Dit is mijn verslag van etappe 28 van het Westerborkpad van Station Beilen naar Hooghalen over een afstand van 10,3 kilometer. Het Westerborkpad is een lange afstandswandeling van Amsterdam Centraal Station naar Kamp Westerbork in Drenthe. Het wandelen van de 30 etappes van het Westerborkpad is voor mij een lange termijnproject. Ik wandel etappe voor etappe.
Veel plezier bij het lezen van en het bekijken van de foto’s in deze blog over etappe 28 van het Westerborkpad.
Westerborkpad etappe 28 : Station Beilen - Hooghalen
Ik reis per trein naar Station Beilen. Ik combineer deze etappe met de 27e etappe van Wijster naar Station Beilen.
Beilen
Mocht je het de vorige etappe gemist hebben, aan de achterzijde van het stationsgebouw is een plaquette aangebracht die een in de Tweede Wereldoorlog omgekomen NS medewerker herdenkt. Er hangen in Nederland veel meer plaquettes op stationsgebouwen. Deze plaquette heeft een afwijkend model. Over het algemeen is het een dun bronzen plaatje met daarop een in reliëf aangebrachte tekst.
De tekst op de plaquette luidt:
1940 – 1945
TER GEDACHTENIS AAN
DEN GEVALLENE
HENDRIK BEL
Aan de overkant van het station staat de fabriek van DOMO/Friesland Campina. Voor de poort liggen vier Stolpersteine voor Hedwig, Iwan, Lazarus en Senathe Wolff. Ik loop om de fabriek heen, via De Perk. Op het punt dat De Perk overgaat in de Kruisstraat ligt de Julianastraat. Hier liggen op een paar plekken Stolpersteine.
- Julianastraat 12: 2 Stolpersteine voor Robertus en Herman Denneboom.
- Julianastraat 5: 4 Stolpersteine voor Karel en Rebekka Denneboom, Nathan en Rachel Elzas.
- Julianastraat 24: 1 Stoleperstein voor Jacob Kats.
Bij de Stolpersteine voor Karel en Rebekka Denneboom, Nathan en Rachel Elzas staat ook het Monument Nico Viëtor, een voormalige politieman in Beilen en verzetsheld. Hij is, zo lees ik op de gedenksteen, nog geen twee maanden na de bevrijding verongelukt. Hij ligt begraven op de begraafplaats van Beilen.
In de gemeente Midden Drenthe waar Beilen onder valt liggen maar liefst 89 Stolpersteine. Tijdens deze etappe loop ik langs 6 plekken met 22 Stolpersteine. Ze liggen allemaal op de route.
Lees meer: Stolpersteine / Struikelstenen
Op de kaart hieronder staan de plekken met Stolpersteine/struikelstenen ingetekend. Ook zijn er links toegevoegd van twee websites waar je informatie over de betreffende struikelstenen kunt vinden: TracesofWar en Stolpersteine App.
Via de Kruisstraat en de Hekstraat loop ik door het centrum van Beilen. Voor de drukkerij op Hekstraat 6 ligt een Stolperstein voor Hendrik Sevinga. Volgens de website zouden er in de Hekstraat nog meer Stolpersteine moeten liggen maar ik heb ze niet gevonden. De huisnummers die op de website staan bestaan ook niet. Waar de Stolpersteine wel liggen, geen idee.
Via de Weverstraat en de Schoolstraat kom ik uit bij de psychiatrische inrichting Beileroord. Toen in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 de razzia op de Beilense Joden plaatsvond, werden ook de Joodse patiënten van de psychiatrische inrichting Beileroord opgehaald. De negen mannen en vrouwen kwamen terecht in het doorgangskamp Westerbork, vanwaar ze in de volgende maanden naar Auschwitz en Sobibor werden gedeporteerd. Voor de hoofdingang liggen 11 Stolpersteine voor hen die hier weggevoerd zijn. Ik vervolg, na hier even te hebben stilgestaan bij voor drama zich hier heeft afgespeeld, mijn wandeling. De wandelroute slingert over het grote terrein dat vlak langs de spoorlijn ligt. Ik vraag me af of hier vaak mensen voor de trein springen. Het is niet de meest ideale plek zo dicht langs het spoor voor een psychiatrische inrichting.
De route gaat langs de Joodse begraafplaats van Beilen. Deze begraafplaats ligt midden in een woonwijk, naast een speeltuin. Als ik hier ben, is het hek gesloten. De foto’s maak ik door het hek. Sinds het eind van de 18e eeuw woonden er Joden in Beilen, al is er pas vanaf 1850 formeel sprake van een Joodse gemeente. In 1885 werd de synagoge ingewijd, 25 jaar nadat de begraafplaats Eursing in gebruik was genomen. In tegenstelling tot vele andere gemeenschappen die in de eerste decennia van de 20e eeuw met krimp te maken kregen, bleef het ledental van de Joodse gemeente Beilen stabiel. In 1941 telde de Joodse gemeenschap Beilen 64 leden. Van alle Joden die zijn weggevoerd, keerde niemand terug. Slechts enkele Joodse inwoners overleefden de oorlog door onder te duiken.
Ik loop Beilen uit. De route gaat langs het spoor en industrieterrein. Op de rand van Beilen kruis ik de N381.
De Eursing naar Hooghalen
Dan begint een eindeloze weg, Eursing, van een paar kilometer. Dit is zeker niet het mooiste stuk van de route. Ik loop via het fietspad langs de drukke provinciale weg.
Halverwege ligt het Oranjekanaal. Deze ligt in het buurtschap Eursing. Het kanaal heeft zijn eigen rol gespeeld in de geschiedenis van kamp Westerbork. Zo werden voedsel, bouwmaterialen en in de omgeving neergeschoten vliegtuigen via het Oranjekanaal naar kamp Westerbork verscheept. De vliegtuigwrakken werden in de vliegtuigsloperij van het kamp uit elkaar gehaald. In april 1945 vormde het kanaal de laatste hindernis voordat de Canadezen kamp Westerbork, waar op dat moment nog 876 Joodse gevangenen verbleven, konden bevrijden. Veel is hier niet te zien. Een paar bruggen en het spoor.
Ik loop verder langs de saaie weg. Bij de Zwiggelterweg sla ik rechtsaf, het spoor over en via een fietspad loop ik verder langs de bosrand.
Bij de afslag voor een parkeerplaats sla ik linksaf en volg het grindpad naar de parkeerplaats. Wat een plek om hier een parkeerplaats te maken, het pad naar de parkeerplaats is voor auto’s amper te berijden. Dit is het Heuvingerzand, een stuifzandgebied met bos en heide lees ik op het informatiebord op de parkeerplaats. Mijn route gaat door het bos. Gelukkig een beetje afwisseling. In het bos zijn de sporen van storm Poly nog te zien.
Ik volg de doorgaande weg en loop aan de andere kant langs het bouwland langs het laatste stuk spoorlijn van deze wandeling. Ik loop langs de plek van het voormalige treinstation van Hooghalen. Kamp Westerbork werd in oktober 1939 als Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork in gebruik genomen. Het kamp werd op 1 juli 1942 door de nazi’s overgenomen. Vanaf dat moment heette het Polizeiliches Durchgangslager Westerbork. Twee weken later, op 15 juli, vertrok het eerste transport naar Auschwitz. Tot november 1942 was er nog geen directe spoorverbinding met Kamp Westerbork. De deportatietreinen vertrokken en arriveerden op voormalige station van Hooghalen . Vandaag de dag is hier niets meer van te zien, het stationsgebouw is in 1960 gesloopt.
Hooghalen
Bij de spoorwegovergang bij Hooghalen steek ik het spoor over en loop Hooghalen binnen. Aan de andere kant van de rotonde staat het ‘busstation’. Dit busstation bestaat uit een bushokje en twee palen met de borden. Dat is het hele busstation. Op een veldje achter het busstation staan monumenten:
- Monument Canadese Militairen Hooghalen
Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan zes Canadese militairen die hier tijdens de bevrijding van het dorp zijn gesneuveld. Op het monument staan de namen van de gesneuvelden. - Liberation Route marker 604
De Liberation Route volgt het pad dat de geallieerden bewandelden tijdens de bevrijding van Europa. De route begint bij Normandië en loopt via Nijmegen en Arnhem richting Berlijn. De regio Arnhem Nijmegen speelde aan het einde van de Tweede Wereldoorlog een hoofdrol op het wereldtoneel. Tijdens Operation Market Garden in september 1944 vond hier één van de grootste luchtlandingsoperaties uit de geschiedenis plaats. De Liberation Route laat je beleven wat zich in 1944 en 1945 afspeelde rondom Arnhem en Nijmegen. Op vele locaties in de wijde omgeving zijn de zogenoemde luisterplekken. Op iedere luisterplek is een hoorspel te beluisteren over de indrukwekkende belevenissen van één of meerdere personen in de jaren ’44-’45. De verhalen van die plekken kunt u beluisteren of gratis downloaden. Ik ben onderweg al meer dan deze liberation markers tegengekomen. - Herinneringsbank Lubbe Boxem Hooghalen
Deze bank met een plaquette is een blijvende herinnering aan Verzetsstrijder Lubbe Boxem. Hij werd op 12 december 1944 door de Duitsers opgepakt, meegenomen en vastgebonden op de motorkap en bumper van een auto. Zo zag de toen 8-jarige Tjark Boxem zijn vader voor het laatst, al leerde hij pas later die dag dat de man op de auto zijn vader was. Lubbe werd gedeporteerd naar Neuengamme alwaar hij op 11 maart 1945 werd vermoord.
Naast deze drie monumenten staat nog een groot informatiebord over de bevrijding van Hooghalen op 12 april 1945. Een indrukwekkende plek waar ik even stil word en denk aan de verschrikkingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben plaatsgevonden.
Omdat ik nog tijd heb voor mijn bus naar Beilen vertrekt, loop ik naar Restaurant Het Wapen van Schotland aan het begin van de Hoofdstraat. Op het terras drink ik een flesje cola met citroen en eet een appelgebakje. Heb ik wel verdiend na deze wandeling, vind ik zelf. Ook bij het restaurant hangt een Liberation Route marker.
Vanaf het busstation Hooghalen reis ik met Qbuzz lijn 22 naar Station Beilen. Hier moet ik 20 minuten wachten voor ik per trein via Station Meppel verder reis naar Schiphol en vandaar met de bus naar huis neem.
In de trein denk ik na over wat ik deze dag gezien heb. Deze 28e etappe was niet de mooiste etappe. Hoogtepunten van etappe 28 van het Westerborkpad zijn de oorlogsherinneringen in Beilen met o.a. de Stolpersteine, de Joodse begraafplaats, de monumenten in Hooghalen en de boswandeling. Niet leuk was het lange stuk langs de drukke doorgaande weg tussen Beilen en Hooghalen.
De volgende etappe is de laatste etappe. Dan loop ik van Hooghalen naar de eindbestemming van deze wandelroute: Kamp Westerbork.
Mijn route
Wandelgids
De volledige route van het Westerborkpad staat ook op de website van Wandelnet. Via Bol.com kun je de wandelgids aanschaffen.
Praktische informatie
Afstand van etappe 28 van het Westerborkpad
Etappe 28 van het Westerborkpad loopt van Station Beilen naar Hooghalen. De afstand van etappe 28 van het Westerborkpad is 10,3 kilometer.
Bereikbaarheid van etappe 28 van het Westerborkpad
Ik reis per trein met een overstap op Station Zwolle naar Station Beilen.
Vanuit Hooghalen kun je de bus, lijn 22 van QBuzz, naar of Assen of naar Beilen nemen. Het ‘busstation’ van Hooghalen bevindt zich aan rechterkant als je Hooghalen binnenloopt. Ook in Hooghalen gaat de bus slechts 1x per uur.
Vanwege de korte afstand van deze etappe gecombineerd heb ik deze 28e etappe gecombineerd met etappe 27. Het verslag van deze etappe van Wijster naar Station Beilen lees je in de vorige blog over het Westerborkpad.
Horeca onderweg
Op Station Beilen kun je een in een winkel naast het station koffie/thee en iets lekkers kopen. Ook in het centrum van Beilen zijn genoeg winkels, restaurants en supermarkten waar je eten en drinken kunt kopen.
In Hooghalen kun je aan het eind van deze etappe even uitrusten op het terras van Het Wapen van Schotland aan de Hoofdstraat.
Je waterfles kun je op Station Beilen bijvullen.
Overnachten onderweg
Westerborkpad : overzicht etappes
Het Westerborkpad is een lange-afstandswandeling van 342 kilometer. Deze lange-afstandswandeling bestaat uit 30 etappes. De route begint bij Amsterdam Centraal Station en eindigt bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
De route loopt zoveel mogelijk in de buurt van het spoor. Dit was de deportatieroute die veel slachtoffers van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog moesten volgen. De ondertitel van deze route is niet voor niets: Wandelen in het spoor van de Jodenvervolging.
De route van het Westerborkpad is gemarkeerd met wit-rode stickers, met daarin het logo van Kamp Westerbork. Het Westerborkpad is slechts één kant op gemarkeerd. De reden is dat mensen na hun deportatie veelal niet meer terugkwamen. Het is een route langs historische sporen en gedenkplaatsen.
Heb jij wel eens een etappe van het Westerborkpad gelopen? Wat vond je er van? Heb je een andere aanbeveling voor een lange-afstandswandeling?
Meer lezen
- Westerborkpad etappe 21 : Lichtmis – Staphorst
- Westerborkpad etappe 22 : Staphorst – Station Meppel
- Westerborkpad etappe 23 : Station Meppel – Koekange
- Westerborkpad etappe 24 : Koekange – Station Hoogeveen
- Westerborkpad etappe 25 : Station Hoogeveen – Kremboong
- Westerborkpad etappe 26 : Kremboong – Wijster
- Westerborkpad etappe 27 : Wijster – Station Beilen
- Het Westerborkpad wandelen: een overzicht
- Westerborkpad
- Westerborkpad
