 jaar ervoor hier een in Franse stijl aangelegde pronktuin lag. Jean Deuts, een Amsterdamse regent, koopman en bankier, liet in 1700 zijn oog vallen op kasteel Assumburg. Hij liet het kasteel verbouwen en liet een symmetrische baroktuin aanleggen. In 1729 werd een kopergravure van de tuin gemaakt, die deze eeuw gebruikt is als leidraad voor de nieuwe tuin. De tuin werd in oude luister hersteld door Nico Brantjes. Achter Kasteel Assumburg liggen in symmetrie een viertal parterres de broderie, borduurwerken van kortgeknipte hagen in wit grind. Centraal ligt een verdiepte, kom die omrand is door vier marmeren lelies. Midden in de kom staat het witmarmeren beeld ‘het Sabijns Poppenspel’ van Elisabeth Stienstra. Het beeld bestaat uit drie vrouwelijke ledenpoppen met klassieke hoofden. Als symbolische ode aan de tuin dragen zij de kleine mens, de vrije vogel en een perentak. Binnen in de tuin, die door haagbeuken is omgeven, ligt de hof- of spiegelvijver met een fontein en twee water spuwende vissen. Langs de hagen staan beelden van o.a. Apollo en Mercurius. Naast het kasteel ligt het Rosarium en aan de andere kant van het kasteel ligt de groente- en kruidentuin met veel oude en vergeten gewassen en de waterput. Ook ligt er een boomgaard met 150 oude fruitrassen.

Het bezoekerscentrum ‘Het Koetshuijs’ was gesloten toen ik hier was. Het bezoekerscentrum is geopend van mei t/m oktober van 11.00-17.00 uur en van november t/m april op zaterdag en zondag van 13.00-16.00 uur.

Openingstijden: mei t/m september dagelijks van 09.00-20.00 uur, van oktober t/m april dagelijks van 09.00-18.00 uur.
Entree: De toegang tot de tuin is gratis.
Adres: Tolweg 9, 1967 NG Heemskerk
Website

Kasteel Assumburg zelf is niet te bezoeken, helaas. Het kasteel is een Stayokay.

Heemskerk

Ik loop een stukje langs de Tolweg tot aan het punt dat ik weer een woonwijk van Heemskerk in loop. Ik loop terug naar de plek waar knooppunt 87 staat. Dit is bij de skatebaan. Dit deel heb ik dus al eerder gelopen. Vanaf knooppunt 87 gaat de route de andere kant op, richting Landgoed Marquette.

Aan de groenstrook langs de drukke doorgaande weg De Baandert, waar ook knooppunt 88 staat, staan een aantal leuke kunstwerken, zoals:

Software van Dorothé Jehoel. Software lijkt op een reusachtig stuk speelgoed; een kunstzinnig gekrulde Legosteen die honderd maal is vergroot.
Scope van Joop Haring. Scope bestaat uit drie op elkaar volgende losstaande objecten die zijn opgesteld in een parkachtige groenstrook. Het beeld fungeert als baken in de omgeving en accentueert het perspectief en de zichtlijn in de richting van het centrum naar Heemskerk.
Wolkenbank van Alie Kalverda.

Meer over de kunstwerken in Heemskerk lees je op de website van de Gemeente Heemskerk. Onderweg heb ik meer kunstwerken gezien die ook op deze website staan.

Aan het eind van deze groenstrook sla ik bij knooppunt 29 linksaf, de Mozartstraat in. Dit is weer een saaier stukje. Maar dat is snel voorbij als ik linksaf sla en in de bossen loop.

Landgoed en Chateau Marquette

In de weilanden lopen Canadese ganzen die ontzettend veel herrie maken. Het is lente en dat merk je tijdens dit deel van de wandeling. Overal bloeien de sneeuwklokjes en krokussen. Vanaf knooppunt 27 loop ik op landgoed Marquette. Een mooi stuk waar ik onverhard loop. Dit gebied is van PWN. Na een stukje bos kom ik uit bij Startpunt 25, één van de drie officiële startpunten van deze wandelroute. Tegenover dit startpunt ligt Chateau Marquette, een conferentieoord met restaurant. In de buurt ligt hotel Marquette. Ik loop het terrein van het Chateau op waar het op dat moment druk is met bezoekers van het conferentiecentrum. Ik ben niet binnen geweest maar heb een kijkje genomen op de binnenplaats.

Chateau Marquette wordt ook wel het Huis tot Heemskerk genoemd. Het gebouw stamt uit ongeveer 1250. Het rondeel maakte deel uit van een lange keten van kastelen ter verdediging tijdens de West-Friese Oorlogen. Het werd bewoond door de Heren van Heemskerk, die bestuur en rechtspraak uitoefenden in het ambacht Heemskerk en Castricum. De Heren van Heemskerk raakten regelmatig in conflict met naburige Heren en met de boerenbevolking. In 1358 werd het Slot Heemskerk belegerd, in 1380 kreeg de familie van Heemskerk het slot terug, maar zonder de heerlijke rechten. In 1426 werd het slot geplunderd door Kennemer boeren en in de 15e eeuw kwam het kasteel in bezit van de Heren van Assendelft. In 1610 verkocht werd het kasteel verkocht aan Daniël de Hertaing, heer van Marquette-en-Ostrevant. Het kasteel werd als buitenhuis gebruikt. Tussen 1730 en 1760 werd het kasteel volledig verbouwd en kreeg het een 18e eeuwse uitstraling. In 1828 werd het kasteel ingrijpend veranderd en kreeg het zijn huidige uiterlijk. Eind 19e eeuw werd een groot deel van het bijzondere interieur van Slot Assumburg overgebracht naar Marquette. In de Tweede Wereldoorlog werd kasteel Marquette door de Duitse bezetting gebruikt als weerstation. Het kasteel werd een paar keer beschoten door de geallieerden, waarbij het dak van het kasteel flink beschadigd werd. In 1980 is het landgoed en het kasteel overgedragen aan waterbedrijf PWN. Het kasteel en het landgoed werden het gerestaureerd zijn nu een conferentieoord en restaurant en op het terrein ligt een hotel.

Adres: Marquettelaan 34, 1968 JT Heemskerk
Website

De wandelroute gaat verder over het Landgoed. Ik loop voorbij het witte hek en met een wijde boog loop ik onverhard om een bijgebouw op het landgoed heen. Het is hier nog heel drassig en vies. Aan het eind van het rechte pad staat knooppunt 26. Na wat gekronkel en een glibberig pad kom ik uit aan het einde van de oprijlaan naar het chateau.

Hier staat knooppunt 28. Ik steek de drukke straat over en loop via een mooi bospad dat nog bij Landgoed Marquette hoort naar de andere kant van het bos. Hier staat knooppunt 3.

Aan het eind van het bospad kom ik uit in Heemskerk.

Heemkerk

Ik loop deze weg uit en kom weer uit in het centrum van Heemskerk. Via de Kerkweg kom ik uit bij startpunt 4 bij de Dorpskerk van de Protestantse Gemeente Heemskerk. Om de hoek staat het bord van het eindpunt van deze wandelroute.

Vanaf de kerk loop ik terug naar de bushalte Heemskerk Centrum. Met de bus (lijn 73) reis ik via Haarlem naar huis.

Mijn route

Praktische informatie

Wandelroute

Deze Buitenplaatsroute rond Heemskerk staat op de website van Wandelnetwerk Noord-Holland. Ik vond het ook heel handig om de app van Wandelnetwerk Noord-Holland te gebruiken. Zo kon ik precies zien of ik de juiste route nam.

De knooppunten zijn: 4, 89, 87, 86, 84, 83, 81, 82, 85, 84, 86, 87, 88, 29, 27, 25, 26, 28, 3 en 4.

Deze knooppunten staan soms dicht op elkaar, soms ook niet en om je scherp te houden moet je onderweg verschillende kleuren pijlen volgen. De kleuren staan bij deze wandeling op de website van Wandelnetwerk Noord-Holland.

Afstand

De wandelroute Buitenplaatsroute Heemskerk heeft een lengte van 11,79 kilometer. Ik liep meer kilometers, omdat ik soms wat omgelopen ben voor het maken van foto’s, ik heb de tuin van Kasteel Assumburg en het terrein van Chateau Marquette bezocht.

Bereikbaarheid

Ik ben met bus 73 vanaf Haarlem naar bushalte Heemskerk Centrum gereisd. Vanaf deze bushalte is het een paar honderd meter lopen naar startpunt 4 van deze wandeling. Vanaf de bushalte Heemskerk Centrum loop je langs het water (aan je rechterhand) een stuk rechtdoor tot je in het winkelgebied uitkomt. Bij de T-splitsing sla je rechtsaf en loopt richting de kerk. Om de hoek van de kerk is het beginpunt van deze wandeling.

Er zijn nog twee startpunten in deze route: knooppunt 52 : Station Heemskerk en knooppunt 25 : Kasteel Marquette.

Horeca

In het centrum van Heemskerk zijn voldoende horecagelegenheden. Onderweg loop je door de wijk Citadel. Hier zijn ook een aantal horecagelegenheden gevestigd.

Bij Kasteel Assumburg kun je in het bezoekerscentrum ‘Het Koetshuijs’ koffie/thee of frisdrinken kopen.

Een andere horecagelegenheid waar je in het buitengebied langs loopt is bij Chateau Marquette.

Overnachten

Er zijn een paar overnachtingsmogelijkheden in Heemskerk, zoals het eerder genoemde Stayokay in Kasteel Assumburg of Chateau Marquette. Alle hotels en de prijzen via Booking.com.

Wandelnetwerk Noord-Holland

De website van Wandelnetwerk Noord-Holland bied je de keuze uit bestaande routes of het maken van je eigen route. Dit kan met behulp van de routeplanner. De gratis routekaarten download en/of print je vanaf de website. Je kunt ze ook delen met vrienden of toevoegen aan de app. De markering van het wandelnetwerk in het veld is leidend voor de routes. Je wandelt vanaf één van de startpunten, waar je uit verschillende gemarkeerde routes kunt kiezen. Deze startpunten liggen op strategische locaties (bij stations, parkeerterreinen en/of horeca gelegenheden) waar een informatiebord (startpaneel) de rondwandelingen vanaf dat startpunt toont. Alle routes zijn in twee richtingen bewegwijzerd met duurzame routepaaltjes voorzien van een herkenbaar logo, gekleurde pijlen en keuzepuntnummers. Naast de routeplanner zijn er ook de ommetjes van de maand, themaroutes en startpuntenroutes.

De wandelingen gaan vooral via onverharde paden. Deze wandelroute is grotendeels verhard, alleen het deel over landgoed Marquette is onverhard. Deze wandeling, Buitenplaatsroute rond Heemskerk, maakt deel uit van de themaroute Buitenplaatsen IJmond, een ruim 35 km lange wandelroute langs buitenplaatsen in Beverwijk, IJmuiden en Velsen. De wandeling rond Heemskerk is 11,79 kilometer.